Escalatie van geweld in Oekraïne: 'Beide partijen maken er totale oorlog van'

Eichelsheim benoemde gisteren in NRC dat het Westen Oekraïne moet helpen met bijvoorbeeld meer luchtverdediging. "En door wapenssystemen te leveren waarmee je in de Russische Federatie opslagplaatsen en aanvoerlijnen achter het front kan aanvallen. Dat gebeurt al, maar de aantallen langeafstandswapens moeten fors worden opgevoerd, anders loop je steeds achter de feiten aan."

"Beide partijen zijn bezig er een totale oorlog van te maken, vooral Rusland", zegt De Kruif. "Daardoor is de vraag die op tafel ligt, namelijk of we toestaan dat westerse wapens die worden geleverd aan Oekraïne op grondgebied van Rusland worden gebruikt, cruciaal. Militair gezien is dit nodig en ik sta daar dan ook achter. Rusland valt Oekraïne ver in het binnenland aan. Dan kan je niet toekijken. Maar uiteindelijk is dat een politieke afweging, geen militaire."

Oekraïne viel afgelopen zaterdag de Russische stad Belgorod aan, waarbij volgens de Russische autoriteiten 25 doden vielen. Die aanval volgde op een Russische aanval op meerdere steden de dag ervoor, onder meer op hoofdstad Kyiv. Hierbij werden drones en raketten ingezet en vielen volgens Oekraïne 39 doden. Ook na de aanval in Rusland werd Oekraïne meerdere keren vanuit de lucht aangevallen. De Russische president Vladimir Poetin kondigde aan de aanvallen te intensiveren. 

"De vraag is: wat zetten wij er tegenover?", vertelt De Kruif. "Mensen die denken dat het probleem weg is als je ophoudt steun te leveren, vergissen zich. Deze oorlog komt hoe dan ook steeds meer ook op ons af. Het is niet te voorkomen dat we er meer in worden betrokken", stelt De Kruif. Eerder al waarschuwde de baas van de Nederlandse Landstrijdkrachten Martin Wijnen voor een gewapend conflict met Rusland.

Escalatie

Meer aanvallen op Russisch grondgebied, wel of niet met door het Westen verleende wapens, zorgen hoe dan ook voor extra escalatie, weet De Kruif. "Maar voor een oorlog stopt, ga je deze spiraal op. Hetgeen wat Poetin nu in steden als Charkiv en Kyiv doet, is ook een grote escalatie."

"En vergis je niet, Oekraïne kan het nog heel lang volhouden. Deels door de steun die gelukkig nog steeds in grote mate vanuit het Westen ervaren. Maar ook zeker omdat het met de leiding en motivatie aan Oekraïense kant gewoonweg beter staat dan aan Russische zijde. Als dat laatste niet het geval was, was Oekraïne al lang overlopen."

"Daarnaast", zegt De Kruif, "een oorlog win je ook niet alleen maar met langeafstandwapens. Met dergelijke wapens kan Oekraïne de aanvoerlijnen van Rusland raken, wat natuurlijk erg van pas komt. Maar alleen maar daarop gokken, heeft ook geen zin. Als de Russen doorbreken in de loopgraven, heb je daar weinig aan. Je tegenstander bepaalt ook waar er wordt gevochten en op sommige plekken heb je gewoon heel weinig aan langeafstandwapens en veel meer aan grondtroepen."

"Uiteindelijk is de vraag die op tafel ligt: kunnen wij het als het Westen opbrengen om Oekraïne te blijven steunen? Daar gaat het echt om. En daarbij is het natuurlijk ook belangrijk of Trump aan de macht komt in de VS, dat zou het allemaal een stuk meer onzeker maken en is natuurlijk waar Poetin op hoopt."

Aanvallen op Russisch grondgebied kunnen wel degelijk een verschil maken, denkt Jeroen Akkermans, correspondent Oost-Europa voor RTL Nieuws. "De trend zien zien we nu al met drone-aanvallen op Russische brandstofopslagplaatsen en militaire vliegvelden bijvoorbeeld. Maar als er langeafstandsraketten kunnen worden ingezet krijgen de aanvallen een andere militaire maar ook politieke lading", stelt Akkermans. "De Oekraïners hadden gehoopt op Duitse Taurus-raketten, met een reikwijdte van 500 kilometer. Die gelden als precies. Maar bondskanselier Scholz wees dit verzoek al in oktober vorig jaar af."

Drones zijn relatief langzaam en hebben slechts een bescheiden impact, weet Akkermans. "Tenzij je zoals Rusland er veel tegelijkertijd afschiet. Dat kunnen de Oekraïners andersom natuurlijk ook proberen. Maar waar het gaat om raketten is de impact en de kans om doel te treffen veel groter. De reikwijdte van de oorlog in Rusland wordt dan ook groter en daarmee komt de oorlog dichter bij de Russen. Voor veel Russen is die ver, heel ver weg."

Geen keus

Ook Akkermans ziet de inzet van langeafstandwapens in Rusland als een verdere escalatie. "Maar na tien jaar oorlog zien veel Oekraïners geen andere keus. Beide partijen proberen de dreiging te vermeerderen om zo de druk op de vijandelijke manschappen en de bevolking te verhogen, ook omdat aan het front een patstelling is ontstaan. Daar is momenteel bijna geen 'winst' meer te halen, terwijl de verliezen aan beide kanten gigantisch zijn." 

"Wat ook meespeelt is dat de druk op de Oekraïense regering toeneemt om de Russen thuis lik op stuk te geven", zegt Akkermans. "De burgerbevolking in heel Oekraïne wordt al sinds het begin van de invasie regelmatig bestookt met raketten en drones. Waarom zouden Russische burgers niet op dezelfde wijze lijden, denken veel Oekraïners hardop. De eerste fase van deze escalerende tactiek is in feite al ingegaan."