Correspondent Nagtzaam: 'Palestijnen uit Gaza dwingen komt keihard aan’
Het plan van Donald Trump om de Gazastrook over te nemen en Palestijnen te verplaatsen, 'zal voor de Palestijnen heel hard aankomen'. Dat zegt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam. "Met een historie van gedwongen verplaatsing is deze uitspraak van een Amerikaanse president een zware schok."
Trump stelde vannacht in een gezamenlijke persconferentie met de bezoekende Israëlische president Netanyahu voor om de Gazastrook over te nemen. "Wij zullen het bezitten en verantwoordelijk zijn voor het ontmantelen van alle gevaarlijke onontplofte bommen en andere wapens op de locatie", zei Trump, zoals te zien in onderstaande video:
En: "We ontwikkelen het, creëren duizenden en duizenden banen en het zal iets zijn waar het hele Midden-Oosten trots op kan zijn. (...) Gaza kan de Rivièra van het Midden-Oosten worden."
De Amerikaanse president zei te willen beginnen met de transformatie van de Gazastrook zodra 'alle Palestijnen elders zijn gehuisvest'. Eerder stelde hij al voor dat buurlanden Gazanen permanent op kunnen vangen, een plan dat door Egypte en Jordanië al van de hand werd gewezen.
'Etnische zuivering'
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zei dat Trumps plan om de bevolking van Gaza te verplaatsen neerkomt op ‘etnische zuivering’. "Daarmee bedoelt hij het verdrijven van een etnische groep, van de Palestijnen die nu in Gaza wonen. Onder internationaal recht wordt dat gezien als een oorlogsmisdaad", zegt Nagtzaam.
In het Statuut van Rome, het internationale verdrag waarin onder meer oorlogsmisdaden worden beschreven, wordt het 'deporteren of gedwongen verplaatsen van een bevolking' benoemd als misdaad tegen de menselijkheid. Daarmee is het onder internationaal recht verboden.
Drukmiddel
Nagtzaam wijst er daarbij op dat de uitspraak van Trump mogelijk ook een drukmiddel is om schot in de onderhandelingen te brengen tussen Israël, Palestijnen en Arabische landen voor een langetermijnoplossing van het conflict. Trump wil graag dat Saoedi-Arabië en Israël een deal sluiten, daar was de president in zijn vorige termijn ook mee bezig.
"Maar dit is wel een ontiegelijk heftige inzet voor een onderhandeling", legt de correspondent uit. "Veel Palestijnen zitten nog steeds in een slechte situatie en staan al jaren te boek als vluchteling. Nu heb je een compleet nieuwe groep die generaties later te horen krijgt: ga maar ergens anders heen."
Hamas: 'Belachelijk plan'
Niet alleen de Palestijnen, maar ook machthebber in Gaza Hamas zal hier nooit mee akkoord gaan. Hamas-functionaris Sami Abu Zuhri noemt de opmerkingen van de Amerikaanse president 'belachelijk' en 'absurd'. Ook zei Zuhri: "Elk idee van dit soort kan de regio in vuur en vlam zetten."
"Ik denk dat Hamas dit als een zeer gevaarlijk statement ziet", zegt Nagtzaam. "Amerika heeft Israël altijd gesteund de afgelopen decennia, maar het heeft ook altijd het officiële standpunt van een tweestatenoplossing gehad. Dit is een serieuze breuk met het beleid van Amerika in de afgelopen jaren."
Netanyahu: 'Vrede met Saoedi-Arabië haalbaar'
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei tijdens de persconferentie met Trump dat hij toegewijd is aan vrede tussen Israël en Saoedi-Arabië en dat hij gelooft dat hij dit doel zal bereiken. "Ik denk dat vrede tussen Israël en Saoedi-Arabië niet alleen haalbaar is, ik denk dat het gaat gebeuren."
Saoedi-Arabië liet meteen weten dat het geen banden met Israël aangaat zonder de oprichting van een Palestijnse staat, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring. De Saoedi's benadrukten dat dit standpunt 'onwrikbaar' is. Ook liet het Arabische koninkrijk weten dat het alle pogingen om Palestijnen uit hun land te verdrijven, afwijst.
In Israël zal het Amerikaanse plan wisselend worden ontvangen. Een grote groep mensen in Israël steunt het beleid van Netanyahu niet. Zij zullen hiervan schrikken omdat een dergelijke uitspraak van Trump mogelijk nog jaren strijd in het gebied betekent.
"Er is daarnaast ook een grote groep mensen in Israel die dit een geweldig idee zal vinden", zegt Nagtzaam. "Dat zijn mensen die geen vreedzame oplossing zien met de Palestijnen en niet geloven dat ze ooit veilig naast hen kunnen leven. Denk ook aan de radicaalrechtse kolonistenbewegingen die nederzettingen in Gaza willen bouwen. Die zullen op tafel staan juichen vandaag."
15 maanden oorlog in Gaza
Gaza is na 15 maanden van oorlog en bombardementen ernstig verwoest. "Meer dan 80 procent van de gebouwen zijn vernietigd of zwaar beschadigd, de grond is verontreinigd door alle bommen en puin, veel faciliteiten die een fatsoenlijk leven mogelijk maken zijn verwoest", zegt Nagtzaam. Denk dan aan ziekenhuizen, waterzuiveringsinstallaties, fabrieken. "Dat er iets moet gebeuren om het leven daar mogelijk te maken is duidelijk, dat wederopbouw een monsterklus is die heel ingewikkeld is, ook."