Homeopathie, ja of nee? We spraken een voor- en tegenstander

Hoe werkt een homeopathisch middel?

Klein: "Homeopathische middelen werken anders dan gewone geneesmiddelen. Het is niet zo dat ze symptomen bestrijden of onderdrukken. In homeopathische middelen zitten volgens de wetten van de scheikunde geen moleculen van de werkzame stof. Die hebben er wel in gezeten, maar door het te schudden en te verdunnen zijn die eruit. Toch gedraagt het water waar de stof in zit zich anders dan normaal water. We weten nog niet hoe dat komt en hoe dat werkt, maar we weten wel dat het bij patiënten goed kan werken."

Renckens: "Bij homeopathische middelen is geen werkingsmechanisme denkbaar. Homeopaten maken hun medicijnen door een stof in water of alcohol te mengen, en dat dan zo sterk te verdunnen dat er eigenlijk geen molecuul van die stof meer over is. Ze zeggen dat die stof een soort afdruk in het geheugen van de watermoleculen achterlaat, maar die theorie is in de ogen van natuurkundigen onhoudbaar. Water onthoudt niets. Er is dus geen verklaring voor de werking van homeopathische middelen."

Is dat niet gewoon een placebo-effect?

Klein: "Elk geneesmiddel heeft een placebowerking, een gesprek met een arts heeft dat ook. Het leuke van de homeopathie is dat we een heel lang gesprek hebben met patiënten waardoor ze zich gehoord voelen. We moeten heel veel van ze weten. Dat werkt al helend. En uit uitgebreide onderzoeken blijkt dat de effecten van homeopathische middelen niet alleen placebo zijn."

Renckens: "Bij een homeopathische arts krijg je eindeloos veel vragen over allerlei irrelevante dingen. Ze vragen je naar je jeugd, of je bang bent voor onweer, of je van zoet of zuur eten houdt. Als je daar als buitenstaander naar luistert, zou je in lachen uitbarsten. Maar als je al jaren rondloopt met een gezondheidsprobleem, en een homeopathisch arts zegt na een gesprek: je hebt dit, dan voel je je gehoord. En dat kan voor een placebo zorgen."

Zijn homeopathische middelen veilig?

Klein: "Als het echt homeopathische middelen zijn, worden ze geacht veilig te zijn. Omdat de middelen zo sterk verdund zijn, zitten er weinig van de oorspronkelijke stoffen in. Als je het bij de drogist koopt, kun je het met een gerust hart gebruiken."

Renckens: "Ja, de middelen zijn veilig, want ze mogen over de toonbank verkocht worden. Toen ik in het ziekenhuis werkte, werd er eens een man binnengebracht die een zelfmoordpoging had gedaan met een overdosis homeopathische drank. Hij had de aanbevolen dosis ruim overschreden, maar hij vertoonde geen enkel symptoom van vergiftiging. Het enige gevaar is dat mensen te veel kunnen vertrouwen op homeopathie, en geen medische zorg zoeken voor een serieuze aandoening. Dan kan hulp te laat komen."

Worden homeopathische middelen vergoed?

Klein: "Dat hangt van je verzekering af. Als je een middel krijgt op voorschrift van een arts, en je hebt een aanvullende verzekering, dan is de kans groot dat het wordt vergoed."

Renckens: "Vrijwel alle verzekeraars vergoeden in hun aanvullend pakket homeopathische middelen. Ze weten dat het waardeloos en nutteloos is, maar er is vraag naar en ze kunnen er geld aan verdienen. Op die manier betaalt iedereen met een aanvullende verzekering voor homeopathie."

Maken homeopaten geen misbruik van de radeloosheid van mensen?

Klein: "Nee. De homeopathie heeft echt iets te bieden. Onze beroepsvereniging heeft onderzoek gedaan naar de mensen die ons bezoeken. Daaruit blijkt dat heel veel van die mensen al jarenlang klachten hadden, en dat we er een aantal heel goed hebben kunnen helpen. Dat is niet bij iedere patiënt zo. Je moet als homeopaat natuurlijk wel eerlijk zijn. Als iemand een anatomisch probleem heeft, en z'n ruggenwervels in elkaar gezakt zijn, dan gaat de homeopathie hem niet helpen. Hij moet dan gewoon naar de fysio."

Renckens: "Homeopathie werkt niet. Als je het vergelijkt met placebo, is er volgens meerdere onderzoeken geen enkele verschil. Heel soms blijkt uit een onderzoek dat een homeopathisch middel beter werkt dan een placebo, dus dan wordt dat onderzoek meteen gepubliceerd, maar als je dat soort onderzoeken zou herhalen dan valt dat verschil weer helemaal weg. Het probleem is dat gewone geneeskunde niet alles kan oplossen. Soms kunnen artsen niets vinden, en zeggen ze: kijk het maar even aan. Een homeopaat vindt altijd wel iets. Het gaat bij hen om de subjectieve beleving, in mijn ogen zouden ze hun diploma moeten inleveren."

Meer op rtlnieuws.nl:
'Leg homeopathie aan banden zolang er geen bewijs van werking is'