Maatregelen voor dierenwelzijn op boerderij: meer daglicht, géén staarten afknippen
Stallen met meer daglicht. Beter vezelrijk voer dat altijd aanwezig is en een verbod op het afknippen van biggenstaartjes (per 2040). Het kabinet komt met een pakket maatregelen om de dierenwelzijn van de miljoenen kippen, koeien en varkens te verbeteren. Maar het gaat stap voor stap, want aan dierenwelzijn hangt een flinke prijs. "En we willen niet opeens het dubbele betalen voor onze karbonade."
In de stal van de Winterswijkse varkenshouder Jeroen Koks hebben alle varkens een naam. "Varkens zijn heel sociale en intelligente dieren. Ik heb er een band mee. Ik vind dit fijner boeren."
Vijfsterrenhotel is uitzondering
Jeroen is met zijn bedrijf Zonvarken een revolutionaire boer. Qua dierenwelzijn is zijn bedrijf een vijfsterrenhotel. "Mijn dieren leven in verschillende sectoren, om te slapen, te poepen en te spelen. Mijn dieren kunnen naar buiten. En op hun kont staat een krulstaart."
Hij verwijst daarmee naar het feit dat die vaak nog verwijderd wordt, omdat varkens die dicht op elkaar staan de staarten van elkaar afbijten.
Jeroens vlees ligt in de schappen van winkels, maar is wel bijna twee keer zo duur dan het varkensvlees van de gewone boer. "Nog geen 1 procent boert zoals ik. En daar betaal je dus ook voor. Ik kan ook niet van mijn varkens rondkomen, en heb daarom nog een tweede bedrijf."
Er wordt al tientallen jaren over gepraat hoe het welzijn van de boerderijdieren kan worden verbeterd. Want: het kost veel geld. Minister Piet Adema (Landbouw) komt nu met een langverwacht wetsvoorstel waarin hij maatregelen neemt voor de grootste sectoren: melkkoeien (3,7 miljoen), varkens (10,5 miljoen) en kippen (87 miljoen).
Met als doel om de dieren zoveel te kunnen laten doen wat ze willen. Oftewel: hun dierlijke gedrag zoveel mogelijk kunnen uitoefenen.
Waarom komt het kabinet hiermee?
Dit is een ook een beetje een 'moetje'. Het moet in de plaats komen voor een amendement van de Partij voor de Dieren. Die moest regelen dat dieren in de veehouderij geen leed meer mogen ondervinden. Dat voorstel werd al in 2021 aangenomen door de Eerste en Tweede Kamer, maar is nooit uitgevoerd door het kabinet. Omdat het wetsvoorstel onduidelijk en onuitvoerbaar is en ook het houden van huisdieren in gevaar zou komen.
Dus kwam landbouwminister Adema met een nieuw voorstel. Het alternatief is minder verstrekkend en ingrijpend dan de plannen van de Partij voor de Dieren. Als de Tweede Kamer niet akkoord gaat, gaat het amendement van de Partij voor de Dieren in.
De eerste reeks maatregelen moeten op korte termijn gerealiseerd worden en kosten de boeren relatief weinig geld. Zo moeten varkens altijd beschikking hebben op kwalitatief, vezelrijk voer. Verder moeten de kraamstallen groter worden en moeten biggen langer bij hun moeder blijven: minimaal 25 dagen (dat was 21 dagen).
Recht op daglicht
Ook moeten ondernemers per 2026 een klimaatplan voor hun stal hebben, zodat de dieren niet oververhit of onderkoeld raken. Dat betekent dat er meer ventilatie of juist verwarming moet komen in de stallen. Voor nieuwe stallen komen er strengere regels rond het daglicht. Per type dier wordt gekeken hoeveel daglicht goed is en daar moet de boer aan voldoen.
Uiteindelijk wil het kabinet dat varkens vanaf 2040 verschillende sectoren hebben: om te eten, te rusten en te mesten. Ook mogen de staartjes niet meer worden afgebrand of afgeknipt. Nu gebeurt dat nog omdat dieren zo dicht op elkaar staan en daardoor in elkaars staarten bijten. Kippen moeten dan een gevarieerdere omgeving krijgen, met verschillende plateaus waar ze op kunnen springen.
Maar hoe dat toekomstscenario eruit komt te zien, is onduidelijk. Het zal de boeren veel geld gaan kosten. Het huidige, demissionaire kabinet wil dan ook nog niet vooruitlopen hoe die plannen in 2040 gehaald gaan worden en hoeveel geld eruit gegeven gaat worden. Dat is aan een nieuw kabinet, zegt de minister.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Boerenactiegroep Agractie waarschuwt dat het kostenplaatje niet op het bordje van de boeren mag komen. "Het is helemaal niet zo slecht gesteld met de dierenwelzijn in ons land. Kijk, je hebt twee, drie en vijfsterrenhotels. Dierenwelzijn is in Nederland goed geregeld maar als je er nog een paar sterren bij wilt, leidt dat tot hogere kostprijzen. En die kun je niet op het bordje van de boer leggen", zegt Bart Kemp.
Twijfels
Varkensboer Koks heeft zijn twijfels of de plannen echt wat gaan veranderen. "We importeren heel veel vlees uit het buitenland. Je moet dierenwelzijn Europees of wereldwijd regelen, anders heeft het niet zoveel zin. Of je moet het eerlijke verhaal gaan vertellen: dat de consument veel meer moet betalen voor zijn stukje vlees."
Zelf blijft de varkensboer doorgaan met zijn diervriendelijke manier van boeren. "Dit is gewoon iets wat me gelukkig maakt. En ook de dieren. Daarom doe ik het."