Ömer is verloskundige: 'Een Turkse man, dat is schrikken voor toekomstige ouders'

De weg naar waar hij nu is, was geen makkelijke, vertelt Ömer. Inmiddels is hij samen met een vrouwelijke collega de trotse eigenaar van een verloskundepraktijk in Amsterdam-Noord. Maar ook nu loopt hij nog vaak tegen vooroordelen aan. Bij elk eerste gesprek met een zwangere vrouw die hij niet kent staat hij zoals hij het zelf noemt 'met 3-0 achter'. Maar hij heeft geleerd hoe hij daarmee moet omgaan. "De truc is om ervoor te zorgen dat ik aan het eind van het gesprek met 10-3 voor sta."

Heel mooi vak

Ömer vertelt zijn verhaal niet om te klagen, dat zit niet in hem. Wel wil hij dat ook jongens gaan zien dat verloskunde een heel mooi vak is. "Ondanks alles ga ik nog elke dag met plezier naar mijn werk, en kom ik vol verhalen thuis over alles wat ik heb meegemaakt."

Thuis is bij zijn vrouw en zes kinderen: de oudste bijna 18, de jongste nog een dreumes. Hij komt uit een conservatief Turks gezin en werd op zijn 17de voorgesteld aan het meisje dat al snel zijn vrouw zou worden. "Het was een gearrangeerd huwelijk, ik was 17 toen ik trouwde en 19 toen onze eerste zoon geboren werd."

Gynaecoloog

Zijn toekomstige schoonouders dachten dat hij studeerde om arts te worden. Gynaecoloog. Een droom die hij sinds zijn 13de had en die goed valt bij vooral Turkse ouders en schoonouders. "Arts is een beroep met aanzien en het is een beroep waarmee je een gezin kunt onderhouden. Dat is allebei belangrijk in de Turkse gemeenschap."

Het was ook niet gelogen, die droom om gynaecoloog te worden. "Die was ontstaan toen ik op mijn 13de met mijn ouders meeging naar het ziekenhuis. Mijn ouders waren vanuit Turkije naar Nederland gekomen en beheersten de taal niet goed, dus bij belangrijke afspraken moest ik mee om te tolken."

Baarmoederhalskanker

"Mijn moeder had baarmoederhalskanker. Ik herinner me dat we bij de gynaecoloog zaten en dat hij vertelde dat ze uitzaaiingen had in haar baarmoeder. 'Als ze niet geopereerd wordt, dan gaat ze dood', was de boodschap die ik aan haar moest overbrengen."

"De arts ging even de kamer uit om mij daar de tijd voor te geven. Nadat ik het slechte nieuws had verteld, zei mijn moeder: 'Als jij nou later gynaecoloog wordt, dan kan jij je moeder helpen'."

Kweekschool voor vroedvrouwen

Het is alweer 23 jaar geleden en zijn moeder is nu 'een heel gezonde zestiger', maar bij Ömer was het zaadje geplant. Hij zou gynaecoloog worden en vrouwen als zijn moeder helpen. Toen dat op het moment dat hij een studiekeuze moest maken te hoog gegrepen bleek voor hem, vroeg zijn decaan: 'Is de kweekschool voor vroedvrouwen niet iets voor jou?'

Ömer verdiepte zich erin en werd enthousiast. "Vanuit mijn geloof – ik ben nu niet meer zo praktiserend maar wel zo opgevoed – kreeg ik mee dat je mensen moet helpen als ze in nood zijn of pijn hebben. Dat ik dat als verloskundige op zo'n belangrijk moment in hun leven kan doen, trok me heel erg aan."

'Softie'

Maar zijn eigen enthousiasme was één ding, hoe zijn omgeving zou reageren een tweede. "Ik was ervan overtuigd dat ze het niet zouden accepteren. Mijn broers grapten toen ze het hoorden: 'softie, natuurlijk ga jij dat doen'.

Anderen uit de Turkse gemeenschap dachten dat ik dan wel homo moest zijn. Dat hoorde ik zelfs toen ik tijdens een stage bij een bevalling was. Het stel, dat niet door had dat ik Turks spreek, zei tegen elkaar: 'Wat gek dat een man dit beroep kiest, het zal wel een homootje zijn.'"

