Eerste onderzoek naar terugkeer schoolzwemmen: kosten ruim 200 miljoen
Herinvoeren van het schoolzwemen kost maximaal 212 miljoen euro per jaar. Voor dat geld krijgen alle basisschoolleerlingen vanaf groep 1 zwemles tot ze hun diploma's A, B en C hebben. Dat schrijft SEO Economisch Onderzoek in een nog vertrouwelijk rapport in handen van onze politieke redactie. Het is gemaakt op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Tegenover de kosten staan ook financiële voordelen. Die komen vooral bij de ouders terecht. Die hoeven bij herinvoeren van het schoolzwemmen niet meer met hun kind naar zwemles. Daardoor houden ze veel tijd over.
In euro's is die tijd volgens SEO ruim een half miljard waard. Ook besparen ze geld omdat hun kind niet meer naar particuliere zwemles hoeft. Dat scheelt de ouders maximaal 177 miljoen euro.
Daling
Het schoolzwemmen werd in 1985 afgeschaft. Sindsdien mogen scholen zelf bepalen of ze het aanbieden. Dat aantal is flink afgenomen: bood in 1990 90 procent van alle scholen nog schoolzwemmen aan, in 2021 deed nog 26 procent dat.
De laatste jaren stijgt het aantal kinderen dat geen zwemdiploma heeft snel. In 2018 had zes procent van de kinderen tussen de zes en de zestien jaar geen zwemdiploma. In 2022 is dat aantal ruim verdubbeld naar 13 procent.
We maakten onderstaande reportage over schoolzwemmen:
De onderzoekers noemen die stijging zorgelijk. "Zeker omdat in Nederland zwemveiligheid belangrijk is vanwege het vele (open) water." In 2022 waren er 73 doden door verdrinking. Negen van hen waren jonger dan twintig jaar.
Ongelijk verdeeld
In het rapport wordt erop gewezen dat vooral in gezinnen met een laag inkomen en in gezinnen met een migratieachtergrond het aantal kinderen zonder zwemdiploma stijgt. Een kwart van de kinderen in de laagste inkomensgroep heeft geen diploma's. In de hoogste inkomensgroep is dit 2 procent.
Ook hebben kinderen met een migratieachtergrond vaker geen diploma: 28 procent. Bij kinderen zonder migratieachtergrond is dat percentage 5 procent.
Het is ongelijk verdeeld schrijven de onderzoekers. Daarom zou het 'eerlijker zijn als alle kinderen toegang hebben tot zwemles via schoolzwemmen, ongeacht gezinskenmerken'.
Herinvoeren
In de politiek bestaan ook zorgen over het dalend aantal kinderen met een zwemdiploma. Omdat herinvoeren van schoolzwemmen geld kost willen de rechtse partijen die met elkaar onderhandelen over een nieuw kabinet, PVV, VVD, BBB en NSC, niks over het rapport zeggen.
Maar SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen vindt, met dit rapport op tafel, dat schoolzwemmen zo snel mogelijk weer moet worden ingevoerd: "In een rijk en waterrijk land moeten we organiseren dat alle kinderen leren zwemmen. Er zijn nu zelfs klassenverschillen als het gaat om zwemveiligheid dus zijn we niet goed bezig."
Rol gemeenten
Dat het onderwijs niet zit te wachten op herinvoeren van het schoolzwemmen omdat het leerkrachten veel extra tijd kost, begrijpt Van Nispen: "Het belang van het kind staat hier voorop dus wil ik samen met de scholen bezien hoe we de herinvoering van schoolzwemmen kunnen regelen."
Het CDA-Tweede Kamerlid Harmen Krul denkt juist dat schoolzwemmen niet de oplossing is. Hij wil dat de gemeentes aan de slag gaan om ervoor te zorgen dat alle kinderen hun zwemdiploma halen: "Die gemeenten hebben daar mooie en goede faciliteiten voor."
