Vanavond is er een vleermuistelling, maar hoe tél je die fladderende dieren in je tuin?

Vanavond is het zover. Zodra de zon ondergaat, het schemerig wordt, pakt Marcel Schillemans zijn schrijfblok erbij en gaat het Grote Tellen beginnen. 

Marcel is projectleider van de Zoogdiervereniging en organiseert de tweede Nationale Vleermuistuintelling die in Nederland plaatsvindt. Het is best een klus, erkent hij, dat tellen. Want ja: ze zijn snel, klein, zwart en fladderen nogal veel en ze komen bovendien pas tevoorschijn als het donker wordt. "De huismustelling is makkelijker."

Hoe tel je dit? 

Wie meedoet, telt niet het aantal vleermuizen, want je weet niet hoe vaak je één vleermuis ziet. "We tellen de activiteit: dus hoe vaak er eentje overvliegt."

Daaruit kun je na verloop van tijd afleiden welke gebieden, dorpen, steden, soorten tuinen goed zijn voor de vleermuis en welke juist niet. Uit de vorige telling bleek dat in 88 procent van de tuinen vleermuizen rond fladderden.

Kwetsbaar

Dat noemt Schillemans goed nieuws, want de vleermuis is kwetsbaar. "Ze leven in groepen en planten zich niet heel snel voort", weet Schillemans. "Ze krijgen één jong per jaar."

Bovendien eten ze insecten die door boeren vaak worden bestreden met landbouwgif. "Als ze vergiftigde insecten eten, hoopt dat gif zich op in hun lichaam en dat is schadelijk."

Telling

Er leven achttien soorten vleermuizen in Nederland, maar veel van de soorten worden niet herkend. Met een speciale vleermuistelling wil de zoogdiervereniging daar verandering in brengen.

Op tuintelling.nl kunnen mensen dit weekend het aantal vleermuizen in hun buurt doorgeven. Het is de tweede telling die in Nederland plaatsvindt. 

Ook is er een kaart te downloaden, waarop je kunt zien wat voor een vleermuis je hebt gespot. De kleine vleermuis, die een beetje grillig vliegt, is de dwergvleermuis. 

Grotere vleermuizen

"Er zijn de vorige telling ook veel grotere vleermuizen gezien, onder andere de laatvlieger. Daar zijn we blij mee, want die komt minder vaak voor", aldus Schillemans.

Zonde, vindt Schillemans, want het zijn roofdieren die een belangrijke rol in het ecosysteem vervullen om alles in balans te houden. Sterker: ze zijn Europees wettelijk beschermd, waardoor, als het niet goed zou gaan met ze, er extra maatregelen moeten worden genomen.

Bloeddorstig?

De vorige telling deden er ongeveer 300 mensen mee. Hoeveel het er nu zijn? Schillemans heeft geen idee. "De vleermuis heeft z'n reputatie niet mee. Heel veel mensen denken bij vleermuizen aan gevaarlijke, agressieve dieren die in donkere kastelen leven en bloed drinken."

De vampiervleermuis doet zich inderdaad tegoed aan bloed van slapende slachtoffers, meestal vee. "Maar die leven alleen in Zuid- en Midden-Amerika", verzekert Schillemans.

Braaf beest

"In Nederland zijn ze eigenlijk heel braaf. Ze eten alleen insecten." Daarom hebben ze ook van die scherpe tandjes. "Niet om mensen te bijten, maar die insecten hebben harde schildjes."

De vleermuis laat zijn tanden ook vaak zien omdat hij met zijn bek open vliegt. Dat komt volgens Schillemans omdat ze geluid moeten maken om de weg te kunnen vinden. Door weerkaatsing van hun eigen geluid, weten ze waar ze moeten vliegen en waar niet.

Rakelings langs je heen 

Dus: ze vliegen niet tegen mensen aan. "Als ze in het donker een mug kunnen zien, dan zien ze jou ook wel." Maar jij hen dus niet. Zodra het donker wordt, heeft de telling dan ook geen zin meer. 

Wie een vleermuis ziet, moet hem niet proberen te vangen. "Ik denk allereerst dat het je niet lukt, maar ze zijn ook nog eens heel kwetsbaar. Vooral hun vleugeltjes. Laat dat vooral aan experts over." Waar Schillemans nog aan toe wil voegen dat ze 'heel lekker zacht zijn'.