Verkleed als Ruud Gullit en daarom racistisch? 'Ik stop ermee'

De nep-Ruud Gullits waren op veel foto's en beelden te zien. Onder meer de Britse krant Daily Mail schrijft dat er kritiek is op Nederlandse fans met zwart geschminkte gezichten. 'Netherlands fans are accused of doing 'blackface' in attempt to dress up as legend Ruud Gullit during Euro 2024 victory over Poland', kopt de krant. 

Gelet op details

Een van Gullits dubbelgangers zegt anoniem tegen RTL Nieuws dat hij zelf 'alleen maar leuke reacties' krijgt als look-a-like van Gullit. Toch heeft hij vandaag besloten om ermee te stoppen. "Die ophef zette me wel even aan het denken. Wellicht roept het bij anderen toch vervelende gevoelens op, ondanks dat ik Gullit echt adoreer en hem daarom nadoe. Dat neem ik dan ook oprecht aan."

Eerder was hij van mening dat zijn zwarte schmink bij zijn, zoals hij het zelf noemt, eerbetoon aan Gullit hoort. De oud-voetballer werd in 1988 Europees kampioen met Oranje. "Ik ben perfectionist, daarom heb ik ook gelet op de details. Ik draag ook de lotto-schoenen die Gullit aan had." 

Op X zijn voor -en tegenstanders voor de Gullit-look-a-likes. Critici, met name uit het buitenland, verwijzen naar zwarte piet en zeggen: daar heb je die Nederlanders weer, met hun blackfacetraditie.

Anderen vinden dit soort reacties op de Gullit-imitaties maar overdreven. Ze zien het als iets leuks en snappen niet waarom je bij zo'n eerbetoon aan een voetballer je gezicht niet mag schminken.

Als witte mensen zichzelf zwart schminken om op een zwart persoon te lijken, wordt dat blackface genoemd. Verschillende onderzoekers toonden aan dat die traditie racistisch is omdat het ontstaan is in tijden van kolonialisme en slavernij.

Grote impact

Socioloog Aspha Bijnaar is deskundige als het gaat om het Nederlandse koloniale verleden. Blackface is in die tijd ontstaan, met als doel om zwarte mensen belachelijk te maken. Daardoor is het kwetsend, ook als het misschien niet zo bedoeld is of met de intentie is om je voetbalheld te imiteren, legt Bijnaar uit. "Het rolt makkelijk uit je mond, dat het niet zo bedoeld was. Mensen gaan daarmee voorbij aan de impact van die bedoeling."

Bijnaar vraagt zich af of supporters ook verkleed gaan als bekende witte voetballers uit die tijd. "Zou er ook heisa zijn geweest als supporters vermomd gingen als de broertjes De Boer?"

De 'Gullit' die RTL Nieuws sprak, zegt dat hij voor Gullit koos, omdat Guus Hiddink nadoen volgens hem veel moeilijker is. "En misschien was ik wel een goeie John de Wolff geweest als die heel groot geweest was in 1988. Maar het werd Ruud."

Zelfbeeld

In het buitenland is er vaak weinig begrip voor Nederlanders die niet snappen dat het gezicht zwart schminken racistisch is, zo blijkt ook uit berichten in de media. 

Volgens Bijnaar heeft dat te maken met het Nederlandse zelfbeeld. "We zien Nederland als een tolerant land, wij vinden dat we alles kunnen zeggen. Dat komt voort uit arrogantie. Wie zijn zij nou om te zeggen dat wij onze - tussen haakjes - tradities niet mogen uitvoeren?"

Socioloog Bijnaar denkt dat het helpt om te luisteren naar iemands bezwaren. "Je kunt ook zeggen: ik wil weten wat de ander vindt, waar die aanstoot 'm nou in zit." 

Ze denkt dat mensen meer ruimte moeten maken in hun hoofd en hun hart voor degenen die zich gekwetst of racistisch bejegend voelen. "Het is empathisch als je zegt: ik had niet door dat het effect van mijn handelen dit bij jou teweegbracht. Mijn excuses, ik zal het niet meer doen."

Dat is dus ook wat de imitator die wij spraken nu doet. "Het blijkt toch dat ik er mensen mee voor het hoofd stoot. Dat is echt het laatste wat ik wil. Dus besluit ik ermee te stoppen."

Ruud Gullit zelf

Eerder zei de man dat hij benieuwd is wat de oud-voetballer van Oranje er zelf van vindt. "Het doet me toch wel wat. Ik probeer met hem zelf contact te krijgen om te vragen of hij het nou racistisch vindt wat ik deed."

RTL Nieuws heeft Gullit  geprobeerd te bereiken om te vragen wat hij van de ophef vindt, maar kreeg hem niet te pakken.