Op zijn 63ste werd Eddy ineens vader – van een volwassen man

Had je Eddy verteld dat hij na zijn zestigste, vlak voor zijn pensioen, nog een zoon zou krijgen – dan had hij je vierkant uitgelachen. "Echt víérkant." Maar, zo zie je maar: het leven loopt altijd anders dan je verwacht.

In de zomer van 2016 fietste er een jongen door zijn straat. Hij reed een paar rondjes, vrolijk zingend. Fluitend. Steeds hetzelfde deuntje. En toen stopte hij. Voor de neus van Eddy, die daar op de stoep zat te kletsen met de buren – dat doet de buurt vaak, als het lekker weer is. Het is een sociale straat.

De jongen keek Eddy inschattend aan. Een beetje schuchter ook. Of Eddy misschien een sigaret voor hem had?

Een sigaret had Eddy, maar hij had nog meer. Eddy had tijd voor een praatje. Wahid heette de jongen, hij was net 18, in zijn eentje in 2014, hij was toen 15, vanuit Jalalabad, Afghanistan, gevlucht. Zijn familie woont nog altijd daar. Hij belandde via omzwervingen in België, woonde een tijdje in een instelling voor minderjarige asielzoekers, maar zodra hij 18 was, moest hij daar weg. Hij woonde net in Leuven, huurde een klein maar duur studiootje en kende er niemand.

"Een eenzaam en verdrietig leven", zo vat Eddy het samen. "Toen, althans. Nu is het anders. Och. Ja. Echt. Compleet anders."

Elke avond terug

Want na dat ene praatje, die ene sigaret, kwam Wahid elke avond terug. Ze spraken over België, over Afghanistan, over hoe Wahid het hier had. "Op een gegeven moment kookte ik voor twee, omdat ik toch wel wist: Wahid komt vast nog langs."

In de winter van 2016 vertelde Wahid dat zijn verwarming kapot was, en dat hij geen warm water had. Zijn huisbaas was laks. Verkleumd stond hij voor Eddy's deur, 'ik heb het zo koud'. "Ik dacht: kom hier, kom je hier warmen, een douche nemen, allemaal geen probleem. Er was een band tussen ons ontstaan. En ik wist: die jongen heeft problemen, en ik heb een vrijstaande kamer. Ik bood hem aan: weet je wat? Kom bij mij."

Eddy woonde tot die tijd alleen. Van tijd tot tijd gooide hij zijn deuren open – dan weer voor een vriend met woningnood, dan weer voor familieleden van zijn Singaporese schoonzus – maar een partner heeft hij niet (nooit gehad ook), en kinderen evenmin. "Het is er gewoon niet van gekomen. Dat is niet zielig. Ik ben altijd een happy single geweest en had ook nooit de behoefte aan een gezin."

Afghaans lievelingsgerecht

En dus was hij ineens, in 2017, een happy single die zijn dak deelde met een Afghaanse, toen 19-jarige jongen. Het voelde natuurlijk, om samen te leven met Wahid. "Hij volgde een opleiding tot lasser, dus was overdags veel weg. We kookten om de beurt, hij leerde me Afghaanse gerechten." Kabuli palow is Eddy's favoriet, kan met kip worden gemaakt, maar nog lekkerder met schapenvlees, heel mals, en rijst, verse groenten, vooral veel wortel, en rozijnen.

Na het eten keken ze samen tv, nieuwsuitzendingen waren een verrijking om zijn Nederlands bij te schaven. Als hij iets niet begreep, een woord, dan legde Eddy hem dat uit. Hij zag Wahid opbloeien naar een volwassen kerel, die hard werkt, eerst als taxichauffeur, nu als kok in een restaurant. Hij maakt praatjes met iedereen, komt spontaan over, heeft humor, kijkt om naar de mensen om hem heen. 

