Twee dagen calorieën tellen met kerst: veel toetjes, weinig fruit, amper groente
De meeste mensen willen het liever niet weten, maar redacteur Linda Samplonius durfde het vorig jaar aan: een eetdagboek bijhouden met kerst. En ze legde het ook nog eens voor aan een diëtist. "Pas als je 7.000 calorieën te veel eet, kom je één kilo in vetmassa aan."
Op tafel staat een vette chocolademousse met rozemarijn en zeezout. Ernaast een schaal met zachte bodem van cookie dough met daarop een heerlijke laag roomijs. Daar weer naast een ruime bak tiramisu met een vleugje amaretto. De fruitboom met aardbeien gedoopt in chocola staat te pronken naast het schaaltje zelfgemaakte chocoladetruffels.
Van mijn hand is de schaal chocolade-cappuccinocakejes met een lopend hart. Je kent ze vast wel, die zachte cakejes waar de chocolade geurig naar buiten druipt zodra je ze opensnijdt. De ingrediënten: een dikke klodder roomboter, een bak suiker, en twee chocoladerepen.
Drie keer zoveel eten
Dit grand dessert komt na een rijkelijk gevulde maaltijd vol vlees, sauzen en frieten. Ik probeer alle calorieën driftig bij te houden op een app. Eén stoofpeer volgezogen met suiker en kaneel: 190 kcal, een paar scheppen uit het stoofpotje met hazenpeper en een romige saus: 91 kcal. Een handje friet: 310 kcal. De cijfers volgen elkaar sneller op dan na een zwiep van het rouletterad in een casino.
'Op een kerstdag kan iemand wel 6.000 calorieën binnenkrijgen, drie keer zoveel als de voorgeschreven dagelijkse hoeveelheid', beweert een wetenschapper van de universiteit van Birmingham. "Hartstikke leuk om dat eens te testen", had mijn chef tegen me gezegd. Ze adviseerde me de app My Fitness Pal te downloaden. Dan kon ik elke hap die ik naar binnen schoof makkelijk vastleggen.
Uitschietdagen
Zou ik in de buurt van die 6.000 komen? En al was dat zo, hoe erg is dat nou eigenlijk? "Met kerst wordt zeker meer gegeten dan normaal", zegt Gaby Herweijer. Ze is diëtist en schrijver van het boek 'Eet als een expert'. Ik bel haar vlak voor de kerstdagen.
Ze stelt me meteen gerust: "Als je de rest van het jaar ongeveer 2.000 calorieën per dag eet, dan vallen die twee uitschietdagen in het niet. Pas als je 7.000 calorieën te veel eet, kom je één kilo in vetmassa aan." Mijn eetpatroon bijhouden via een app, zou me bovendien bewust maken van alle caloriebommen tijdens het kerstmaal en er zo voor zorgen dat ik iets minder zou eten.
De weerbaarheidsspier
Gaby geeft me nog een paar tips mee: sla geen lunch over om te balanceren. "Dan heb je hartstikke veel honger voor het diner en ga je snacken." Vooral stokbrood met kruidenboter schijnt een caloriebom te zijn. Gaby: "Eet overdag normale maaltijden. Misschien iets lichter, een schepje muesli minder en een klein stukje fruit. Maaltijden overslaan werkt echt averechts."
Dit alles heeft met de weerbaarheidsspier te maken. Die zorgt ervoor dat 'nee' zeggen of iets lekkers afslaan je makkelijk af gaat of niet. "Hoe hongeriger je bent, hoe moeilijker het is om nee te zeggen." Gaby adviseert me om niet door te blijven eten uit gewoonte en met mezelf vooraf af te spreken hoeveel glazen wijn ik zal drinken. "Dat helpt beter dan iets vaags als 'Ik ga niet te veel drinken'."
Boswandeling
Het is de ochtend van eerste kerstdag. Onze ontbijttafel staat vol broodjes, roomboter en lekkere kazen met een hoog zoutgehalte en veel verzadigde vetten. Ik hou van die romige smaak en snij een plak af. Op de app zie ik dat er zo’n 33 gram vet in 100 gram kaas zit. Sjezus, nooit geweten.
