Executie drie Iraanse demonstranten gaat niet door: 'ze hebben geluk'
De executie van drie ter dood veroordeelde demonstranten in Iran gaat voorlopig niet door. Het Hooggerechtshof zegt dat hun proces moet worden overgedaan. Het lot van de drie zorgt al dagen voor een storm van protesten op Iraanse sociale media.
De hashtag #do_not_execute is trending op Twitter en ook op Instagram miljoenen keren gebruikt.
Het lijkt er op dat daarmee de levens van de drie mannen (van 26, 26 en 28 jaar) voorlopig zijn gered. "Het is op z’n minst opmerkelijk dat het regime in Teheran na protesten een geplande executie uitstelt", zegt Midden-Oostencorrespondent Olaf Koens. "Omdat het niet vaak voorkomt dat dat mensen zich zo duidelijk durven uit te spreken en omdat het natuurlijk nog opmerkelijk is dat de conservatieve hardliners aan de macht er daadwerkelijk naar luisteren."
Bijzonder
Dat het protest online zo groot is, is ook bijzonder, weet Koens. "Voor veel Iraniërs zijn sociale media slecht toegankelijk. Het internetverkeer in Iran wordt vaak aan banden gelegd om de toegang tot onafhankelijke informatie te voorkomen en kritiek de kop in te drukken. Toch werd de hashtag #do_not_execute meer dan vijf miljoen keer gedeeld."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
De drie actievoerders deden in november mee aan de massale demonstraties die in het land ontstonden vanwege de hoge brandstofprijzen. In tientallen steden gingen mensen de straat op. Het groeide uit tot het grootste protest tegen de machthebbers in jaren.
Doodstraf
Een rechtbank veroordeelde hen tot de dood nadat op hun telefoon bewijs zou zijn gevonden dat ze betrokken waren geweest bij het in brand zetten van banken, bussen en overheidsgebouwen.
"Het heeft alles te maken met de protesten die al langere tijd gaande zijn. Afgelopen november gingen vele duizenden mensen de straat op tegen de verhoging van de benzineprijs en tegen het onvermogen van de Iraanse overheid om iets aan de economische crisis te doen. Honderden mensen zijn bij die protesten om het leven gekomen. De terdoodveroordeling had moeten worden opgevat als een waarschuwing, maar het tegenovergestelde gebeurde dus", zegt Koens.
De storm aan protesten stak dinsdag de kop op, toen het Iraanse Hooggerechtshof bepaalde dat de doodstraf voor de drie overeind zou blijven. Miljoenen Iraniërs uiten hun ongenoegen op Twitter. Iraanse beroemdheden als voetballer Masoud Shojaei en influencer Mojgan Rezaei vroegen de autoriteiten de executie te stoppen.
Tweets van Trump
Ook president Trump stuurde Tweets over de drie mannen, in het Engels en in het Farsi, de taal die in Iran wordt gesproken. Vandaag bevestigt het Hooggerechtshof dat op verzoek van de advocaten van de mannen het proces mag worden overgedaan. Wanneer is niet bekend.
Het lijkt er op dat de Iraanse autoriteiten bang zijn voor een nieuwe golf protesten als de mannen inderdaad ter dood worden gebracht. Het is niet zo dat er nu opeens een andere wind gaat waaien, denkt Koens.
"Ondanks de economische crisis, ondanks corona, wat Iran zwaar getroffen heeft, gaat het executeren van andere gevangenen gewoon door. Twee Koerden zijn vorige week om het leven gebracht in het westen van het land. Een Iraniër die er van werd verdacht informatie over het Iraanse raketprogramma aan de Verenigde Staten te hebben verkocht werd vorige week geëxecuteerd. Deze drie mannen hebben geluk, maar dat hoeft niet lang te duren", zegt Olaf Koens