Nederlandse kinderen te vroeg naar bed? 'Mag best wat later'

"We weten inmiddels dat er een enorme spreiding is in de hoeveelheid slaap die een kind nodig heeft", zegt Stumpel. Zo hebben kinderen tussen de 6 en 13 jaar gemiddeld tussen de negen en elf uur slaap nodig. "Er zijn kinderen die aan die ondergrens zitten, en misschien zelfs maar acht uur nodig hebben, terwijl andere kinderen juist tussen de elf en twaalf uur nodig hebben." 

Slaapproblemen ontwikkelen

Een kind dat misschien maar negen uur slaap nodig heeft en al om 19.00 uur in bed wordt gelegd, kan slaapproblemen ontwikkelen wanneer het nog niet moe is en hierdoor niet in slaap komt. 

"Het kind gaat dan enorm z'n best doen om te slapen, maar dat lukt niet. Vervolgens kan het stress krijgen omdat het niet kan slapen, en dat leidt bij sommige kinderen juist tot slaapproblemen."

Volgens de slaapdeskundige is het geen probleem als een kind in de vakantietijd wat later naar bed gaat dan normaal tijdens schooldagen. "Verschuift de bedtijd van je kind naar een iets later ritme in de vakantie, dan is dat helemaal niet erg. Laat ze dan indien nodig ook wat langer uitslapen, en zorg ervoor dat je een paar dagen voordat school begint je weer terugschuift naar het schoolritme."

Kinderarts en somnoloog bij kinderslaapcentrum ZGT Nicole Wolters is het hier helemaal mee eens. "Vooral bij kinderen zit er veel spreiding in de hoeveelheid slaap die nodig is voor een goede nachtrust. Bovendien heeft niet iedereen hetzelfde ritme: de een heeft meer behoefte aan vroege bedtijden en vroeg opstaan, en de ander juist aan later opstaan." 

Hoeveel slaap is nodig?

Maar hoe weet je nu hoeveel slaap jouw kind nodig heeft? Volgens Stumpel heeft iedereen een eigen slaapbehoefte. Dus als jouw kind als peuter al snel minder slaap nodig had, dan kun je er rekening mee houden dat dit later ook zo zal zijn. Ook is de hoeveelheid slaap die je nodig hebt voor een deel genetisch bepaald. Dus slaapt een van de ouders juist veel of weinig, dan zal de kans groter zijn dat het kind dat ook doet.

Daarnaast is het volgens de slaapdeskundige een goed idee om je kind in de gaten te houden. "Ligt je kind 's avonds langer wakker? Kijk dan eerst hoe het overdag gaat. Is je kind moe, valt het overdag in slaap? Zijn er tekenen van slaaptekort? Als die er niet zijn, dan mag je kind best wat later naar bed. En kijk dan eens hoe dat gaat." Valt je kind overdag in slaap, dan is dat een duidelijk teken dat de slaap wél nodig is. 

Komt je kind niet goed in slaap rond een uur of zeven maar lijkt het de slaap wel nodig te hebben, dan kan volgens Stumpel het 'ontladen na een drukke dag' ook een rol spelen. "Het is soms goed voor een kind om na het avondeten nog even fysiek te ontladen. Om te wandelen, fietsen, rennen, springen, in plaats van bijvoorbeeld meteen rustig op de bank een boekje te lezen." 

Teugels laten vieren

Ook Wolters beaamt dat een kind, als het na het kinderdagverblijf en het avondeten meteen naar bed gaat, misschien niet de kans kan hebben gehad om de dag goed af te bouwen. "De meeste kinderen hebben behoefte om goed af te schakelen van de dag, zodat ze beter kunnen slapen."

De vakantie is vaak een goed moment om erachter te komen waar het kind behoefte aan heeft. "Welk ritme neemt een kind dan aan en hoe goed slaapt het kind? In de vakantie kun je de teugels even laten vieren, als een kind niet vroeg op school hoeft te zijn." 

Stress bij ouders

Wat tot slot een grote rol speelt, is het als ouder 'allemaal perfect willen doen', besluit Stumpel. "Ouders kunnen zichzelf veel druk opleggen. Maar stress bij ouders kan uiteindelijk weer leiden tot slechtere slaap bij het kind." 

Bovendien hoeft een kind ook niet direct in slaap te vallen om zeven uur en slapen kinderen meestal ook niet de hele nacht door, vertelt Wolters. Dus zie uit te vinden wat je kind nodig heeft en maak je niet te druk als het eens wat later slaapt. "Goed genoeg is veel beter dan perfect", aldus Stumpel.