Voor een dubbeltje geboren, maar nu heeft hij een ton: Vincent (42) gooide het roer om

100.000 euro, dat was het soort rijkdom waarvoor Vincent Kouters niet in de wieg was gelegd. Dromen over veel geld? Het kwam niet eens bij hem op. "Veel geld verdienen en iets opbouwen zat er voor ons soort mensen nu eenmaal niet in."

Onzeker leven

Hoe arm het gezin precies was geweest, besefte hij later pas. In zijn jonge jaren in Zevenbergen, iets ten noordwesten van Breda, voelde het niet armoedig. Het gezin woonde in een sociale huurwoning, een rijtjeshuis met een kleine tuin. Eten, kleding, een bed, twee liefhebbende ouders en een zusje; het ontbrak hem aan niets. "Achteraf besef ik pas hoe zwaar het voor mijn ouders geweest moet zijn. Hoe onzeker het leven voor ze was."

Kleding kochten ze bij Emmaus, herinnert hij zich. "Een kringloopwinkel. Daar gingen we elke zaterdag naartoe. Ook onze meubels kwamen ervandaan."

Soms kochten ze kleding bij gewone winkels. Bij Zeeman. Of Wibra.

Een deel van hun spullen vonden ze op 'de vuilnisbelt', zoals hij en zijn zus het noemden. "Dat was een plek net buiten het dorp waar mensen hun grofvuil konden dumpen. Wij zochten er naar spullen die nog goed waren. Leuke dagen. Een avontuur."

Stukken parketvloer

Zo vonden ze eens een waston die tot de rand vol zat met gezaagde stukken parketvloer: "Perfect speelgoed. Ik heb er van alles mee gebouwd."

Zijn vader sleepte er vaak oude televisies vandaan, voor de onderdelen. Sinds hij ontslag had gekregen bij een chemische fabriek en werkloos was geworden – rond Vincents geboorte in 1981 – repareerde hij kapotte televisies bij mensen thuis. "Hij adverteerde ermee in de lokale krant", zegt Vincent. "Om iets bij te verdienen. Maar toen de beeldbuis werd vervangen door platte tv's en de toestellen goedkoper werden, droogde dat op. Mensen kochten liever meteen een nieuwe."

In die jaren leefden ze van de bijstand. Eens per maand togen ze naar het gemeentehuis, trokken een nummertje, en wachtten hun beurt af. "Dan vulde mijn vader formulieren in en was de bijstand weer voor een maand geregeld."

Later, in 1989, vond zijn moeder werk in een broodfabriek in Breda. 's Morgens om 5.00 uur stond ze op, om 6.00 uur vertrok ze richting de stad. Op de fiets, want de auto, een oude Simca, hadden ze weggedaan om te besparen. 

"Tegen 17.00 uur was ze dan weer thuis. Ze stond aan een lopende band bevroren saucijzenbroodjes en croissants in dozen te doen. Zwaar werk, weet ik uit ervaring, want ik heb daar als 18-jarige zelf ook nog een tijdje gewerkt. Naast mijn moeder aan de lopende band. Lange dagen in een koude fabriek."

Hele prestatie

Vincent spreekt met genegenheid over zijn ouders. Inmiddels zijn ze allebei overleden; zijn moeder al elf jaar geleden, zijn vader drie jaar geleden. "Dat ze mij en mijn zus hebben behoed voor het besef dat we arm waren, is eigenlijk een hele prestatie."

Met warmte vertelt hij over de schaatsen die hij moest en zou krijgen: "We gingen schaatsen met de klas. Ik was de enige zonder schaatsen, en heb gezeurd en gebedeld tot ik ze uiteindelijk toch kreeg. Op dat moment begreep ik het niet, maar dat moet een enorme aderlating zijn geweest."

Echt schamen heeft hij zich nooit gedaan, zegt hij. "Maar als ik terugdenk aan de tweedehands kleren waarmee ik naar school ging, begrijp ik achteraf wel waarom ik een beetje geïsoleerd in de klas zat. Ik had overigens wel vriendjes, een clubje jongens die zo'n beetje hetzelfde lot met elkaar deelden."

Rare kijk op geld

Dat hij aan zijn jeugd 'een rare kijk op geld' heeft overgehouden, drong pas later door, al was het sluimerend al langer aanwezig. Vincent studeerde Noors aan de Universiteit van Amsterdam (die studie rondde hij in 2009 af). Rond 2005 was hij de journalistiek ingerold. Hij schreef op freelance basis recensies over theater voor de Volkskrant en had nog wat andere schrijfklussen.

"Ik verdiende sinds 2005 zo'n beetje 20.000 euro per jaar", zegt hij. "Nog geen 2000 per maand. Ik kon rondkomen, en ik vond het wel goed zo."

Intussen was hij getrouwd met Irene (in 2013) en vader geworden van twee kinderen, geboren in 2014 en 2016. Een financiële buffer had hij niet. Een pensioen evenmin. "Ik zag dat niet als problematisch. Ik had niet door dat ik het aan mijn gezin en aan mezelf verplicht was om verantwoordelijkheid te nemen. Terwijl ik daarbovenop nog een studieschuld van 20.000 euro had."

Voor een dubbeltje geboren

Die houding, de vanzelfsprekendheid waarmee hij zijn schrale financiële positie accepteerde, komt voort uit zijn opvoeding, gelooft Vincent. "Ik ben altijd geremd geweest door dat onbewuste idee dat ik voor een dubbeltje geboren was."

