Dierenartsen zien meer honden met chocoladevergiftiging: 'Gevaarlijke maand'
Waar veel mensen deze tijd heel gezellig vinden, is december voor huisdieren een gevaarlijke tijd. Vooral honden eten graag de kerstkransjes uit je boom of de chocoladeletter uit je schoen. Maar voor honden en katten is die chocola levensgevaarlijk. Bij het Medisch Centrum voor Dieren in Amsterdam, een spoedkliniek, krijgen ze in december wekelijks zo'n 20 honden met chocoladevergiftiging binnen.
Spoeddierenarts Marrit Meesters ziet een duidelijke piek in het aantal dieren met chocoladevergiftiging rond de feestmaand – en rond Pasen nog een keer. "Zondag had ik tijdens mij dienst drie honden die chocola hadden gegeten. Dat is geen uitzondering: we houden daar in deze periode zelfs rekening mee met de inkoop van medicatie." De spoedkliniek behandelt buiten kantooruren dieren uit een groot deel van Noord-Holland, een deel van Zuid-Holland en een deel van Utrecht.
Topje van de ijsberg
Ook het NVIC, het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum van het UMC Utrecht, krijgt in december en rond Pasen meer meldingen binnen van chocoladevergiftiging bij dieren. Hoeveel dat er precies zijn, kan het centrum niet zeggen, maar in 2022 waren het er op jaarbasis 635. Het centrum wordt gebeld als dierenartsen advies nodig hebben. Waarschijnlijk is het aantal meldingen daar het topje van de ijsberg, omdat de meeste dierenartsen hier vaker mee te maken hebben gehad en weten wat ze moeten doen.
Het probleem: in cacao zit theobromine. Die stof is in zeer grote hoeveelheden schadelijk voor mensen, maar al in een kleine hoeveelheid voor honden – en in een nog kleinere hoeveelheid voor katten. "Katten kunnen zoetigheid niet goed proeven, dus die zijn minder geneigd om chocola te eten", zegt Meesters.
Speelgoed voor katten
Maar, waarschuwt dierenarts Martin Arens van Dierenkliniek Oudorp in Alkmaar, katten kunnen wel chocola binnenkrijgen omdat ze ermee spelen. "Denk aan die in glitterfolie verpakte chocolaatjes die mensen in de kerstboom hangen. Die zijn voor een kat leuk speelgoed, dus daar bijten ze soms in."
Honden eten chocola zodra ze de kans krijgen, zeggen de dierenartsen. Hoe voorzichtig je ook bent, een ongeluk zit in een klein hoekje. "Denk dan aan een schaaltje chocoladekruidnoten op tafel. Of een chocoladeletter bij de post terwijl je niet thuis bent – een hond ruikt de chocola en bijt dwars door de verpakking heen", zegt Arens.
Hoe schadelijk het eten van chocola voor de dieren is, is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de grootte van de hond. Arens: "Ik zit nu tussen de honden van de assistente. Een daarvan is een Pomsky, die weegt nog geen 1,5 kilo. Dan is likken aan vier pure chocoladekruidnoten al gevaarlijk. Bij een Deense dog van 60 kilo is dat waarschijnlijk niet direct een probleem."
Chocoladereep met 97 procent cacao
Ook het soort chocola maakt een groot verschil, zegt Meesters: "Chocolademunten of zo'n ouderwetse koetjesreep hebben nauwelijks cacao, dus daar zal een hond niet snel ziek van worden. Maar een klein stukje van een 97 procent-cacaoreep, zoals je tegenwoordig hebt, kan wel een probleem zijn."
Een hond die te veel chocola heeft gegeten, wordt eerst hyper, zegt Meesters. "Een hele rustige hond wordt dan ineens heel druk en trilt op zijn pootjes. Als we hem dan nakijken, dan zien we dat hij een te hoge hartslag heeft." Wat je ook vaak ziet, zegt Arens, is dat honden maagdarmproblemen krijgen. "Als je geluk hebt gaan ze dan uit zichzelf braken. Gebeurt dat niet, dan krijgen ze krampen, buikpijn, gaan ze kreunen. En daarna komen de echte vergiftigingsverschijnselen: dan lopen ze bijvoorbeeld niet meer gecoördineerd. Als het zover is, dan wordt het heel spannend."
Snel handelen
Dat gebeurt gelukkig niet vaak. Arens maakte als dierenarts in 25 jaar twee keer mee dat een hond een chocoladevergiftiging niet overleefde, en een keer of 20 dat ze echt hun best moesten doen om het dier erdoorheen te trekken. "Maar je moet snel handelen", zegt Arens. "Als een hond 's morgens een chocoladeletter heeft gegeten die op de deurmat was gevallen, en je dat pas aan het eind van de middag ziet als je thuiskomt, dan wordt het spannend."
Als baasje kun je weinig doen, anders dan het proberen te voorkomen. "Zorg dus dat de hond niet bij de post kan als er chocola in kan zitten – en stuur geen chocola naar iemand die een hond heeft", zegt Arens. "Zet of hang geen chocola op plekken waar dieren bij kunnen. En wees beducht op kinderen die rondlopen met chocola. Die laten makkelijk iets vallen en dan is de hond er snel bij."
Zout of waterperoxide
Voorheen gaven hondenbaasjes hun hond zout als ze wisten dat het dier chocola gegeten had. Maar dat raden dierenartsen tegenwoordig niet meer aan. "Dat zou ik alleen nog adviseren als je heel ver weg woont van een dierenarts", zegt Arens. "99 procent van de honden braakt door zout, en dat is wat je wil. Maar die laatste procent niet, en dan lopen ze een zoutvergiftiging op. Dat risico moet je dus alleen nemen als er geen andere mogelijkheden zijn."
Dat zegt ook Meesters. "Een methode die in Amerika nog weleens wordt gebruikt, is waterstofperoxide geven. Maar ook dat is niet veilig: de concentratie daarvan is in Nederland te hoog, waardoor een hond neurologische problemen kan krijgen." Beide dierenartsen adviseren daarom om altijd een dierenarts te bellen als een hond of kat chocola heeft gegeten. Die kan beoordelen of er reden is tot zorg en zo ja, de hond op een veilige manier laten braken en behandelen.