Innovaties bieden kansen om stikstofdoelen te halen: 'Maar veel mitsen en maren'
Innovaties in de landbouw, zoals luchtwassers of emissiearme stalvloeren, kunnen de stikstofuitstoot flink omlaag brengen, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Wageningen. Maar er zitten ook veel mitsen en maren aan: álle boeren moeten meedoen met álle mogelijke innovaties om de stikstofdoelen te halen.
Met innovaties en maatregelen in de landbouwsector kan de emissie van ammoniak de komende vijf jaar met bijna 50 procent worden teruggedrongen. Minder ammoniak, is minder stikstofdepositie. Op de langere termijn kan de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen volgens Wageningen tot wel 72 procent afnemen.
"Dit rapport laat zien dat je de doelen kunt halen als álle boeren álle beschikbare innovaties perfect invoeren", zegt onderzoeker Wim de Vries.
Stikstofcrisis
De Raad van State, de hoogste rechter van ons land, oordeelde zes jaar geleden dat er te veel stikstof wordt uitgestoten. Dat zorgt voor schade aan kwetsbare natuurgebieden.
In opdracht van de provincies deed de Universiteit van Wageningen onderzoek naar de invloed van innovaties. Zoals bijvoorbeeld: emissiearme stalvloeren, speciaal voer voor de koeien en luchtwassers die de stikstofuitstoot van boerderijen verminderen.
Mitsen en maren
Onderzoekers van Wageningen Universiteit zien kansen. Ze geven aan dat veel nieuwe vindingen binnen een tot vijf jaar technisch uitvoerbaar zijn. De daling van stikstofemissie in de landbouw kan 'enorm zijn' met innovaties.
Maar er zijn ook nog veel mitsen en maren. Of die innovaties echt zorgen voor de gewenste afnames, moet nog blijken. Zo gaat het om theoretische aannames die de onderzoekers doen. De uitstoot die technologieën in de praktijk opbrengen, is niet onderzocht. Voor meerdere innovaties is al gebleken dat ze in de praktijk minder opbrengen dan volgens het boekje.
Dit is het stikstofprobleem in 1 minuut:
'Dit biedt hoop'
Jelle Beemsterboer, voorzitter van de adviescommissie landelijk gebied van de provincies, haalt hoop uit het onderzoek. "Stikstof en andere milieuvraagstukken kunnen we oplossen met innovatie als de politiek dat wil", zegt hij.
Om innovaties kans van slagen te geven, moeten ze onderdeel worden van een pakket maatregelen om de stikstofuitstoot omlaag te brengen, vindt Beemsterboer.
Kost flink geld
De innovaties in de landbouw brengen ook kosten met zich mee. Aanpassingen aan de stalsystemen worden geschat op 300 miljoen euro per jaar, terwijl de onderzoekers erop wijzen dat het inkomen van de veehouders daalt door de nieuwe snufjes.
Het is dus maar de vraag in hoeverre boeren te porren zijn om de technologieën in hun stal door te gaan voeren.
Minister zet in op innovaties
De provincies gingen eerder aan de slag met het Nationaal Programma Landelijk Gebied van het vorige kabinet. De huidige BBB-minister Femke Wiersma (BBB) schrapte de plannen en het fonds van 24 miljard euro. In Wiersma's nieuwe plannen wordt ook ingezet op innovaties en bijvoorbeeld meer natuurbeheer door boeren. Momenteel heeft het kabinet 1,25 tot 2,5 miljard euro uitgetrokken voor innovatie. Tot 2030. Volgens de onderzoekers is er dus veel meer geld nodig. "Met het huidige geld komen we er niet", zegt De Vries.
Naast innovaties en andere maatregelen noemen de onderzoekers ook het houden van minder vee als optie. Het is volgens hen niet mogelijk om overal een breed palet aan maatregelen te nemen. Daarom is het 'realistisch om aan te geven dat er ook een gedeeltelijke veestapelreductie nodig is', staat in het rapport.