'Leuk om met Eddy te praten'

Wahid (26) vindt de media-aandacht voor zijn verhaal geweldig, maar vindt het lastig de pers zelf te woord te staan. In het verleden gaf hij, bij uitzondering, een interview aan de Belgische krant De Morgen. "Ik vond het leuk om met Eddy te praten", vertelt hij over hun ontmoeting. Hij vertelde ook dat hij, de dag van de uitspraak van de rechter, het gevoel had dat hij iets fouts had gedaan. Omdat hij bij de rechtbank moest verschijnen.

Wahid is blij dat de adoptie is gelukt, en heeft veel contact met zijn vader. Ze bellen of appen dagelijks, 'gewoon, om te vertellen wat we die dag hebben gedaan'. Hij vertelde ook in de krant hoe dol hij is op zijn werk in het restaurant, en ook dat zijn grote droom is een eigen zaak te beginnen. "Misschien wel in de horeca." Hij ziet zichzelf als een geluksvogel. Ja, hij moest dan wel vluchten, maar hij ziet weleens jonge vluchtelingen, van zijn leeftijd, in de buitenlucht zwerven of zelfs slapen. "Dat had ik kunnen zijn."

"Toen ik hem ontmoette had hij iets schuchtigs. Hij was verlegen, worstelde met trauma's. In het begin hoorde ik hem geregeld 's nachts rommelen in zijn kamer, was hij weer wakker geworden van een nachtmerrie. Mensen uit oorlogsgebied dragen een verleden met zich mee, hè." 

Herinneringen onder hun huid

"Alles wat ze hebben gezien, gehoord, gaat onder hun huid zitten. Wahid is drie maanden onderweg geweest. Drie bange maanden. Niet weten waar je slaapt die nacht, of je te eten hebt de volgende dag. En altijd maar stappen zetten, snel stappen, omdat het stiekem moet, in het holst van de nacht."

De nachtmerries zwakten af. Wahid praatte er veel over met Eddy, maar hij 'babbelde' ook steeds meer met andere mensen in de buurt. "Iedereen hielp hem. We zijn vrienden in de straat, met z'n allen. Ik woon hier al dertig jaar. Als ik de post uit mijn brievenbus haal, ben ik soms wel een uur onderweg. Die contacten hier deden Wahid goed. Maar ook het feit dat hij warmte in de winter had, dat er eten op tafel stond, dat hij droog zat als het regende, stelde hem gerust. Hij wist: oké, hier ben ik thuis."

"Maar op den duur begon ik te beseffen dat ik niet meer voor hem kon betekenen, dan opvang. Wahids familie was hier niet, hij was hier eigenlijk, wettelijk gezien, op zichzelf aangewezen. Dus ik dacht, het was een wild idee: zou ik hem niet kunnen adopteren?"

En daarna meteen die gedachte: of is dat gek? Onmogelijk misschien ook wel? Een meerderjarige, volwassen jongen als adoptiezoon aannemen? "Maar onze band was zo stevig gerijpt, in die korte tijd, dat de gedachte me niet meer losliet. Kan ik hem als mijn zoon maken?"

"Als jij dat wil, dan wil ik dat ook wel", had Wahid gezegd. "Dan word ik jouw Afghaanse adoptiezoon. En jij mijn Belgische papa."

Procedure

Ze stapten samen naar een advocaat. Het kan, zei die, onder bepaalde voorwaarden. Zo moet er sprake zijn van een 'zwaarwegend belang', en de rechter bepaalt uiteindelijk of dat belang inderdaad ook echt zwaarwegend was. 

Er werden procedurele stappen ondernomen, er kwam een zitting in de rechtbank, en zo brak, na een procedure van vijf jaar, vorig jaar februari de dag aan dat Wahid een Belgische vader had, en Eddy een Afghaanse zoon. "Alsof hij van mijn eigen vlees en bloed is. En vanaf de dag van de uitspraak door de rechter, voelde het ook erkend. Goh, dacht ik, ik ben 63, heb nog nooit een luier verschoond, maar ben papa geworden van een volwassen zoon."

