Hans verloor zoontje (4) bij Stintdrama: 'Op vragen van zijn zusje heb ik geen antwoord'

Zeven kaarsjes hadden er volgende maand op de verjaardagstaart van Kris moeten staan. Hij had ze één voor één mogen uitblazen.

Maar het taartje dat de familie Van Toor volgende maand op zijn geboortedag aansnijdt, is bescheiden in omvang en bevat maar één kaarsje. Voor de vorm, want het aantal kaarsjes doet er niet meer toe nu Kris altijd 4 jaar oud zal blijven. Nu blaast zijn zusje, die zelf nu 4 jaar is, het kaarsje uit. Haar broer was haar beschermengel.

Kris was een jochie met energie voor tien. Vol vreugde en levenslust, vertelt zijn vader. "Waren we op de terugweg van Toverland, dan vroeg hij alweer: 'Pap, wanneer gaan we weer?".

Hans van Toor is wel de laatste persoon die de aandacht wil opeisen. In de twee jaar sinds het ongeluk met de Stint hebben politici, bestuurders, deskundigen, fabrikant en brancheorganisaties hun zegje gedaan. Nu is het tijd voor ons verhaal, vindt Hans. "Dit is het laatste dat ik voor Kris kan doen."

Geen antwoorden

Hij heeft een boodschap te vertellen. Eentje die niet iedereen zal bevallen, maar wel recht uit zijn hart komt - en ook wordt gesteund door de andere nabestaanden. "De nieuwe Stint mag niet de weg op. Hoe moet ik dat mijn dochtertje uitleggen, die nog met vragen zit over 'waarom dit' en 'waarom dat'? Op haar vragen heb ik geen antwoord."

De kans is klein dat die antwoorden er ooit gaan komen. Onderzoekers van de politie en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) hebben de antwoorden na lang onderzoek niet kunnen vinden. Waarom de Stint niet op tijd kon stoppen, blijft ongewis. De bestuurster probeerde het voertuig te laten remmen, maar dat lukte niet. Een storing of motorprobleem is niet gevonden. Het onderzoek naar het ongeluk is daarmee afgerond. 

Op die bewuste dag, donderdag 20 september 2018, brengt Hans zijn zoontje naar het kinderdagverblijf Okido. Bij het afscheid geven de twee elkaar de gebruikelijke 'kusknuffel': een stevige knuffel en een kus op de snoet. 

Een dag eerder was Kris dat in al zijn enthousiasme vergeten. Zoef, weg was hij. Spelen met z'n vriendjes. Gelukkig, zegt Hans terugblikkend, was het die donderdag als de meeste andere dagen. Geknuffeld werd er. 

Maar deze donderdag blijkt niet als andere dagen. Om 08:22 uur worden de hulpdiensten in Oss gealarmeerd voor een incident op een spoorwegovergang. 'Ongeluk met trein en bakfiets', twittert de politie al snel. 

Onderbuikgevoel

Het is zijn broer die Hans even na negenen op de hoogte stelt van een ongeluk. Iets met een bakfiets, twee zwaargewonden en vier overleden kinderen. "Of ik al iets gehoord had, vroeg mijn broer."

"Ik heb mijn spullen laten vallen, mijn autosleutels gepakt. Een onderbuikgevoel." Zonder verdere details te weten springt Hans in zijn auto. Met een noodgang scheurt hij naar de Braakstraat, de plek van het ongeluk. Daar vertelt een getuige hem dat het gaat om een Stint. "Van Okido", voegt de vrouw er aan toe. "Toen brak ik."

Is het Kris?

Het is een duivelse kansberekening. Ja, er zijn meerdere Stints - ook bij Okido. Maar Hans weet genoeg: zijn Kris is erbij betrokken. Hij stuift op het rood-witte afzetlint af. Nee, in alle andere omstandigheden hoor je daar niet voorbij te gaan, maar zelfs twee agenten kunnen hem nu niet tegenhouden. Hij moét het weten. Eén van de kinderen heeft het ongeluk overleefd. Zou het Kris zijn?