Daarna stappen we in de auto en rijden naar mijn ouders. We komen na lunchtijd aan en hebben na het ontbijt niet meer gegeten, dus ik smeer twee boterhammen met kaas aan het aanrecht. Vervolgens rijden we met z’n allen naar het natuurgebied om de hoek. We wandelen langs de open heide en een bos van grove dennen. Al kletsend halen we er vijf kilometer uit deze dag. So far so good, dit valt allemaal reuze mee.
Dan begint de verleiding
Eenmaal terug begint de verleiding: een houten plank vol kazen, worsten en olijven. De wijn wordt aangerukt, een fles port ontkurkt. Haast gedachteloos schuif ik weer een blok kaas naar binnen. Ik vergeet het bijna te noteren.
Schalen vol vlees met romige sauzen staan dampend voor mijn neus. Mijn glas wijn wordt aangevuld voordat die leeg is, mijn bord wordt voller. Ik maak er maar een foto van, want hoe meet je in godsnaam zeven sperziebonen waar een spekje omheen gewikkeld zit?
Nog een afzakkertje?
Na het grand dessert, wat we met alle neven en nichten op tafel hebben gezet, nemen we afscheid van de familie. We eindigen met mijn ouders aan tafel. De vaatwasser spoelt brommend en zuchtend de laatste lading vieze vaat schoon. 'Veel te veel gegeten', mompel ik. Of ik nog een afzakkertje wil, vraagt mijn vader. Ik wrijf liefkozend over mijn volgegeten bolle buik en knik ja.
De volgende dag gaan we naar mijn schoonfamilie. Bij binnenkomst worden we onthaald met een tafel vol gebak, een tulband met chocola, een schaal kerstkransjes. Met Gaby in mijn achterhoofd besluit ik eerst te lunchen met twee boterhammen voor ik deze tafel meester ga maken.
De drank valt mee
Voor ’s avonds hebben mijn schoonouders een buffet besteld: schalen vol vlees en vis. Een mand stokbrood met kruidenboter. De eettafel ziet eruit alsof er zo een heel leger kan aanschuiven. Ik laat de vulmakers als rijst staan en schep de verse vis en een plak ambachtelijke gedroogde ham op. Twee keer loop ik heen en weer. Maar de wijn blijft vanavond voor mij dicht, ik rijd straks terug.
’s Avonds thuis vul ik de app in en bekijk het resultaat: 2.821 calorieën op eerste kerstdag en 2.538 op tweede kerstdag. "Dat valt best wel mee", zegt Gaby als ze de uitdraai van mijn twee kerstdiners bekijkt. Ze vraagt of ik het aantal calorieën niet heb onderschat. "Mensen zijn geneigd om ongezonde dingen te onderschatten en gezonde dingen te overschatten. Gemiddeld vullen mensen 700 calorieën minder in hun eetdagboek in dan ze daadwerkelijk eten. Per dag, ja."
Weinig fruit, amper groente
Ook is de tabel te veel op calorieën gefocust. Gaby: "Gezonde keuzes maken en calorieën tellen is echt iets anders. Een glas wijn heeft veel minder calorieën dan een avocado, maar die laatste is een veel gezondere keuze."
Ze merkt op dat er weinig fruit op mijn lijstje staat en dat ik tweede kerstdag helemaal niks aan groente heb gegeten. "Je wil toch een vol gevoel hebben, dus eet je andere dingen. Maar als een deel van de maaltijd groente zou zijn, heb je een vol gevoel én krijg je weinig calorieën binnen."
'De teller blijft hangen op een lullige 556 kcal'
Als mijn schatting een beetje klopt, zitten er 1359 calorieën meer aan mijn lijf dan een gemiddelde inname van 2.000 kcal per dag. Ik besluit ze vanavond te verbranden en app wat vriendinnen om naar het Amsterdam Light Festival te gaan.
De wandelroute is tien kilometer. Ik hoop dat de calorieëncalculator me vertelt dat ik er flink wat mee verbrand, maar de teller blijft hangen op een lullige 556 kcal. En mijn voorspellende gave vertelt me dat we de avond eindigen in een café, waar vast een paar ‘verkeerde calorieën’ genuttigd gaan worden.