In het heetst van de huishoudstrijd: ‘We hebben een totaal andere standaard’
De taakverdeling in het huishouden, het blijft een ding. Afgelopen week nog ging een tirade van een Australische moeder viral. Ze had er schoon genoeg van dat ze altijd alles in huis moet doen, schreef haar frustraties van zich af en kreeg bijval van honderdduizenden mensen van over de hele wereld. We vroegen op Facebook wie zich in haar klachten herkent. Steve (30) en Felicia (29) weten er alles van.
Mannen worden er door vrouwen vaak van beschuldigd de ‘nietsnutten’ in huis te zijn, maar in het geval van Steve en Felicia is het juist andersom. Steve doet bijna alles thuis, vertelt hij. “Ik krijg het bijna mijn strot niet uit, maar ik hou er gewoon van als het allemaal netjes en schoon is. We hebben twee katten, dus ik stofzuig vaak. Om de dag, en als het nodig is iedere dag. Toen we net samenwoonden stofzuigde ik zelfs weleens twee keer per dag. Ook de kattenbakken verschonen doe ik altijd, anders gebeurt het niet.”
Schoonmaken doet hij graag. Aan strijken heeft hij daarentegen een bloedhekel. Dat is een van de weinige taken die Felicia uitvoert. “Zij vindt het ook verschrikkelijk en wordt er strontchagrijnig van, maar ze offert zich op voor mij.” Ook koken laat hij aan Felicia over, want daar bakt hij niks van. “Zij wel, dus dan heb ik liever dat zij het doet.”
'De manier waarop ik mijn irritatie kenbaar maak, heeft me weleens bijna onze relatie gekost'
Verder komt het vooral op Steve aan. Niet omdat Felicia lui is of niet wíl helpen, maar vooral omdat ze dingen anders beleeft dan hij, denkt Steve. “Mijn standaard is hoger, wat opruimen betreft. Zij kan gerust een tijdschrift op tafel laten liggen, maar ik wil het dan teruggelegd hebben op de plek waar het vandaan komt. Daar verschillen we in, en dat levert weleens irritaties op.”
Het gebeurt regelmatig dat hij die irritaties tijdens een ruzie voor haar voeten werpt, ook als die ruzie over heel andere dingen gaat. “Dan ga ik zuchten, zeg ik: je mag wel wat meer doen, je helpt te weinig. Heel kinderachtig, dan ben ik gewoon een lul. De manier waarop ik dat kenbaar maak, heeft weleens bijna onze relatie gekost. Het huishouden blijft toch een punt van wrijving binnen de relatie. Ik doe al die dingen met alle liefde voor haar, maar kennelijk zit ik er toch mee dat zij minder doet.”
Waarom juist het huishouden zo vaak tot onenigheid leidt
De taakverdeling wordt volgens relatietherapeut Blanca van den Brand vaak gezien als graadmeter voor de relatie. Vooral door vrouwen. “Als de man het nalaat ‘zijn’ huishoudelijke bijdrage te leveren, dan ziet de vrouw dat vaak als gebrek aan commitment, waardering en respect. Dat kan tot veel boosheid en frustratie lijden. Vaak begrijpt de man bij god niet waar zij zo moeilijk over doet als ze zeurt over het gras dat nog steeds niet gemaaid is. Terwijl het haar dan niet om het grasveldje te doen is, maar om het feit dat hij geen rekening houdt met haar wensen. De teleurstellingen stapelen zich op en vormen zich tot irritaties en uiteindelijk woedeaanvallen.”
Een ruzie over het huishouden gaat volgens Van den Brand dan ook nooit echt om die vuilniszak die niet naar buiten is gebracht of het kopje dat niet in de vaatwasser is gezet. “Steggelen over huishoudelijke zaken is vaak een manier om uiting te geven aan onvrede over het gebrek aan betrokkenheid en connectie in de relatie. Het is veel makkelijker om te klagen over iets wat niet gedaan is, dan om te vragen om iets waar je behoefte aan hebt, bijvoorbeeld een luisterend oor, steun, een compliment of een kusje op je voorhoofd.” Huishoudelijke taken schaart ze onder ‘concreet vinkbaar gedrag’, net als seks. En het is makkelijker om over die dingen te kibbelen dan over de onderstroom van teleurstelling en frustratie die veel moeilijker te duiden is. “Ruzie gaat altijd over gebrek aan 1. aandacht, 2. acceptatie, 3. respect, 4. waardering en 5. vrijheid. De ‘relatie-schijf van 5’, zoals ik die noem.”
