Biden krijgt de macht over Amerika's kernwapens (maar niet van Trump)
Met de inauguratie van Joe Biden tot president van Amerika kunnen we allemaal meekijken. Maar achter de schermen vindt normaal gesproken ook een zeer belangrijk moment plaats: de overdracht van de nucleaire codes aan de nieuwe president, die dan de mogelijkheid krijgt kernwapens te gebruiken. Alleen… Donald Trump vertrekt waarschijnlijk al eerder naar Florida. Mét de codes.
Het gebeurt zelden dat de vertrekkend president ook echt eerder weggaat, voor zijn opvolger aantreedt. Gebruikelijk is een laatste ontmoeting. Waarbij ook de nucleaire gegevens worden overgedragen. Maar bij Donald Trump gaat het natuurlijk anders. Omdat hij de winst van Joe Biden nog altijd niet erkent, is de verwachting dat Trump eerder zal vertrekken uit het Witte Huis.
Maar de overdracht van de nucleaire codes gaat uiteraard door en moet heel precies verlopen. Want op het moment dat Biden president wordt, is hij – en niet langer Trump – meteen de baas over Amerika's kernwapens. Dat moment ligt grondwettelijk vast: 20 januari om 12.00 uur plaatselijke tijd in Washington (18.00 uur onze tijd).
'Nucleaire voetbal'
Eerst nog even een aardig detail: het is eigenlijk geen atoomknop, maar een koffer met twintig kilo aan apparatuur en gecodeerde gegevens die nodig zijn om elk moment van de dag een kernaanval uit te kunnen voeren.
Die tas wordt in het militaire jargon de 'nucleaire voetbal' genoemd. Die gaat altijd mee, waar de president ook gaat. Een militair draagt hem en blijft altijd in de buurt van de president. Zodra die aftreedt, speelt hij de bal door naar zijn opvolger.
Nog een weetje: er zijn meer van die koffers, zegt nucleair expert Stephen Schwartz van de organisatie Bulletin of Atomic Scientists tegen CNN: "Er zijn zeker drie of vier identieke ‘ballen’. Eentje blijft er bij de president. Eentje bij de vicepresident, en er is er traditioneel ook een voor de ‘designated survivor’ bij gelegenheden als inauguraties of de jaarlijkse State of the Union-toespraak van de president in het parlement."
Volgens Schwartz blijft de koffer van vicepresident Pence nu sowieso in Washington. Die heeft immers gezegd dat hij de inauguratie van Biden zal bijwonen. Zijn koffer is daar in principe ook. "Maar het kan zijn dat er ditmaal eentje speciaal voor Biden is geprepareerd."
Biskwietje
De zittende president beschikt ook over een speciale plastic kaart, die 'the biscuit' wordt genoemd. Het biskwietje. Daarop staan allerlei unieke codes die de president nodig heeft om een nucleaire aanval daadwerkelijk in gang te zetten. Zonder kan niet. Kortom: een militair draagt de nucleaire voetbal, en de president heeft zijn biskwietje dat hij altijd bij zich moet dragen.
"Donald Trump is president tot 11 uur, 59 minuten en 59 seconden op 20 januari. Tot dat moment heeft hij de macht om te beschikken over het Amerikaanse nucleaire arsenaal. De militair met de nucleaire voetbal die met Trump meereist op de Air Force One naar Florida, zal zich op het middaguur terugtrekken uit Trumps gezelschap, en met de koffer terugvliegen naar Washington", aldus Schwartz.
Op dat moment precies wordt het biskwietje van Joe Biden geactiveerd, de kaart met unieke gegevens. Die van Trump wordt ongeldig. De nieuwe president is dan degene met de macht over de Amerikaanse kernwapens.
Opwelling
Het is overigens niet zo dat een president in een opwelling een kernaanval kan beginnen. Er zijn meer veiligheidsmomenten ingebouwd. De nucleaire voetbal bevat ook allerlei communicatieapparatuur, en een bevel tot aanval moet ook nog langs de hoogste legerbevelhebbers. Die beoordelen dan of er sprake is van een legitiem doelwit. Anders gebeurt er niets.
Sinds de bestorming van het Capitool door Trump-aanhangers zijn de Democraten toch niet helemaal gerust op een vloeiende machtsoverdracht. De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, heeft eerder deze maand contact gezocht met de hoogste generaal, Mark Milley, om te spreken over 'maatregelen die moeten voorkomen dat een onstabiele president’ de kans krijgt een militaire of zelfs nucleaire aanval te beginnen.
Volgens Pelosi is haar verzekerd dat alle veiligheidsmaatregelen van kracht zijn, zeggen bronnen. Dus als alles goed gaat, zien we voor de camera's een nieuwe president die met de hand op de Grondwet wordt beëdigd. En merken we er niets van dat ook dit keer achter de schermen de voetbal met nucleaire macht stilletjes wordt overgedragen.