Mag je kind mee in het stemhokje? En 6 andere vragen
We mogen weer naar de stembus! Dit keer mogen we bepalen wie ons gaan vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. Maar wat moet je ook alweer meenemen naar het stemlokaal? En hoe werkt blanco stemmen eigenlijk? Dit zijn de regels in het stemhokje.
Wil je op de hoogte blijven van de gebeurtenissen rond de verkiezingen? Lees ons liveblog.
1. Wat moet je meenemen?
Als je stemgerechtigd bent mag je stemmen, maar je moet wel twee dingen meenemen: je stempas en een legitimatiebewijs, dat is een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs. Het identiteitsbewijs mag maximaal vijf jaar verlopen zijn op de dag van stemming. Bij 'geldig tot' moet 23 november 2018 staan of een datum daarna. Stem je in een andere gemeente dan waar je woont? Dan moet je in plaats van je stempas je kiezerspas meenemen, die moet je dan wel hebben aangevraagd.
2. Hoe werkt blanco stemmen?
Wil je blanco stemmen? Hou het stemformulier dan ook helemaal leeg. Schrijf er dus niks op en kruis niks aan. Het uitbrengen van een blanco stem heeft, net als niet stemmen, geen invloed op de zetelverdeling. Voor de berekening van de uitslag en de kiesdeler worden uitsluitend de op de kandidaten uitgebrachte stemmen geteld. Het is dus niet zo dat een blanco stem naar de grootste partij gaat.
3. Tot hoe laat kun je stemmen?
In de meeste stembureaus kunnen kiezers stemmen van 7.30 tot 21.00 uur, op een vaste locatie. Wel zijn voor zogeheten bijzondere stembureaus en voor mobiele stembureaus afwijkende openingstijden mogelijk. Kijk voor de zekerheid op: waarismijnstemlokaal.nl. Ze kunnen eerder of later open gaan, en eerder (niet later) sluiten. Bijvoorbeeld bij een stembureau in een winkelcentrum dat om 18.00 uur dichtgaat.
4. Waar is het stemlokaal?
Om te stemmen ga je naar een stembureau in de gemeente waar je woont. Op deze website een overzicht van alle stemlokalen: waarismijnstemlokaal.nl.
Wie wil stemmen in een andere gemeente heeft een kiezerspas nodig. Die kon je bij de gemeente aanvragen tot uiterlijk gisteren 12.00 uur.
5. Mag je je kind meenemen in het stemhokje?
Een stemmer moet vanwege het stemgeheim alleen het stemhokje in. Hiermee wordt ook voorkomen dat iemand wordt gedwongen ergens op te stemmen. Alleen mensen met een lichamelijke beperking mogen worden geholpen.
Ook kinderen mogen niet mee het stemhokje in, 'tenzij van enige beïnvloeding absoluut geen sprake kan zijn', staat in de instructie voor de stembureauleden. Dat betekent dat je best met je baby of peuter het hokje in mag.
6. Mag je een foto maken in het stemhokje?
Ja, je mag je camera gebruiken. Een kiezer moet bij het gebruik van zijn camera in het stemlokaal wel zorgen dat het stemgeheim van andere kiezers blijft gewaarborgd, zo schrijft de Kiesraad voor. Van belang is verder dat een stemming 'rustig en ordelijk verloopt' en dat kiezers 'niet worden belemmerd of gehinderd in het uitbrengen van hun (geheime) stem'. "Uiteraard mogen andere kiezers niet tegen hun zin gefotografeerd (of gefilmd) worden."
Je mag als kiezer ook een foto van jezelf maken met je ingevulde stembiljet. In 2014 was het nog even spannend of de 'stemfie' verboden zou worden. De Kiesraad vond namelijk dat het kiesgeheim in gevaar zou kunnen komen. Bovendien zou een foto als bewijs kunnen gelden als iemand gedwongen wordt ergens op te stemmen. Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk nam het advies om de stemfie te verbieden echter niet over. Een stemfie mag dus gewoon.
7. Tot slot: wat als je een foutje maakt bij het stemmen?
Als je een fout maakt, is er geen reden voor paniek. Je kunt één keer een nieuw stembiljet vragen.