Ze raadt daarom aan om het in plaats van over het huishouden te hebben over de dingen waar jullie het eigenlijk over moeten hebben. “Voel je je niet gezien? Zeg dat dan. Mis je waardering voor alles wat jij doet? Ben daar dan eerlijk over. Duidelijkheid en transparantie voorkomen dat je ruzie gaat maken over zaken die totaal niet belangrijk zijn. Als je heftige ruzie hebt gehad en je achteraf totaal niet meer weet waar het overging, moet dat een rood lampje doen branden.”Tekst na
In de vijf jaar dat ze nu samen zijn, hebben ze wel geleerd om elkaar iets meer tegemoet te komen. “Nu kan ik ook weleens denken: laat dat tijdschrift maar op tafel liggen. De wereld vergaat niet als iets niet op de plek ligt waar het hoort. Felicia heeft me geleerd dat er belangrijker dingen zijn in het leven.” Andersom begint zij nu wat eerder met opruimen dan voorheen. “Als ze heeft gekookt, weet ze dat ik het niet prettig vind als ze de spullen te lang laat staan. Dan zegt ze: ‘lieverd, heel even ontspannen, ik ruim het zo op.’ Die communicatie is heel belangrijk. Anders ga ik me zitten opvreten.”
'Vaak is alles al gedaan voordat ik de kans krijg'
Zoals wanneer hij na een lange werkdag thuis komt van het sporten en dan de was nat aantreft in de machine. “Ik kan dan geïrriteerd de was gaan doen, of het gewoon aan Felicia vragen. Ze doet het met alle liefde, maar ze merkt het simpelweg niet op.”
Felicia beaamt dat. “Als de wasmand volgens hem vol zit, is het in mijn ogen nog maar een bodempje. Vaak zijn alle dingen in huis al gedaan voordat ik de kans krijg. Voordat ik het nodig vind, althans. Nu zeg ik: je moet maar gewoon zeggen wanneer iets volgens jou moet gebeuren. Want ik heb een heel andere standaard.”
Zo heeft Felicia er geen enkele moeite mee als er wat haren op de grond liggen. Dat was bij haar vroeger thuis ook altijd zo. Maar Steve kan daar echt niet tegen. “Als hij net gestofzuigd heeft, wil hij niet dat ik mijn haren ga föhnen. Dan moet je niet gaan stofzuigen voordat ik mijn haren ga föhnen, denk ik dan. Maar ik weet waar het vandaan komt, dat maakt het makkelijker om mee om te gaan. Steve is opgegroeid in een huishouden waarin altijd alles perfect schoon was. Hij is heel gestructureerd en georganiseerd, ik ben een totale chaoot.”
Wanneer ze spulletjes in Steves perceptie laat slingeren, is ze zich vaak van geen kwaad bewust. “Ik vind het praktisch om een zonnebril, tas of schoenen ergens op tafel neer te leggen als ik het de volgende dag weer gebruik. Steve vindt dat rommelig. Mijn stoel aanschuiven doe ik ook niet, daar kan hij zich dood aan ergeren. Ik hou me daar totaal niet mee bezig. Zo laat ik ook de koelkastdeur vaak openstaan. Dan kan ik sorry zeggen, maar de volgende keer doe ik het net zo goed weer. Omdat ik het niet bewust doe.”
'Woon ik nou in m'n eigen huis, of in een soort showroom? Waarom moet het altijd spic en span zijn?'
Soms ziet Felicia de innerlijke strijd bij Steve. “Dan doet hij echt moeite om zich in te houden, om te laten zien dat hij een compromis kan sluiten. Vaak kom ik hem dan tegemoet. Maar soms heb ik er echt even geen zin. Dan denk ik: je bekijkt het maar lekker met je standaard. Woon ik nou in mijn eigen huis of in een huis dat te koop staat? Waarom moet het altijd spic en span zijn?”