Op dertig meter afstand van de verongelukte Stint noteert een agent de naam van Hans. "Is-ie erbij betrokken?", vraagt Hans de politie. "Kris. Oranje shirt, olifant voorop, een staart achterop." De agenten komen niet veel later terug met het slechte nieuws. "Gecondoleerd, meneer Van Toor."

Telefoontje

De vrouw van Hans zit op dat moment in een teambuildingssessie tientallen kilometers verderop in Breda. Ze krijgt een telefoontje van haar man. "Kris is overleden, zei ik. 'Dat kan niet', reageerde ze." Na het telefoontje wordt de vrouw van Hans door de politie opgevangen. Twee agenten brengen haar naar Oss. 

In allerijl wordt daar een crisiscentrum ingericht, waar families van de slachtoffers worden opgevangen. Er zijn mensen van Slachtofferhulp, van de politie, school en de gemeente. Burgemeester Wobine Buijs gaat alle ouders één voor één af om haar medeleven te betuigen. 

Halverwege de dag dringt zich bij de ouders van Kris een gedachte op. Wat nou als ze een fout hebben gemaakt? Dat Kris helemaal niet is overleden. "Tuurlijk, het is van de zotte. Maar misschien is er toch nog hoop."

Het zusje van Kris is op dat moment nog op het kinderdagverblijf Okido. Ze weet nog niet dat ze die ochtend haar grote broer heeft verloren. Het is een komen en gaan van ouders die opgelucht zijn dat ze hun kind weer in de armen kunnen sluiten.

'Boemie gedaan'

Later die middag halen Hans en zijn vrouw ook hun dochter op. Hen wacht een zware taak. Hoe vertel je een 2-jarige dat haar broer is overleden? "Kris heeft boemie gedaan met de trein." Het kleine meisje lijkt het niet te beseffen. Ze blijft vragen: "Wanneer gaan we Kris halen? Wanneer komt hij naar huis?" Haar vader probeert tevergeefs: "Hij komt niet meer...hij heeft boemie gedaan met de trein."

Het kleine sprankje hoop op een communicatiefout maakt in de avond plaats voor de keiharde realiteit. De ouders krijgen het lichaam van hun zoon te zien. "Dat grijpt zo aan: een vrolijk, kerngezond kind dat je in de ochtend naar het kinderdagverblijf hebt gebracht en vanaf de geboorte met veel liefde hebt grootgebracht, terwijl je in de avond zijn levenloze lichaam terugkrijgt zonder dat je er iets aan kunt doen. Dat is ontzettend oneerlijk en pijnlijk."

Weerzien

Als twee dagen later ook Hans' dochter het lichaam van Kris ziet, daalt ook bij haar het besef van zijn overlijden in. "Ze pakte zijn hand, gaf een kus en aaide hem over zijn bolletje. Ze zei ook niks tegen hem: ze snapte het gewoon. Hij is er niet meer. Niet meer in levende lijve. Tot aan de crematie wilde ze iedere dag even naar Kris."

Oss is dagen in rouw gedompeld. Het hele land leeft mee met deze tragedie. Bij de plek van het ongeluk worden duizenden bloemen gelegd, net als handgeschreven steunbetuigingen. In het geheim nemen de families op een plek buiten het zicht van de draaiende camera's een kijkje bij de bloemenzee. "Dat er zoveel steun was, van heel Nederland. En zelfs van buiten Nederland. Ik heb me verbaasd over de impact. Maar het deed ons goed."

Zelfs nu nog leggen mensen bloemen bij het monument dat ter nagedachtenis aan de slachtoffers is gemaakt. "Je beseft dan: wauw, het leeft nog steeds enorm. Ook andere mensen die een kind hebben verloren halen steun uit het monument."

In zeer korte tijd moeten de families beslissingen gaan nemen waar geen ouder van een jong kind aan zou willen, moeten of hoeven denken. "Wat moeten we gaan doen? Begraven of cremeren? Welke kist past bij een kind?" Gelukkig is er uitvaartbegeleidster Sacha. Zij neemt veel werk voor het gezin uit handen, biedt steun en komt met creatieve oplossingen. 