Heel lastig

"En als iemand tijdens een vakantie in Turkije vroeg wat voor werk ik deed, dan werd door anderen lachend gezegd: Hij is een 'ebbe'. Dat is een oude, wijze vrouw die zelf tig kinderen heeft gebaard en anderen helpt met haar wijsheid rondom de zwangerschap en geboorte."

"Op die leeftijd vond ik dat soort dingen heel lastig." Doordat mensen hem niet serieus namen, heeft Ömer tijdens zijn opleiding 'wel 50 keer' gedacht: 'Waar ben ik aan begonnen?'

Coming-out

"Pas toen ik derdejaarsstudent was, een jaar of 20 was ik toen, durfde ik het iedereen te vertellen. Toen dacht ik: ik heb de afgelopen jaren zo veel geleerd over mezelf, en over het vak. Het zal me worst zijn wat iedereen ervan vindt. Dit is wie ik ben. Dat voelde echt als een coming-out."

"Dat ik nooit heb opgegeven, is denk ik de aard van het beestje. Het voelde als een onrecht dat me werd aangedaan, en voor onrecht moet je niet buigen. Maar er zat ook een hele praktische reden achter: ik was getrouwd, bezig een gezin te stichten. Het was belangrijk om zo snel mogelijk een opleiding af te ronden en geld te gaan verdienen."

Teleurstellingen en beledigingen

Met diezelfde insteek liet hij elke volgende teleurstelling en belediging over zich heenkomen. Een stagebegeleider die zei dat hij als man nooit een goede verloskundige zou zijn? Zijn ontslag bij de eerste praktijk waar hij werkte, omdat zijn aanwezigheid daar voor 'inkomstenderving' zou zorgen toen drie stellen aangaven dat ze niet wilden dat hij hun bevalling deed?

Een vrouw die niet door hem wilde worden geholpen omdat ze bij de eerste check-up door hem terugdacht aan een negatieve seksuele ervaring? Stellen die 'vanuit hun overtuiging' – opvallend genoeg vaak net als Ömer moslims – geen mannelijke verloskundige willen? Ömer maakte het allemaal mee, en nog steeds.

Geen persoonlijke aanval

Maar hij leerde het niet als een persoonlijke aanval te zien. "Het gaat niet om mijn karakter, niet om of ik een goede verloskundige ben of niet. Dus als mensen niet door mij willen worden geholpen, dan is dat hun goed recht. Ik hoop dan oprecht dat ze een praktijk vinden waar ze zich wel op hun gemak voelen."

"Dat is ook in het belang van de moeder en de baby: als een vrouw zich letterlijk niet open durft te stellen tijdens een bevalling, dan gaat de bevalling minder goed. Dat moet niemand willen."

Heftige situaties

Het enige waardoor hij soms wel twijfelt of hij dit werk moet blijven doen, zijn heftige situaties op zijn werk. "Als ik bijvoorbeeld kort na elkaar heftige acute situaties of een doodgeboorte meemaak, dan denk ik wel eens: dit is te intens, te zwaar, misschien moet ik iets anders gaan doen. Maar dan maak ik weer zoveel mooie momenten mee."

Verloskunde klinkt als een soft beroep, baby's geboren laten worden. Maar het is alles behalve soft, zegt Ömer. "Je moet stressbestendig zijn, elk moment van de dag beschikbaar zijn en in een fractie van een seconde beslissingen kunnen nemen die soms gaan over leven en dood. Je moet sterk in je schoenen staan, het vak aankunnen en het héél serieus nemen."

Dankbaar voor harde leerweg

"Als je zwanger bent dan wil je dat er iemand staat die weet wat hij doet en jou het vertrouwen kan geven dat je in goede handen bent. Ik heb een hele harde leerweg gehad, heb heel veel over me heen gekregen doordat ik voor dit vak koos. Maar het heeft me gemaakt wie ik nu ben, achteraf ben ik daar dankbaar voor."

Ömers oudste zoon wil advocaat worden, maar zijn oudste dochter – nu 15 jaar – heeft binnenkort een snuffelstage bij hem in de praktijk. Mocht zij of een van haar broertjes of zusjes verloskundige willen worden, dan vindt Ömer dat alleen maar leuk. "Maar ze zouden zich wel moeten bewijzen, ook tegenover mij. Net als ik mij heb moeten bewijzen."