Dat Steve haar huishoudelijke mentaliteit er in ruzies vaak bijhaalt, vindt ze lastig. “Hij weet dat het waar is en dat hij me daarmee kan kwetsen. Ik weet dat hij het ergens diep van binnen meent, want anders komt het er niet uit.”
Inmiddels kunnen ze er wel steeds beter mee omgaan. “We zijn gegroeid in onze communicatie. Dingen uitspreken helpt. Ik was nogal van het passief-agressieve, maar dat is totaal niet productief. Voorheen vond ik dat een ander maar automatisch moest weten wat ik dacht. Maar als je het niet uitspreekt, weet de ander het niet.”
De kunst is volgens Felicia om het huishouden niet altijd zo serieus te nemen. “Het moet geen punt worden. Hij mag zijn standaard hebben, ik de mijne. Daar moeten we gewoon om kunnen lachen. Niet steeds ruzie maken over dat soort kleine, onzinnige dingen. Zonde van de tijd. Het is veel belangrijker dat je een prettige relatie hebt.”
In 4 stappen naar een harmonieus huishouden
Huishoudcoach Els Jacobs wordt regelmatig ingeschakeld door stellen die hommeles hebben over de huishoudelijke taken. Volgens haar is de oplossing simpel. In vier stappen helpt ze koppels uit de negatieve spiraal waar ze vaak al jaren in vastzitten.
1. “Maak allebei een lijstje van wat er volgens jou op wekelijkse basis minimaal moet gebeuren. Hoe vaak moet de wc schoongemaakt worden, hoe vaak moet er worden stofgezogen, dat soort dingen. Vaak wil de een, meestal de vrouw, dat de wc bijvoorbeeld drie keer per week gedaan wordt, en vindt de ander, meestal de man, één keer per week wel genoeg. Dan kiezen jullie voor het minimum, hoe moeilijk dat voor de ander ook is. Kijk naar wat jullie gemeen hebben, in plaats van waar jullie over vechten.”
2. “Vervolgens geven beide partners aan wat ze het vervelendste klusje vinden om te doen en wat het leukste. Vaak zie je dat partners heel duidelijke voorkeuren hebben. Ik vind het bijvoorbeeld heel vervelend om de weekboodschappen te halen, maar niet om de was te doen. Bij mijn man is het andersom. Dan is het simpel opgelost: de boodschappen zijn zijn taak, de was die van mij. Mochten er klussen overblijven die niemand leuk vindt, zoals de wc schoonmaken, dan gaan we die rouleren. Jij een half jaar, dan ik.”
3. “Heb je de verdeling gemaakt en is duidelijk wie wat gaat doen, ga je dan als partner niet bemoeien met de uitvoering ervan. Dit is het moeilijkste onderdeel, blijkt in de praktijk vaak. Iedereen heeft zijn eigen normen. Maar als Piet of Marie de wc niet zo netjes schoonmaakt als jij het zou willen, laat het dan los. Hoe belangrijk is het? Het gebéúrt in ieder geval. Ga ervan uit dat de ander ook zijn best doet en leg niet op ieder slakje zout, anders krijg je voortdurend ruzie.”
4. “Zie je dat iemand vastloopt in zijn taak, spring dan zonder dat het gevraagd wordt even bij. Niet als hij of zij in de sauna ligt te luieren, maar wel als hij of zij bijvoorbeeld overwerkt.”
Dat de één een sloddervos is terwijl de ander altijd alles piekfijn op orde heeft, ligt volgens Jacobs voor een groot deel aan hoe je in de wieg gelegd bent. “Een chaoot zal nooit een gestructureerd persoon worden, maar kan wel leren om de boel onder controle te houden. Het is ook wat je met de paplepel ingegoten hebt gekregen.”
Jacobs adviseert om de lat vooral niet onrealistisch hoog te leggen. “Het is niet realistisch om te denken dat als je allebei fulltime of drie/vier dagen per week werkt, je huis er net zo tiptop uit kan zien als wat je van vroeger gewend bent. Het hóeft niet allemaal spic en span. Vind je van wel, huur dan een huishoudelijke hulp in.”
Door Roxanne Vis