De strafzaak tegen oud-president Donald Trump komt in handen van de jury. Zowel het Openbaar Ministerie als de verdediging hebben hun slotpleidooi afgerond. Als de Republikeinse presidentskandidaat schuldig wordt bevonden, kan hij tot vier jaar celstraf krijgen. Correspondent Erik Mouthaan vertelt aan de hand van zes vragen hoe het proces tegen Trump precies in elkaar zit.
Wat is ook al weer de aanklacht?
Trump staat terecht voor 34 gevallen van valsheid in geschrifte rond betaling van zwijggeld aan pornoster Stormy Daniels die claimt seks met Trump te hebben gehad. De fraude gaat over de manier waarop Trump dat geld terugbetaalde aan een adviseur; het stond niet goed in de boeken.
Normaal is dat soort fraude een overtreding, maar het OM zegt dat het bestraft moet worden als een misdrijf omdat de fraude als doel had verkiezingen te beïnvloeden. Trump wilde dat Daniels zweeg, zodat geen negatieve informatie naar buiten kwam rond de verkiezingen van 2016.
De verwachting is dat de twaalfkoppige jury vandaag 'instructies' krijgt van de rechter. Hij zal hun uitleggen wat de vragen zijn die zij moeten beantwoorden, en welke wetten relevant zijn. Daarna gaan de zeven mannen en vijf vrouwen in een kamer zitten en horen we pas iets zodra ze eruit zijn.
Het gebeurt soms dat jury’s tijdens hun beraadslaging om extra informatie van de rechter vragen. Maar in deze jury zitten liefst drie advocaten, dus er is juridische kennis aan boord. Meestal is er binnen een paar dagen een oordeel, soms ook al binnen een paar uur.
Ja. Om Trump veroordeeld te krijgen moeten alle twaalf leden hem schuldig achten. Hetzelfde geldt voor vrijspraak: alle twaalf moeten hem dan onschuldig vinden. Als er geen unaniem oordeel is, komt de jury er dus niet uit en zullen ze dat uiteindelijk laten weten aan de rechter.
Die heeft dan waarschijnlijk als enige optie om te verklaren dat de vervolging mislukt is, dat heet in Amerika een 'mistrial'. In dat geval is het aan het OM om te beslissen of het nogmaals een vervolging wil proberen, maar dan voor een nieuwe jury.
Heeft Trump wel een eerlijke kans?
In het Amerikaanse systeem werken ze met jury’s zodat een verdachte terecht staat voor 'een jury van zijn gelijken'. Maar Trump wijst erop dat alle juryleden uit Manhattan komen, waar maar 15 procent van de mensen bij de vorige verkiezingen op hem stemden.
Volgens de Republikeinen is dit een linkse jury die akkoord zal gaan met een 'politieke vervolging' van de leidende kandidaat in de strijd om het Witte Huis. Maar er zijn geen directe aanwijzingen van partijdigheid en de Democraten zeggen dat alles volgens het boekje gaat.
Wordt Trump echt in de cel gezet als hij schuldig wordt bevonden?
Die kans lijkt klein. Het kan zijn dat ze tot huisarrest overgaan, ook omdat een oud-president altijd bewaking om zich heen heeft, en je gaat niet de Secret Service in de cel naast hem plaatsen. Overigens kan een veroordeeld crimineel volgens de Amerikaanse grondwet president worden. Daarnaast is het goed om te benoemen dat de jury eerst gaat kijken of hij schuldig is, pas daarna komt er een aparte zitting om te praten over een eventuele strafmaat.
Wat zullen de politieke gevolgen zijn?
Als Trump wordt vrijgesproken of als de vervolging staakt omdat de jury verdeeld is, zal de Republikein dat vieren als bewijs dat alle rechtszaken tegen hem onzin zijn. Het zal hem wind in de zeilen geven.
In het geval dat hij schuldig wordt bevonden, zal hem dat waarschijnlijk weinig Republikeinse stemmen kosten. Veel rechtse kiezers zien de vervolging, net als Trump, als een politieke actie. Wel is er een kleine groep zwevende kiezers die mogelijk kan terugdeinzen voor het uitbrengen van een stem op een crimineel.
