Ruim 120 drugslabs ontdekt in 2023, criminelen zoeken ruimtes bij boeren
In 2023 zijn er tot nu toe 124 drugslabs in Nederland ontmanteld. Dat blijkt uit vertrouwelijke cijfers van de politie die zijn gedeeld met RTL Nieuws. Het aantal betekent een forse stijging ten opzichte van vorig jaar, toen 105 labs werden opgeruimd. "Criminelen benaderen boeren voor ruimtes om drugs te produceren en bieden wel 40.000 euro per maand aan huur."
De politie gaat ervan uit dat ze 'zeker' een derde van de aanwezige drugslabs dit jaar hebben gevonden. "Dat baseren we op eigen bronnen en afvaldumpingen", zegt politiewoordvoerder Eric Passchier. "Maar we worden nog steeds verrast door ontploffingen van drugslabs op plaatsen waarvan we niet wisten dat daar een lab zat. We zien een steeds groter gedeelte, maar hebben niet de illusie dat we alles in beeld hebben."
Jacht op criminelen
Als we kijken naar de afgelopen jaren zien we dat in 2020 het hoogste aantal drugslabs werd ontmanteld: 129. "Dat kwam door het oprollen van EncroChat, het communicatiesysteem van criminelen", legt Passchier uit.
In de jacht op drugscriminelen is het kraken van communicatiediensten van criminelen heel belangrijk. Na het oprollen van EncroChat volgden ontmantelingen van chatdiensten als Sky en Anom. "Maar drugscriminelen vinden natuurlijk altijd nieuwe manieren om met elkaar in contact te komen. Het is zaak dat we ze ook digitaal op de hielen blijven zitten", aldus de politiewoordvoerder.
Veel drugslabs worden opgerold in buitengebieden op het platteland, waar criminelen boeren benaderen om leegstaande ruimtes te huren. "Als ik met agrariërs praat, hoor ik vaak dat ze zelf niet zijn benaderd, maar wel iemand kennen bij wie het wel is gebeurd", zegt Passchier.
40 duizend euro
"Een tijd geleden kregen we meldingen uit Werkendam in Noord-Brabant waar gastjes in trainingspakken in Volkswagen Polo's rondreden en overal briefjes in de bus hebben gedaan. Ze boden 40.000 euro per maand voor het huren van een ruimte."
Briefje in de bus
De tekst op een briefje dat bij een boer in de brievenbus werd gegooid, letterlijk geciteerd:
"Geachte bewoner. Ik ben dringend op zoek naar een gepaste locatie en wellicht kunnen we wat voor elkaar betekenen. Ik ben enorm geïnteresseerd in u ruimte/loods. En wil het gebruiken voor eigen bezigheden. Hopelijk kunt mij hierbij helpen en heeft u de ruimte beschikbaar. Ik bied u tienduizend euro per week aan, wat maandelijks 40 duizend euro maakt. Mocht u interesse hebben, zou ik graag contact met u opnemen en een keer op korte termijn met u afspreken. Zodat we onder 4 ogen het eea kunnen bespreken. MVG, ik ben te bereiken via … "
Met dergelijke bedragen moet je als agrariër sterk in je schoenen staan als het financieel niet zo goed gaat met je bedrijf. En dat beseft de politie ook. Passchier: "Maar toch zien we dat het merendeel van de boeren niet op dergelijke voorstellen in de brievenbussen ingaat en daar zijn we heel blij mee."
De politie denkt dat veel boeren worden benaderd door drugscriminelen, maar vindt het moeilijk om harde cijfers hierop te plakken. Anton Jansen van Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland deelt het vermoeden van de politie.
Financieel moeilijk
"We geven ruim 200 lezingen per jaar over ondermijning aan mensen in het buitengebied in Overijssel en Gelderland", legt Jansen uit. "Het komt regelmatig voor dat vrijwel iedereen in een zaal met tientallen boeren zijn vinger opsteekt als ik ze vraag of ze weleens benaderd zijn door een crimineel om een ruimte te verhuren."
Volgens Jansen hebben criminelen goed door welke boeren het financieel moeilijk hebben. "De eerste rekening die ze niet betalen, is die van de veevoederbedrijven." Daarna stoppen ze met de hypotheek en worden ze op gesprek uitgenodigd door de bank, zegt Jansen.
"Twee dagen later staat een crimineel op stoep met een voorstel. Dat klinkt dan verleidelijk. Kennelijk beschikt de criminele sector over het vermogen te detecteren wie het moeilijk heeft."
Vertrouwenspersonen
Femke van de Plas, vertrouwenspersoon van ZLTO, de vereniging van boeren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelderland, voert samen met de politie preventieve gesprekken met boeren in het buitengebied.
"Je ziet kwetsbare locaties, afgelegen percelen en minder goed onderhouden ruimtes", legt ze uit. "Criminelen benaderen boeren waar het er kwetsbaar uitziet. Ik hoor van mensen dat ze gebeld worden of dat er briefjes in de brievenbus worden gegooid."
Jarenlang bestond de indruk dat drugslabs vooral in Noord-Brabant actief waren. Maar volgens de politie is dat allang niet meer zo. "Ruim 85 procent van de drugs die in Nederland wordt gemaakt, is bestemd voor het buitenland", legt de politie uit. "De productie van xtc en speed is tientallen jaren geleden begonnen in het zuiden van Nederland door kampers, maar nu zijn er in heel Nederland drugslabs."
De cijfers lijken dat aan te geven. De afgelopen jaren worden er regelmatig drugslabs ontmanteld in Gelderland en Overijssel. "In het Oosten was men lange tijd naïef. Hier gebeurt zoiets niet, dacht men", zegt Anton Jansen van Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland.
"Maar ik denk dat in Oost Nederland ook altijd al drugscriminaliteit op het platteland is geweest. In Brabant werd het zichtbaar omdat speciale eenheden van de politie daar aan de bomen hebben zitten schudden. Toen werden er daar veel drugslabs gevonden. Nu hier ook, laatst nog in Overdinkel en Losser."
Reden voor LTO Noord om in navolging van ZLTO ook een vertrouwenspersoon aan te stellen. Deze persoon kan sinds 1 december benaderd worden door boeren die te maken krijgen met interesse van drugscriminelen in hun panden.
Politie let op Mexicanen en Colombianen
Naast tips van boeren en het kraken van criminele berichtendiensten hecht de politie ook nog steeds veel waarde aan het speurwerk op straat. "Bij Mexicanen en Colombianen in het buitengebied letten we extra goed op. Het kunnen natuurlijk bij hoge uitzondering toeristen zijn, maar we weten dat Mexicanen vooral kennis hebben van de productie van crystal meth en Colombianen gespecialiseerd zijn in cocaïnewasserijen", zegt politiewoordvoerder Passchier.
Drugscriminelen gebruiken normale producten als kleding om cocaïne over de grens te smokkelen. Dat gebeurt via een chemisch proces, waarbij de cocaïne wordt 'ingewassen'. "In cocaïnewasserijen halen ze de drugs weer uit de producten. Bij ontmantelingen in de afgelopen jaren zijn vele Mexicanen en Colombianen aangehouden."
Mail de redactie
De redactie komt graag in contact met mensen die slachtoffer zijn van dit soort criminelen. Wil je daar over praten? Stuur ons dan een e-mail en voeg als je wil een telefoonnummer toe.