Schijnoppositie en dubbelgangers: zo vervalst Vladimir Poetin de verkiezingen
In Rusland beginnen vandaag verkiezingen. De Russen hebben drie dagen om te stemmen voor een nieuw parlement. De regeringspartij ‘Verenigd Rusland’ van Vladimir Poetin heeft nu een supermeerderheid en de president wil die graag behouden. Daarvoor haalt het regime alles uit de kast, zoals stembusfraude, schijnoppositie en dubbelgangers.
Een voorbeeld: toen hij naar de kandidatenlijst keek, schrok Boris Visjnevski zich dood. Er stonden twee dubbelgangers naast hem op het stembiljet. Zelfde achternaam, zelfde uiterlijk. "Ze hebben me hoog zitten. Blijkbaar kunnen ze alleen op deze manier de strijd met mij aangaan", zegt Visjnevski tegen Russische media.
Die dubbelgangers zijn namelijk een truc: de autoriteiten zetten dubbelgangers naast een oppositiekandidaat om zo de kritische kiezer in verwarring te brengen. Een deel van de kiezers zal per ongeluk op de dubbelganger stemmen. Zo gaan er voor de echte kandidaat kostbare stemmen verloren.
Navalny
Visjnevski doet overigens mee namens een liberale partij ('Jabloko', ofwel 'de Appel') die door het Kremlin wordt getolereerd. De ware oppositie zit, in de persoon van Aleksej Navalny, achter de tralies.
Navalny had voor het Kremlin al lang dood moeten zijn: vorig jaar overleefde hij een moordpoging met het zenuwgif novitsjok. Nu moet Navalny vanuit de cel toezien hoe zijn organisatie wordt opgedoekt. Juridisch is Navalny's organisatie uitgeroepen tot 'terreurgroep' en daarmee gelijkgesteld met Al-Qaeda en Islamitische Staat.
Bekijk ook - Poetin-vijand, corruptiebestrijder en nationalist: dit is Aleksej Navalny
De echte oppositie wordt dus flink gehinderd, maar toch zijn er oppositiepartijen die grote kans maken om in de Doema, het Russische parlement, te komen. Het gaat om de communisten, de rechtste nationalisten en een partij van een vriend van Poetin.
Schijnoppositie
"Die drie partijen worden gezien als schijnoppositie: ze leveren soms wat kritiek, maar als puntje bij paaltje komt steunen ze de koers van Poetin", zegt Rusland-correspondent Eva Hartog. "Hun enige taak is om de Russische politiek nog een beetje democratisch te laten lijken."
Niet alleen de oppositie wordt uitgeschakeld, ook maken de Russische autoriteiten het steeds moeilijker om objectieve informatie te krijgen.
Neem de pers. Rusland heeft wel onafhankelijke media, maar die worden nu 'ongewenst' verklaard, of gebrandmerkt als 'buitenlands agent'. Dat laatste is niet alleen een belediging, de media moeten bij elk bericht in hoofdletters vermelden dat ze een buitenlands agent zijn, iets dat de toch al schaarse adverteerders wegjaagt.
Ook moeten ze iedere roebel aan inkomsten en uitgaven openbaar maken, elk kwartaal, wat een enorme administratieve last is.
Webcams uit
Daar blijft het niet bij. De webcams waarmee je altijd live naar de stembureaus kon kijken, gaan bij deze verkiezingen uit. Dat komt waarschijnlijk omdat er via die webcams allemaal stembusfraude te zien was: medewerkers van stembureaus stopten stapels stembiljetten in de stembus, allemaal in het zicht van de camera’s, om zo de uitslag voor de regeringspartij op te krikken.
Vervalsingen op beeld:
De autoriteiten denken de maatregelen nodig te hebben voor een goede uitslag. Want Poetin zelf mag dan een 'approval rating' hebben van 60 procent, die van zijn partij een stuk lager.
Eva Hartog: "Verenigd Rusland werd lang gezien als de partij van Poetin en dat was voor veel Russen genoeg. Maar nu de koopkracht al jaren daalt is er een zekere moeheid opgetreden en vragen veel Russen zich af waar de partij nu eigenlijk voor staat."
Corruptie
Wat ook meespeelt: Navalny mag dan wel in de gevangenis zitten, maar zijn missie om corruptie onder partijleden te onthullen is behoorlijk succesvol geweest. "Dat slechte imago is aan Verenigd Rusland blijven plakken. Volgens staatspeilingen zegt zo'n dertig procent van de kiezers op VR te gaan stemmen, dat is minder dan tijdens dezelfde periode in 2016 toen er voor het laatst gestemd kon worden op een parlement", aldus Hartog.
Het stelt de autoriteiten volgens onze correspondent voor een probleem. "Zij willen kunnen zeggen dat de bevolking achter Verenigd Rusland staat, en pronken met een hoge opkomst. Dus wordt er druk uitgeoefend op ambtenaren om te gaan stemmen. Anderen worden gelokt met cadeautjes zoals de kans om een auto te winnen of een appartement. De kritische kiezer, daarentegen, moet vooral thuis op de bank blijven."
Vertrouwen
De president zelf ziet de verkiezingen intussen vol vertrouwen tegemoet. "Ik reken er sterk op dat Verenigd Rusland zijn positie kan behouden en in staat is om in het parlement de noodzakelijke besluiten te nemen. In het belang van het land", zegt Vladimir Poetin.
Een hoge score voor Verenigd Rusland is natuurlijk vooral ook in het belang van Poetin zelf. In 2024 loopt namelijk zijn presidentstermijn af. Het is nog onduidelijk wat de 68-jarige Poetin dan gaat doen: aanblijven of een opvolger aanwijzen? In beide gevallen komt een gehoorzaam parlement van pas, denkt Hartog.
"Wat Poetins toekomstplannen zijn, is een mysterie, de Russische president houdt ervan om vriend en vijand in het ongewisse te laten. Maar juist om op het laatste moment zijn plan te kunnen doorvoeren is een gehoorzaam parlement van enorm belang. Elke kritische stem wordt gezien als een teveel. De indruk moet natuurlijk worden gewekt dat het parlement unaniem achter de president en de huidige koers staat", aldus Eva Hartog.