Ontslagen klimaatwetenschapper over weigeren vlucht: 'Ik zou het zo weer doen'

Het was een verschrikkelijke keuze die de wetenschapper en tevens activist nooit hoopte te maken. Al tien jaar werkte hij bij het Duitse onderzoeksinstituut IfW, een 'geweldig bedrijf' waar hij fulltime onderzoek deed naar gedrag en klimaat. "Ik dacht dat ik hier mijn carrière zou afsluiten," vertelt Gianluca geëmotioneerd. 

Het bedrijf gaf Gianluca al jaren de mogelijkheid om op een klimaatvriendelijke manier te reizen, via land en zee. Ook afgelopen februari reisde hij met vrachtschepen en bussen naar zijn plek van bestemming. Zo kwam hij na vijf weken aan bij de Salomonseilanden in de Stille Oceaan waar hij op het eilandje Bougainville zijn onderzoek startte.

Maar het onderzoek liep vertraging op en daarom eiste Gianluca's werkgever dat hij zo snel mogelijk met een vliegtuig naar huis kwam. "Ik moest binnen vijf dagen terug zijn of ze zouden me ontslaan," vertelt de wetenschapper. "Ik kon het bijna niet geloven."

Het markeert het begin van 'traumatische dagen' voor Gianluca. "Ik wist dat ik nooit het vliegtuig ging nemen en dus moest ik wennen aan de gedachte dat ik hoogstwaarschijnlijk ander werk moest gaan zoeken."

Gianluca legt uit dat vliegen geen optie meer voor hem is nu de gevolgen van klimaatverandering steeds duidelijker worden. Zo hebben ze op het eiland waar hij onderzoek deed normaal gesproken drie opeenvolgende weken last van droogte per jaar. "Nu loopt dat op tot acht weken, waarin ze geen voedsel hebben. Aan hun honger wil ik niet bijdragen." Dus beloofde hij de inwoners van Bougainville dat hij geen vliegtuig terug naar huis zou nemen. 

Geen spijt 

Het betekende voor Gianluca zijn ontslag: een beslissing waar zijn collega's het niet mee eens zijn. Dat zijn collega-wetenschappers met wie hij demonstreerde bij een Volkswagenshowroom in Wolfsburg en bij een vliegveld voor privéjets in Milaan.

Toch waren zij tegen de beslissing van Gianluca om niet naar huis te vliegen. "Behoud je baan," kreeg hij te horen. "Want als je financiële zekerheid hebt, dan kun je onderzoek naar milieukwesties blijven doen."

Die financiële zekerheid is de wetenschapper plotseling verloren. "Ik heb geen inkomen meer."

Toch zou hij de keuze zo nog een keer maken. "Met meer overtuiging zelfs." Want nu weet hij welke impact het gemaakt heeft. "Mijn verhaal gaat de hele wereld over. Zo hoop ik mensen te inspireren."

Gianluca heeft inmiddels veel reacties ontvangen, ook van andere wetenschappers. "Ze schrijven me dat ze zich minder eenzaam voelen nu ze hebben gezien wat ik heb gedaan."

Dat hij de wekenlange terugreis nu zelf moet bekostigen, maakt Gianluca dan niet minder vastberaden. "Ik denk dat ik een crowdfunding start", legt hij uit. "Ik heb vooral hoge kosten, omdat ik de gezondheidszorg van mijn 81-jarige moeder met dementie betaal."

Hij is zelfs van plan een paar korte stops te maken nu hij niet meer hoeft te haasten voor zijn werk. "Bijvoorbeeld in Cambodja, waar ik nog nooit ben geweest."

Om ontslag te voorkomen had hij zijn werkgever juist aangeboden zijn reis naar huis zo snel mogelijk uit te voeren. "Hotelovernachtingen zou ik overslaan en ik zou me geen dag wassen om tijd te besparen." Maar dat aanbod hebben ze afgeslagen, zonder uitleg. 

Vast op eiland 

Op dit moment is de reis volledig tot stilstand gekomen. Al na 300 van de in totaal 27.000 kilometer zit Gianluca vast op het eiland Nieuw-Brittannië in Papoea-Nieuw-Guinea. 

Vrijdag hoopt hij zijn reis te kunnen voortzetten als hij hopelijk mee mag met de volgende veerboot. "Maar ik ben nerveus, want je weet het hier nooit."

Rechtszaak 

Verder start Gianluca een rechtszaak tegen zijn werkgever, omdat het bedrijf hem niet voldoende gewaarschuwd zou hebben. Voordat de zaak van start gaat, wil hij terug in Duitsland zijn.

Tot die tijd prijst hij zich gelukkig. "Ik mag verblijven op het vrachtschip dat me hiernaartoe heeft vervoerd. De kapitein wil zelfs geen vergoeding van me."

En werkgever of niet, Gianluca is begonnen aan de analyses van zijn onderzoek. "Een wetenschapper ben je niet als beroep, maar als persoon. Natuurlijk ga ik door met mijn onderzoek."