Was Alex Kroes dom of is ook Ajax schuldig? 'Amateurisme ten top'

Eerst maar eens naar de basis. Want wat is handelen met voorkennis, of ook wel: voorwetenschap? Een korte uitleg op de website van beurswaakhond AFM: "Handel met voorwetenschap is het gebruiken van informatie die niet openbaar gemaakt is."

Moment van handelen van groot belang

Het is verboden om te proberen winst te behalen (of verlies te vermijden) op basis van deze niet-openbare informatie, schrijft de AFM. De niet-openbare informatie hier is dus dat hijzelf de nieuwe directeur zou worden. 

Niet dat Kroes met zijn aandelen nu grote winsten heeft behaald (integendeel, zie je in de afbeelding hieronder), maar 'het moment waarop hij de aandelen kocht, maakt dat hij handelde met voorwetenschap', zegt Michael van Praag, voorzitter van Ajax' raad van commissarissen. 

Kroes zelf wil dat er een toets komt van de AFM. "De AFM kan dan onafhankelijk oordelen of ik al dan niet in strijd met de wet heb gehandeld en de zwaarte hiervan. Vanzelfsprekend zal ik daar de consequenties van dragen." 

'Dit is dodelijk'

Durk Veenstra, beurscommentator van RTL Z, vindt dat Kroes zeer onzorgvuldig heeft gehandeld. "Dit is echt amateurisme ten top. Ze kunnen deze man niet handhaven. Dit is dodelijk."

Veenstra kan zich niet voorstellen dat Kroes zich hier nog uit redt. "Dit leidt tot een veroordeling. Hij heeft de wet overtreden."

Positieve of negatieve invloed maakt niet uit

"Hij had dit niet mogen doen, zo gauw hij wist dat hij directeur zou worden", zegt Veenstra. Dat komt omdat het gaat om mogelijk koersgevoelige informatie. Een nieuwe directeur zou mogelijk positieve, dan wel negatieve invloed kunnen hebben op de koers van een onderneming.

Het maakt daarbij niet uit of de koers positief of negatief wordt beïnvloed. "Hij had dit echt moeten weten, je moet je dit realiseren als je bij een beursgenoteerd bedrijf gaat werken."

Amerikaanse praktijken

Wat Veenstra betreft is Ajax hier niet de schuldige. De club kon niet vooraf bedenken dat hij dit misschien zou gaan doen. "Het kan wel, dan zouden ze meer moeten gaan handhaven op voorkennis. Maar dan zouden ze bijvoorbeeld ook moeten zeggen dat je geen foto's van je geslachtsdeel mag sturen naar collega's."

Met die laatste opmerking verwijst Veenstra naar Marc Overmars, de voormalig technisch directeur van Ajax die dickpics stuurde naar vrouwelijke collega's en daarvoor ontslagen werd.

Kon Ajax iets doen?

Het lijkt wel onhaalbaar om alles vooraf te bespreken. Veenstra: "Dan krijg je Amerikaanse praktijken, zoals dat er op de magnetron staat dat je er geen baby's in moet stoppen."

Een zogenoemd antecedentenonderzoek had er mogelijk voor gezorgd dat de handel van Kroes aan het licht was gekomen. Dat stelt de Nederlandse Vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD). Dat is een onderzoek naar de achtergrond en het verleden van een persoon. Toch is het volgens NCD-voorzitter Paul Geraeds de vraag in hoeverre Ajax iets te verwijten valt.

Moreel leiderschap

Volgens Kroes was Ajax wel degelijk op de hoogte van de handel. De grote vraag is wie de waarheid spreekt, stelt Geraeds. Maar dan nog is het onduidelijk welk signaal Kroes met de aandelentransactie wilde afgeven. "Als je vertrouwen in de club wilt uitstralen, zoals Kroes zegt, moet je die aandelen kopen nadat je in dienst bent getreden, niet de dag ervoor."

De kwestie toont volgens Geraeds aan hoe belangrijk transparantie is in het bedrijfsleven. "Zeker voor een beursgenoteerde onderneming. Ajax bevindt zich in een periode waarin de rvc van de club enkele ongelukkige beslissingen heeft genomen. Los van de juridische aspecten, gaat het hier ook om moreel leiderschap van de directeur."

Hoe dan ook, de actie van Kroes was niet heel handig. Dat ziet hij zelf ook wel in. "Het was niet de meest verstandige beslissing", zei hij in een reactie. Voor beurscommentator Veenstra is dat een understatement. "Hij had echt drie keer moeten nadenken."