Van VS tot Iran: hoe de oorlog achter de schermen wordt besproken

Op het allerhoogste niveau wordt er in aanloop naar een mogelijk grondoffensief van Israël allereerst gesproken over de acute humanitaire situatie in de Gazastrook, zegt directeur Han ten Broeke van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS). "Denk bijvoorbeeld aan afspraken over een corridor, zodat vervoer van hulpgoederen kan plaatsvinden, zoals medicijnen voor de inwoners van Gaza."

"Ook zal er worden gesproken over de kans voor burgers om het gebied te verlaten, toegang tot elektriciteit en water en een mogelijkheid om noodhulp bij Gaza binnen te krijgen."

Met Hamas valt niet te onderhandelen

Ten Broeke signaleert dat de betrekkingen tussen Israël en het Westen zich deels hebben hersteld sinds de verrassingsaanval van Hamas. "Het Palestijnse narratief heeft de laatste jaren de overhand gehad", zegt Ten Broeke. "De internationale gemeenschap heeft zich van Israël vervreemd en andersom. Door de aanval van Hamas vorige week is dat deels hersteld: er is meer begrip gekomen voor de veiligheidszorgen van Israël voor met name de extremistische terreur van Hamas."

Ten Broeke denkt dat Hamas zichzelf in de voet heeft geschoten door Israël aan te vallen. "Binnen de Arabische wereld was de noodzaak voor een eigen Palestijnse zaak al verdwenen van de prioriteitenlijst. Ik verwacht dat deze aanval van Hamas dat alleen maar heeft verergerd. Hun gruweldaden brengen de oprichting van een eigen Palestijnse staat niet dichterbij, eerder integendeel. Wat hier op zijn best uit kan komen, is dat gematigde Palestijnen in het vervolg meer gehoord zullen worden. Want één ding staat vast: met Hamas valt niet te onderhandelen."

Toch heeft Hamas wel een belangrijke bondgenoot aan zijn zijde, namelijk Iran. Daar lees je verderop meer over. Israël weet zich ondertussen gesteund door het Westen onder leiding van de Verenigde Staten.

De Verenigde Staten laten zich ook veelvuldig horen de afgelopen dagen. Niet alleen verbaal, want de Amerikaanse minister Antony Blinken (Buitenlandse Zaken) gaat deze week waarschijnlijk nog heel wat handen schudden in de regio. Vandaag kwam hij aan in Israël. Ook sprak hij met Saoedi-Arabië, Jordanië en Egypte. Binnen de regio staan zij aan de zijde van Israël en niet zonder eigenbelang.

"De vernietiging van Hamas is gunstig voor die landen en voor gematigde Palestijnen, maar alleen als Israël dat op een zo beheerst mogelijke wijze weet te doen", zegt geopolitiek expert Alex Krijger. "In al zijn contacten zal Blinken goed hebben geluisterd naar wat de gematigde Arabische landen vinden over hoe ver Israël mag gaan bij deze mogelijke oorlog."

Ook aan de andere kant van het spectrum wordt niet stilgezeten, zegt Krijger. Met Iran ('dé onruststoker in de regio') voorop. Want ook het regime in Teheran zal kijken hoe zijn positie versterkt kan worden, zegt Krijger. "Door ingrijpen van Israël kan de publieke opinie in de Arabische landen makkelijk kantelen, dat zou in het voordeel van Iran kunnen zijn."

Vrees voor oorlog

"Iran heeft invloed op Hezbollah, Hamas en het Syrisch regime. Het regime weet hoe fragiel de steun van Egypte, Jordanië en de Saoedi's voor Israël is en dat de vlam zomaar in de pan kan slaan."

Het is diplomatiek koorddansen dus. "Een oorlog tussen Hamas en Israël heeft drie dimensies: lokaal, regionaal en internationaal", zegt Krijger: "Al die dimensies werken op elkaar in - met vrees voor een oorlog in de regio."

Dit is een overzicht van wat er in een week gebeurd is in het bloedige conflict tussen Israël en de Palestijnen.

VS: 'Mensen moeten in Gaza kunnen blijven'

"Wij vinden dat deze mensen in Gaza moeten kunnen blijven, dat is hun thuis." Met die woorden heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zich uitgesproken tegen het idee dat Palestijnen de Gazastrook moeten verlaten.

Enkele Israëlische politici hebben geopperd de Palestijnen naar buurland Egypte te laten vertrekken, waar in de Sanaï 'bijna eindeloze ruimte' daarvoor is.

Blinken verklaarde in het interview: "Ik heb van de Palestijnse president Abbas en van bijna elke andere leider in de regio begrepen dat dat idee onbespreekbaar is, dus wij steunen dat niet." De minister benadrukt dat Gaza de thuisbasis vormt van de vele mensen die er nu op de vlucht zijn. Dat laatste acht hij wel nodig 'om ervoor te zorgen dat ze niet in gevaar komen en de hulp krijgen die ze nodig hebben'.