Niet naar de peut, maar naar je paard: de therapeutische werking van dieren

Elk jaar kampen meer dan een miljoen mensen met een depressie en de wachtlijst voor psychische hulp wordt langer. Steeds vaker zoeken mensen hun uitvlucht in alternatieve therapie, zoals troost door dieren. En niet zonder succes. Simone van der Slot en Dina-Perla de Winter vertellen over de baat van het beest.  

'Als een paard van 600 kilo je nadoet, word je je pas echt bewust van jezelf', weet paardencoach Simone van der Slot (29).

'Paarden zijn heel sensitief en weten precies wat er bij je speelt, zelfs zonder dat je iets zegt. Ze spiegelen de situatie van de nieuwkomer en reageren op je vanuit kuddegedrag. Een paard wil de kudde gezond houden en gaat dus voor je zorgen als je je niet goed voelt. Door je spanning over te nemen, maar ook door bijvoorbeeld letterlijk achter je te gaan staan als je praat over iets waar je steun bij nodig hebt.' 

Fijner dan kamertjeshulpverlening

Simone werkt in de jeugdzorg en heeft daarnaast een eigen praktijk. Nou ja, bak. 'Een therapiesessie met mijn paard of pony is lekker buiten. Dat voelt, juist voor jongeren in de weerstand, veel fijner dan kamertjeshulpverlening.' Praten is een beproefde manier om gebeurtenissen te verwerken, maar daarmee kom je lang niet altijd bij de diep weggestopte pijn. De therapie met paarden is non-verbaal, dus je hoeft niet te praten als je dat niet wil of niet kan. 'Paarden reageren op het gevoelsleven. Dat is er nog steeds, ook al gaat het om gebeurtenissen uit het verleden. Voel je je eenzaam, dat gaat het paard bijvoorbeeld achterin een hoekje staan. Spelen er zware thema's rondom leven of dood, dan voelt het paard die zwaarte en spiegelt dat door op de grond te gaan liggen. Ik lees de reactie van het paard. Dus als iemand een beetje stoer staat te vertellen over dat-ie alles achter zich heeft gelaten en het paard laat iets heel naders zien, dan vraag ik waarom hij denkt dat het paard in een hoekje gaat staan. Zo kom je bij het ware gevoelsleven. Je kunt niet doordenderen zonder een gevoel goed te verwerken.'

Ze was zelf vroeger een nuchtere en meer gericht op ratio dan op emotie. Een hulpverlener volgens de boekjes, totdat ze met paardentherapie in aanraking kwam. Toen was ze verkocht. 'Ik ben een nuchtere doordouwer, maar kon na een eigen sessie niet meer om de helende werking van coaching met paarden heen. Ik besloot de opleiding tot paardencoach te volgen en probeer nu deze vorm van therapie bij een groot aantal jongereninstellingen beschikbaar te maken.'

 Hoe is het voor de paarden?

Omdat paarden de spanning en emoties van anderen opnemen om de kudde gezond te krijgen, moeten ze zelf ook regelmatig stoom afblazen. Dat doen ze volgens Simone door na een sessie even lekker te rennen, te rollen, te poepen of door te gapen. 'Dat zie je bij mensen ook wel eens, gapen om spanning los te laten. Het is mooi dat we paarden nu naast hun rol voor werk en plezier ook voor therapie in kunnen zetten, maar we moeten ze ook genoeg de kans geven om die belasting los te laten. Na een sessie moeten ze vooral weer even lekker paard kunnen zijn.' 

'Mijn kat heeft me emotioneel gered'

Klinkt fijn zo'n troostpaard, maar op schoot voor de buis is er natuurlijk niet bij. Dina-Perla de Winter (31) vindt dagelijks troost bij haar senior kat Gischmo en junior hondje Pommie. 'Gischmo is mijn rots en brengt me rust en steun. Pommie is mijn stuk geluk.' Dina-Perla had een zware jeugd – streng-orthodox, mishandeling en daar bovenop sinds haar twaalfde enorme buikpijn, vooral tijdens haar menstruatie. De huisarts raadde haar aan om aan de pil te gaan, maar dat mocht niet van haar moeder. Pas toen ze uit huis ging, kwam ze erachter dat vriendinnetjes helemaal niet zoveel pijn hadden en dat er toch wel iets anders aan de hand moest zijn. 

'Op een dag snelden mijn partner Max en ik naar het ziekenhuis. Ik had een cyste die op springen stond en operatief eruit werd gehaald. In de tussentijd voelde ik me niet helemaal fit. Pas in 2013, toen we voor onze kinderwens bij de afdeling fertiliteit kwamen, ontdekte de arts dat ik vierde graads endometriose had. Dat betekent dat zich weefsel buiten mijn baarmoeder bevond en vergroeid was met andere organen. Een enorme klap, want ondanks IVF werd ik biologisch toch geen moeder. Toch voelde het ook als een opluchting, omdat ik eindelijk wist wat er aan de hand was.' 

Ondanks de heftige periodes in haar leven heeft Dina-Perla het voornamelijk zelf gedaan en steun bij haar dieren zocht. 'Gischmo heeft me tijdens mijn jeugd emotioneel gered. Hij voelde precies aan wanneer ik blij was, verdriet of pijn had en kwam dan lekker op mijn buik liggen. En in de periode dat ik ontdekte dat ik nooit biologisch moeder zou worden, kwam die lieve Pommie in mijn leven. Toen ik hem ging ophalen wist ik het eigenlijk al: dit is 'm. Dikke tranen en meteen zo'n liefde toen ik hem voor het eerst zag. Hij is klein, maar ook echt een waakhond. Als de bel gaat, loopt 'ie altijd met me mee tot aan de deur. Gischmo voelt precies aan hoe het gaat en Pommie zorgt voor plezier en geluk. Mijn man en ik zullen op termijn vast aan andere opties denken. Ik haal weer energie uit mijn werk en maak me hard voor meer kennisdeling over endometriose. Ik kan echt zeggen dat dieren op een diep level goed zijn voor mensen en dat ze mij enorm geholpen hebben.'

 

Door Hanneke Mijnster