Nikki Haley kan tegen haar oude baas Donald Trump voor sensatie zorgen in New Hampshire
Ze werkte voor Donald Trump, nu belooft ze hem te verslaan. Nikki Haley, voormalig ambassadeur bij de Verenigde Naties, is Trumps laatst overgebleven concurrent in de race om de Republikeinse nominatie voor het Witte Huis. Ze maakt vandaag kans om de staat New Hampshire op haar naam te schrijven.
1. Wie is Nikki Haley?
Nimarata Nikki Randhawa Haley (51) groeide op in een klein stadje genaamd Bamberg in South Carolina. Als kind van Indiase ouders had ze moeite om een klik te vinden met haar leeftijdsgenoten. Haar jeugd omschrijft ze als een zware periode waarin mensen haar ongelijk behandelden op basis van haar huidskleur. "Het is niet je taak om hen te laten zien wat je anders maakt. Je taak is om hen te laten zien hoeveel jullie op elkaar lijken", is een citaat van haar moeder dat haar heeft geholpen in haar jeugd.
Haar gedrevenheid om de politiek in te gaan begon toen ze nog studeerde aan de universiteit. "Iedereen vertelde me waarom ik mezelf niet kandidaat moest stellen: ik was te jong, ik had net kinderen gekregen." Een inspirerend gastcollege van Hillary Clinton gaf de doorslag. "Ze vertelde dat wanneer vrouwen zich kandidaat stellen voor het ambt, veel mensen daar op tegen zijn. Dat is juist de reden waarom je het moet doen", vertelt Haley.
In haar studentenleven ontmoette ze haar man, die nu officier is bij de Nationale Garde van South Carolina. Samen hebben ze twee volwassen kinderen. Haley hecht veel waarde aan haar gezin en ziet haar taak als moeder ook als topprioriteit. "Ik heb altijd gezegd: als ik een goede moeder ben en een goede echtgenote, dan ben ik ook een goede gouverneur."
Bekijk hieronder een reportage over de voorverkiezingen in New Hampshire:
2. Wat is haar politieke achtergrond?
Op 32-jarige leeftijd werd Haley de eerste Indiaas-Amerikaanse volksvertegenwoordiger in de staat South Carolina. Haar volgende mijlpaal kwam zes jaar later toen ze de eerste vrouwelijke gouverneur van de staat werd.
Nationaal kwam ze in het nieuws toen ze de Confederatie-vlag verbood na een racistische moordaanslag op zwarte inwoners van haar staat. De vlag van die slavernij-staten is in de ogen van veel Amerikanen een symbool van slavernij en haat.
De afschaffing viel niet in de smaak bij rechtse Amerikanen, maar toenmalig president Barack Obama prees Haley voor haar besluit. In 2016 werd ze door Time Magazine uitgeroepen tot een van de 100 meest invloedrijke Amerikanen.
3. Wat was haar rol in de Trump-regering?
Haley wordt gezien als een klassieke Republikein met conservatieve standpunten. Als VN-ambassadeur onder Trump is dat vooral terug te zien in haar assertieve buitenlandbeleid. Een controversieel besluit in haar periode was het verhuizen van de Amerikaanse ambassade in Israël van Tel Aviv naar Jeruzalem.
Daarnaast verdedigde Haley de VS toen het land uit Klimaatakkoord van Parijs stapte, én toen het land het nucleaire akkoord met Iran verbrak. Ze heeft als ambassadeur ook standpunten ingenomen die afweken van Trumps opvattingen: na de annexatie van de Krim en de burgeroorlog in Syrië wilde Haley verregaande sancties opleggen aan Rusland en de Syrische president Bashar al-Assad. Maar dat hield Trump tegen.
Eerder maakten we deze video over de aankomende Amerikaanse verkiezingen:
4. Waar staat ze voor?
Haley wil de overheidsuitgaven onder controle brengen. Daarnaast wil ze de belastingen laag houden. Ze is fel tegen een economische samenwerking met China en vindt dat de VS meer moet doen om Rusland te bestrijden in de oorlog in Oekraïne. Ze hekelt de 'passieve houding' van de regering-Biden. Ook belooft ze landen als Taiwan en Israël meer te steunen.
Immigratie is een belangrijk thema. Ze wil de toestroom verminderen en asielregels aanscherpen. Over onderwerpen als abortus belooft ze tot een gematigd compromis te komen met de democraten in het parlement. Vooral omschrijft ze zichzelf als de stem van een jongere generatie, die afscheid wil nemen van de tachtigers die het land runnen.
5. Kan Nikki Haley winnen?
Het wordt alles of niets in New Hampshire voor de oud-gouverneur. Ze verloor in Iowa van Trump, maar lijkt meer kans te hebben in New Hampshire. De Republikeinen daar zijn gematigder en hoger opgeleid dan in Iowa, publiek dat beter past bij Haley. Ze kan ook op steun rekenen van de Republikeinse gouverneur van de staat.
De kiezers stemmen vandaag, woensdagochtend Nederlandse tijd weten we of Nikki Haley in de buurt kan komen van Trump.
Beluister onze podcast over Amerikaanse politiek
Erik Mouthaan en Sophie van der Meer praten je wekelijks bij over de Amerikaanse politiek. Beluister de laatste aflevering hier.