De vloer is Lava

Tijdens de uitvaart van Kris schallen de beats van het nummer De Vloer is Lava door de speakers. Geen alledaags nummer tijdens een uitvaart, maar het is het lievelingsliedje van Kris. En ook die van zijn klasgenootjes, die zichtbaar niet stil kunnen zitten op hun stoeltjes. "Dat is ook typisch aan kinderen. Die maken zelfs zo'n zware dag draagbaarder."

Bij de crematie laten de kinderen rode en blauwe ballonnen op. "Dat was zo typisch. Normaal gaan die ballonnen alle kanten op. Maar nu...", Hans richt zijn beide handen in de lucht, "nu ging het in een koker de lucht in. Steil omhoog. Alsof ze vast waren gelijmd. Ongelooflijk."

Het kan geen toeval zijn. Hans ziet er iets spiritueels in. Want er gebeurden meer bijzondere dingen sinds de dood van Kris. Neem die keer dat Hans een douche nam, maar er ijskoud water uit de kraan kwam. "Ik dacht nog: het zal de druk van de ketel wel zijn geweest. Maar de druk was normaal. Ik zeg: jongen, we gaan niet zitten klieren hè. Dat is een teken voor mij geweest dat hij thuis was", zegt hij zichtbaar geëmotioneerd. 

Een lange periode van rouw volgt. Een traumadeskundige raadt Hans aan om zijn gevoelens op papier te zetten. "Maar dat papier was al doorweekt nog voordat ik een zin had opgeschreven." 

Niet alleen Kris liet het leven bij het ongeluk met de Stint. Ook de zusjes Dana (8) en Liva (4) kwamen om het leven, net als Fleur (6). De ouders van de kinderen vinden steun bij elkaar. Er is een appgroep, er worden herinneringen opgehaald en er wordt zelfs gelachen.

Hans veegt met zijn tissue een traan van zijn oog. "Je kunt niet altijd verdrietig zijn. Er moet ook ruimte zijn voor een lach." En gelachen wordt er. Om hoe de kinderen waren. Om de wilde streken van de een, om het ondeugende randje van de ander. 

Rouwverwerking

De vraag die alle slachtoffers graag beantwoord zien is: waarom is dit gebeurd? Dat er geen snelle conclusies kunnen worden getrokken is van meet af aan duidelijk. De Stint is dan al wel door de minister van de weg gehaald, omdat er potentiële veiligheidsrisico's zijn die verder moeten worden onderzocht.

Later blijkt dat de Stint door fouten bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onterecht is goedgekeurd. Het is voor de nabestaanden onbegrijpelijk. Ouders van de overleden kinderen schrijven verantwoordelijk minister Cora van Nieuwenhuizen een brief. 

Gesprek met de minister

Hans en zijn vrouw kruipen niet in de pen, maar willen de minister persoonlijk spreken. "Ik heb haar een foto van Kris kunnen laten zien, en laten weten hoe het ons raakt. Het ding had eigenlijk nooit goedgekeurd mogen worden. Daar moest ze nog goed naar kijken, hoe dat mogelijk was. Het had met innovatie te maken. Maar daar zijn onze kinderen de dupe van geworden. Het kwam bij haar wel binnen."

Sommigen vinden dat de minister had moeten aftreden om de fouten die haar ministerie in het verleden maakte bij de toelating van de Stint. "Maar ik vond dat ze juist moest blijven. Ze heeft het ongeluk vanaf de eerste dag meegekregen. Je wilt niet weer iemand anders die koud het dossier instapt."

Ruim een jaar na het ongeluk debatteert de Tweede Kamer over de gebeurtenis met de Stint. De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft even daarvoor een rapport uitgebracht waaruit blijkt dat in het verleden fout op fout is gestapeld door het ministerie van Cora van Nieuwenhuizen. 

Tot tranen toe geroerd

Die avond zit Hans in de Tweede Kamer op de publieke tribune om het debat te volgen. Hij hoopt op publiekelijke excuses van de minister. Een geëmotioneerde Van Nieuwenhuizen doet wat nabestaanden en Kamerleden van haar verlangen. "Er zijn fouten gemaakt en dat vind ik heel erg. Ik bied daarom mijn excuses aan voor het tekortschieten van mijn ministerie."