Er volgde een babyborrel, geheel volgens traditie, want dat doe je immers, toch, als je vader wordt? "De buurt had het geregeld, zo lief, iedereen leefde met ons mee. Ze huurden een buurthuis af, er waren hapjes, drankjes, mensen kusten en knuffelden ons en ik kreeg later ook een felicitatie van de burgemeester van Leuven met mijn kersverse vaderschap."

De regels

Een meerderjarige adopteren kan in Nederland alleen onder bijzondere omstandigheden. Bijvoorbeeld als de persoon in kwestie op het moment van het indienen van het adoptieverzoek nog wel minderjarig is, of als er een groot, zwaarwegend belang is voor de meerderjarige. De regels zijn hier, op de site van het FIOM, te vinden.

In België zijn ze daar iets soepeler in. De belangrijkste voorwaarde is dat er toestemming is van de volwassene die geadopteerd wordt, de persoon die wil gaan adopteren en eventuele samenwonende partner of echtgenoot van beide partijen. De regels voor de adoptie van een volwassene in België, zijn hier te lezen. 

Bij het vaderschap hoort ook een titel. Toegegeven, de eerste keer dat Wahid Eddy 'papa' noemde, schrok Eddy er een beetje van. Papa. Papa. Wow. Wat een woord. Niemand had hem ooit eerder zo genoemd. "Maar ja, ik ben ook zijn papa. Waarom zou hij me dan niet zo noemen?"

Dat wil overigens niet zeggen dat Wahid zijn eigen ouders niet meer als ouders ziet. "Er is sporadisch contact met ze, want de telefoonverbinding is niet altijd goed, maar hun band is goed. Hij mist ze erg. Die ouders weten van mijn bestaan, er is geen jaloezie, maar vooral wederzijds respect." Er zijn twee adoptievormen die kunnen worden uitgevoerd, en Wahid en Eddy kozen voor de vorm waarbij hij wél wettelijk gezien officieel Eddy's zoon is, en ook zijn erfgenaam later, maar ook nog steeds voor de wet de zoon van zijn Afghaanse ouders is.

Wahid is een open boek 

Wahid praat veel met Eddy over zijn biologische familie. En ook over zo ongeveer ál het andere dat in zijn hoofd omgaat. Eddy lacht. "Och, Wahid is zo'n open boek. Heel fijn, dan weet ik wat er in hem omgaat. Ik weet nog dat hij op zijn 18de niet zo goed wist hoe hij contact met meisjes die hij leuk vond, moest aanpakken." 

"Vanuit Afghanistan had hij ook nul seksuele voorlichting gekregen. Dat was voor mij wel even een momentje van: oh, shit, ik heb natuurlijk een puber in huis, die moet ik ook gaan voorlichten. Want jongens van die leeftijd vertellen elkaar onderling de wildste verhalen over seks, maar 80 procent daarvan strookt niet met de realiteit."

Die gesprekken gingen goed. Sterker: het hele ouderschap gaat Eddy, als hij even onbescheiden mag zijn, goed af. Ja, hij heeft dan wel die hele luierfase en peuterdriftbuien overgeslagen, 'blij toe', en ook de schooltijd van Wahid maakte Eddy niet mee, maar hij heeft Wahid geholpen bij zijn studiekeuze en nieuw werk, ze gingen vaak samen winkelen, uiteten, Eddy hielp zijn zoon bij het halen van zijn rijbewijs – uren reden ze rondjes.

Eddy's ouders zijn onlangs niet lang na elkaar overleden, maar Wahid heeft ze nog gekend. Hij noemde zijn moeder ook altijd 'oma'. "Het is zo grappig, mijn ouders waren twee megalieve, warme, doodbrave Vlaamse mensen. Ze hadden drie zonen, woonden altijd in dezelfde stad, Leuven. Iedereen was altijd welkom bij hen: dat opendeurenbeleid bij mij thuis, heb ik echt van hen. Met kerst zaten we altijd met mijn Afghaanse zoon, en de Filippijnse vrouw van mijn ene broer, en de Singaporese vrouw van mijn andere broer aan tafel."

