Rutte heeft het Torentje verlaten. Hoe 'gaaf' vinden we dat?
Mark Rutte nam deze week na bijna veertien jaar afscheid als minister-president. Hij gaat de boeken in als de langstzittende premier. Maar dat is niet de enige wijze waarop Rutte herinnerd zal worden. RTL Nieuws-redacteur Lisanne van Sadelhoff probeert erachter te komen waarom dit verhaal afgelopen week zoveel losmaakte.
Het einde van een tijdperk – veertien jaar – laat weinig mensen onberoerd. Voor het laatst Rutte op de fiets naar het Binnenhof, voor het laatst Rutte in het Torentje, en ineens: pats boem weg. Maar natuurlijk niet voordat hij is uitgezwaaid of, vooral, uitgekotst op sociale media.
Als Rutte met een voldaan gevoel wil weggaan, kan hij beter niet online kijken. Als hij wil weten wat voor erfenis hij achterlaat, kan hij beter wel kijken. De kritiek is er niet mals, en, het moet gezegd: ook vrij creatief. Hij wordt op tal van manieren herinnerd. Als 'Sloper des vaderlands', als 'premier Pinokkio', als de man die het altijd over 'Nederland gaaf land' had. 'Nederland is een braaf land, je had allang uit het Torentje moeten zijn!' – en dat is niet de enige subtiele verwijzing naar die alom bekende uitspraak.
"Ik geef toe", zei hij in zijn afscheidsspeech, "ik heb het misschien één of twee keer te vaak gezegd. Maar dat komt omdat ik het meen, uit de grond van mijn hart."
'Ik meen het ook uit de grond van mijn hart', schrijft iemand, 'gaaf dat je weggaat'. En daaronder: 'Sorry het is niet aardig want je hebt vast je best gedaan, maar je laat een puinhoop achter!'
Het vertrek van onze premier was ook de reden voor woordgrappen. De opmerking 'opgerutte staat netjes!' was snel gemaakt.
'Ook maar een mens'
Er waren ook Rutte-fans, zij het in opvallend mindere mate: 'Sympathiek mens'. Hij werd ook herinnerd als de coronapremier, de premier die het land door een nieuwe, onbekende pandemie moest leiden. 'Hij hield het land wel bijeen tijdens corona', schreef iemand daarover. Ook wordt hij door sommigen geroemd om zijn speechtalent. In meerdere reacties wordt Rutte gecomplimenteerd voor zijn afscheidswoorden – sommigen vinden het ontroerend, 'toch een mooie afsluiting al was ik het niet met hem eens'.
Onder de vele reacties was een handvol mensen die zichzelf over het hart streken en dachten: Rutte, ach, 'ook maar een mens'. 'Niemand kan het honderd procent goed doen', 'Ik weet niet wie het beter had gedaan', 'Iedereen maakt fouten'. Waarop wel werd gereageerd met de woorden dat fouten maken in Ruttes geval betekende dat duizenden mensen ten onrechte in de schulden zijn beland.
Uit de reacties blijkt duidelijk dat de toeslagenaffaire de grootste lelijkheid is die aan hem zal blijven kleven. Ook zo wordt Rutte herinnerd: als de man die verantwoordelijk was voor talloze gezinnen die door een compleet fout systeem in armoede zijn gestort. 'Niet om trots op te zijn', schrijft iemand, net als zijn opmerking 'daar heb ik geen actieve herinnering aan' na het functie-elders-debacle rondom Pieter Omtzigt.
Er wordt hier en daar ook al een beetje vooruitgeblikt, hoopvol, 'we gaan weer een gaaf land worden'. Maar, ach, Rutte staat nóg ergens om bekend: hij wordt ook wel Teflon Mark genoemd, dus al die meningen zullen vermoedelijk ook wel van de nieuwe NAVO-topman afglijden.
Gaaf.