Vanaf de publieke tribune hoort Hans het aan. Publiek dient zich normaal gesproken stil te houden, maar Hans kan het niet laten 'dank u' te roepen. "Ik moest en zou iets zeggen, al zou ik worden verwijderd. We waren heel blij met de excuses, omdat we onbewust wisten dat er niets uit het onderzoek van het Openbaar Ministerie zou komen."

Het is oorverdovend stil in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Zowel de excuses van de minister als de opmerking van Hans komen binnen bij de aanwezigen en de mensen die het debat via een videoverbinding volgen. Van Nieuwenhuizen probeert naar woorden te zoeken, maar valt stil vanwege de tranen die over haar wangen dreigen te rollen. 

Fabrikant van de Stint

De fabrikant van de Stint heeft een nieuwe versie van de elektrische bakfiets uitgebracht, onder de nieuwe naam BSO Bus. Het voertuig is goedgekeurd door de RDW, maar Hans heeft zijn twijfels over de veiligheid. Het steekt de nabestaanden dat aan alle kanten wordt geprobeerd om de vervanger van de Stint zo snel mogelijk de weg op te krijgen. 

Hans is boos op de producent van de Stint. "Die heeft niet één keer iets van zich laten horen naar de nabestaanden. Nog geen kaartje met 'sterkte'. Misschien had ik het kaartje dan wel verscheurd, maar dat was dan toch een teken van medeleven geweest. Nu is het te laat daarvoor."

In Oss zal de Stint niet meer rijden. Diverse kinderdagverblijven hebben daar uitgesproken het voertuig niet meer te gebruiken. Een aanblik van het voertuig zou de wond die het ongeluk met de Stint heeft veroorzaakt, alleen maar openrijten. 

Dinsdag stemmen Kamerleden over een motie van de PVV om de BSO Bus niet toe te laten op de weg. 

Wat in de politiek ook besloten wordt over de terugkeer van de Stint: het rouwproces voor de nabestaanden gaat door. "En vergeet ook niet dat er een kind zwaargewond raakte, net als de bestuurster. Die hebben hier hun hele leven lang nog last van, psychisch en lichamelijk.'

Tijd met dochter

"Het is nog steeds heel moeilijk voor ons. Kris is zo plots uit ons leven gerukt en de wereld draait weer door. Maar voor ons staat hij stil." Het overlijden van Kris heeft Hans met de neus op de feiten gedrukt. Niet dat hij op zoek ging naar afleiding in hobby's. "Ik breng nu juist nog meer tijd door met mijn dochter. Je weet niet hoe lang het duurt."

Op donkere ochtenden met een heldere lucht stormt zij naar buiten om haar broertje te begroeten. "Krissie!", zegt ze dan, wijzend met haar arm naar de sterren. "De eerste keer dat ze dat deed, stond ik met mijn mond vol tanden: een kind van toen twee jaar en dan zo verstandig."

Spiderman was Kris zijn grote held. Geheel in die lijn wilde Kris zoveel mogelijk op avontuur, rondsjezen en in touwen klimmen. "Hij heeft goed geleefd, maar veel te kort. We hebben veel dingen met hem gedaan: van speeltuinen, attractieparken, vakanties, kindertheater en bioscoop. Noem het maar op. Ik wed dat er kinderen van tien zijn die niet zoveel hebben gedaan als Kris in vier jaar tijd. Het is een fijn gevoel dat we hem alles hebben gegeven wat we konden."

Verantwoording

Alle nabestaanden en slachtoffers van het Stint-ongeval zijn ruim voor publicatie op de hoogte gebracht van het verschijnen van dit interview. 

De fabrikant van de Stint laat het volgende weten: "Via de correspondentie die met de advocaat van de nabestaanden is gevoerd, is betuiging van medeleven geuit. Wellicht is dit niet onder de aandacht gekomen van de nabestaanden."

Nabestaanden laten via een woordvoerder weten dat deze steunbetuiging niet bij hun advocaten bekend is.