Eddy lacht. "Die mensen hadden ineens een kleinzoon van 1 meter 80, hè. En het klikte ontzettend goed."

Eddy's familie, Eddys buren, ze vormden allemaal een basis voor Wahid. En vanuit een basis is het veilig om uit te vliegen, zag Eddy.  Drie jaar geleden gaf Wahid aan: 'Pa, ik wil misschien op mezelf wonen'. "Dat kwam een beetje als verrassing. Ik had hem pas net bij me. Maar mensen met kinderen hoorde ik daar wel altijd over, dat ze het nest verlaten, dus ik wist: dat doen kinderen op een gegeven moment."

En toen vloog hij uit

En dus zei Eddy dat hij het moest doen, maar altijd terug mocht komen. Wahid vertrok naar een appartementje in Antwerpen, waar hij als kok werkt, 'echt zijn roeping'. Inmiddels heeft hij zelfs, 'met een beetje hulp van papa', een appartementje in Deurne gekocht. Om de twee weken komt hij terug thuis. Ze appen elke dag. Soms alleen een 'goedemorgen papa', soms langere gesprekken.

Last van het lege-nestsyndroom heeft Eddy niet, 'echt niet': hij is dan wel met pensioen inmiddels, werkte 42 jaar in een staalfabriek, maar vermaakt zich uitstekend. Hij zag bij Wahid hoeveel vrijheid en autonomie een rijbewijs geeft, dus nu geeft hij nieuwkomers rijles. 

"Ik hielp vorig jaar een Somalische jongen bij het halen van zijn rijbewijs. Hij kon daardoor aan de slag bij een postbedrijf, heeft nu zijn rijbewijs om met een groter busje te rijden, en dat was een opstapje naar een betere job."

De beste gesprekken voer je, zo ervoer Eddy, achter het stuur. "Ik hoef niet op reis, de wereld komt naar mij toe." En zo geeft Eddy ook, afgewisseld met andere buren, Nederlandse les aan vier kinderen uit een Eritrees gezin in de buurt. "Op een gegeven moment vroegen die kinderen, omdat ze zelf geen opa hadden, 'meneer Eddy, mogen we u opa noemen?' Ja, als vier van die kindertjes dat dan vragen, zeg je geen nee." Hij lacht. "Ook als zo'n prachttitel. Naast papa."

Zijn verhaal over hoe hij vader werd, plaatste hij 'op een zekere, doodgewone zondagochtend', eens op X. Gewoon, omdat Eddy vond dat de wereld wel wat goed nieuws kon gebruiken. Het werd geliked, gedeeld, 'wow, wat een bijzonder verhaal', en opgetekend door Belgische kranten. Mensen mailen hem sindsdien, met woorden als 'hoopvol' en 'inspirerend'.

Wijsheid op een grafsteen

"Een Belgisch echtpaar is aan het overwegen hetzelfde te doen." Het doet hem denken aan een grafsteen op de begraafplaats die pal achter zijn huis ligt. Daarop staat 'ik heb een steen verlegd'. Dat is zijn motto geworden. "Ik wil die steen ook verleggen. En hopen dat er iets gaat stromen. Dat ik iets voor een ander kan betekenen."

Wahid is, door zijn thuis maar ook door zijn eigen doorzettingsvermogen, goed terechtgekomen, zag Eddy. "Hij heeft werk, vrienden, familie, een relatie met een leuke Pakistaans jonge vrouw. En hij heeft zelfvertrouwen, staat met beide voeten in het leven. Dat heeft hij geleerd." Maar vlak ook de lessen die Eddy kreeg niet uit. "Ik weet nu: je hart is net als een huis. Als je het openstelt, komen er vanzelf mensen in."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar diegene bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.