De breuk met die houding voltrok zich in twee fasen. De eerste: in 2017 kreeg hij een erfenis van 7000 euro van zijn oma. "Meer geld dan ik ooit had gehad. Daardoor ging ik nadenken over de vraag wat je eigenlijk met geld moet doen. Ik besloot te beginnen met beleggen."

Een doorbraak, zegt hij daarover. Vooral omdat hij in zijn jeugd altijd had gehoord dat kapitalisme 'fout en vies' was. "Maar daarom vond ik het stiekem ook wel extra leuk. Al was dat nog klein bier, het gaf me wel het inzicht dat er zoiets als rendement en vermogensopbouw bestond. Daar begon mijn mentaliteitsverandering. Ik kreeg door dat geld niet alleen iets is om gaten mee te dichten, maar dat je er iets mee kunt opbouwen."

En sluimerend groeide zijn onrust. "De kleine angstjes die ik had, werden steeds nijpender. Wat als de wasmachine stukgaat? Of de auto? Het drong steeds sterker tot me door dat ik al die tijd mijn kop in het zand had gestoken."

80 procent inkomen kwijt

Fase twee was ingrijpender: toen de wereld begin 2020 tijdens de coronacrisis in lockdown ging, viel 80 procent van zijn inkomen weg. De freelance theaterrecensent werd er opeens hardhandig mee geconfronteerd dat hij geen buffer had. "Toen heb ik voor mezelf definitief besloten dat het anders moest. Altijd maar krap bij kas zitten, ik had er schoon genoeg van."

Op internet las hij in die periode over de Fire-beweging; mensen met een modaal inkomen die toch, met een gericht plan, een vermogen opbouwen. Vooral door te besparen op onzinnige en onnodige uitgaven en systematisch te sparen.

En het woord 'tonnair' kwam op zijn netvlies. Dat klonk best 'catchy', maar ook 'totaal waanzinnig'. Aan de andere kant, hoe langer hij erover nadacht: helemaal onhaalbaar leek het ook weer niet. Als je elke maand 1000 euro opzij kon leggen, dan was het binnen tien jaar te doen. "Ik besloot dat ik tonnair wilde worden."

Verzekeringen en abonnementen

Eerste stap: besparen. Verzekeringen opzeggen die hij toch nooit gebruikte. Het lidmaatschap van GroenLinks voor 10 euro per maand: weg ermee. Hij deed zijn abonnementen op tijdschriften en kranten de deur uit, zette zichzelf qua nieuwe kleding op rantsoen, schrapte overbodige boodschappen.

Vincent hecht er overigens aan te zeggen dat hij bij zijn besparingen alleen zichzelf iets ontzegt. "Mijn doel gaat nooit ten koste van de kinderen."

Om het einddoel te versnellen zocht hij naar meer opdrachten. Want besparen was één ding, er moest natuurlijk óók meer geld binnenkomen. "Het doel was een motivatie om opdrachten binnen te slepen. Hoe meer ik er vond, hoe gemotiveerder ik raakte."

Veel reacties

Hij noemt het 'grappig en ironisch' dat juist zijn spaardoel hem (sneller dan gedacht) door de grens van een ton heeft geholpen. "Ik hield een blog bij. De stukken over geld, en hoe ik dat als financiële leek aanpakte, werden veruit het best gelezen. Ik kreeg er bovendien veel reacties op."

Zo veranderde zijn blog in een nieuwsbrief over geld, Betering.nl. De nieuwsbrief leidde tot een podcast (Over geld praat je niet), en de podcast leidde tot een boek: Over geld praat je wel. "Door sparen en beleggen was ik al een heel eind op weg naar een ton, maar door het voorschot van de uitgeverij voor het boek brak ik erdoorheen. Dus ik ben nu, ik zal het maar gewoon zeggen, rijk."

Rijk worden – dat was dus het doel. Niet om stoer te doen. "Het gaat me om onafhankelijkheid. Van de staat, van opdrachtgevers, van Irene – ik wil niet dat alles op haar schouders terechtkomt als ik niks verdien. Dat is gelukt. Geen angst meer voor tegenvallers, of dat de auto nieuwe banden moet hebben, of dat er een opdrachtgever wegvalt. Ik ben bevrijd van allerlei kleine angsten."

Geluk gehad

Zijn eigen doel is niet voor iedereen weggelegd, daar is hij eerlijk in. "Voor mensen aan de financiële onderkant van de samenleving is dit niet te doen, helaas. Niet alles is maakbaar. Er komt ook geluk bij kijken. Ik heb geluk gehad dat ik in een situatie zit waarin het mogelijk is. Maar ik geloof wel dat het voor een veel grotere groep bereikbaar is. Veel mensen realiseren zich dat niet. Voor anderen gaat het bijvoorbeeld om 20.000 euro in vijf jaar, maar ik wil laten zien dat je met een plan echt wel iets kunt opbouwen."

En stel dat de bedragen nog hoger worden, met geld smijten ziet hij zichzelf nooit doen. Daarvoor, zegt hij, is hij te veel een product van zijn opvoeding. Heel soms wordt hij eventjes hebberig als hij een mooie auto voorbij ziet rijden, 'maar ik zou nooit 80.000 euro uitgeven aan een auto, want dat zou gewoon krankzinnig en zonde zijn'.

Echt niet één guilty pleasure? Nou vooruit, eentje dan: "Voor luxe uit eten gaan wil ik af en toe een uitzondering maken. We hebben eens gegeten bij sterrenrestaurant Pure C in Zeeuws-Vlaanderen. Tamelijk onverdedigbaar, maar een fantastische ervaring. Ik zal daar geen gewoonte van maken, maar daarvoor ben ik bereid de buidel af en toe te trekken."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar diegene bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.