Artsen: geef kinderen snel vaccin tegen rotavirus om zorg te ontlasten

Nu we in een pandemie zitten, wordt er gekeken op welke manieren de druk op de zorg kan worden ontlast. Kinderartsen pleiten er voor om het rotavaccin snel op grote schaal te gaan toedienen in Nederland.

In de landen om ons heen gebeurt dat al. Károly Illy, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Kinderartsen, zegt tegen RTL Nieuws dat standaard vaccineren de zorg verlicht. "Ik vind het heel jammer dat wij als één van de weinige landen in de EU hier niet voor gekozen hebben. Het vaccin zorgt ervoor dat we veel minder opnames hebben op de kinderafdeling, en kunnen verpleegkundigen dus op andere plekken worden ingezet."

135 euro

In verschillende landen, waaronder Oostenrijk, België, Luxemburg, Finland, Duitsland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk, is rotavirusvaccinatie onderdeel van het nationale vaccinatieprogramma.

De reden dat de politiek in Nederland er niet voor gekozen heeft: het prijskaartje. Eén vaccin kost 135 euro. De kosten om het vaccin aan alle kinderen te geven, zouden hoger uitvallen dan de ziekenhuiskosten voor enkele duizenden kinderen. Maar aan de andere kant: als je het vaccin groot inkoopt voor alle baby's, zou het per kind een stuk goedkoper worden.

De feiten: duizenden kinderen in ziekenhuis, zes sterfgevallen

Dit is wat we weten over het rotavirus.

• Een infectie met het rotavirus veroorzaakt een ontsteking aan maag en darmen. Het kan ernstige diarree veroorzaken. Vooral jonge kinderen tot 2 jaar zijn kwetsbaar voor het rotavirus.
• Het virus is erg besmettelijk. Het zit in de ontlasting van iemand die besmet is. De ziekte is besmettelijk vanaf het moment dat er ziekteverschijnselen zijn. De besmettelijkheid duurt ongeveer een week. 
• Het virus komt vaak voor in Nederland. Bijna ieder kind maakt het voor het vijfde levensjaar een keer mee. 
• Elk jaar worden 3500 tot 5000 kinderen opgenomen in het ziekenhuis: vooral kinderen tussen de 6 maanden en 2 jaar oud.
• Kinderen die extra kwetsbaar zijn hebben een groter risico op een ernstig verloop van de ziekte. Bijvoorbeeld kinderen die te vroeg zijn geboren zijn of een te laag geboortegewicht hebben. Van deze groep overlijden jaarlijks ongeveer zes kinderen.

Bron: RIVM

De Gezondheidsraad gaf in 2017 al het advies aan het ministerie van Volksgezondheid om te vaccinaties aan te gaan bieden. "Vaccinatie kan de sterfte aan rotavirus vrijwel uitbannen", schreef de raad. "Het betreft in ieder geval kinderen die te vroeg geboren zijn, een laag geboortegewicht hebben of een aangeboren afwijking. Voor deze kinderen zijn de gevolgen van een rota-infectie het ernstigst."

De raad was ook positief over het vaccineren van de hele groep. Het zou het aantal ziekenhuisopnames met 85 procent doen dalen. "Dat levert meer gezondheidswinst op, maar is niet kosteneffectief bij de huidige vaccinprijzen."

In 2018 nam staatssecretaris Blokhuis een besluit: in ieder geval de risicogroepen zouden per 1 juni 2020 het drinkvaccin krijgen vanuit het Rijksvaccinatieprogramma. Maar uiteindelijk ging dat niet door: uit een recent onderzoek is gebleken dat de vaccinatie voor deze groep kinderen veel minder effectief is dan verwacht.

Bij gezonde kinderen is het vaccin tussen de 80 en 98 procent effectief, maar juist bij de kwetsbare kinderen bleek slechts 9 procent beschermd, schreef Blokhuis.

Giovanni in coma

In 2016 spraken we Marianne over hoe ziek haar zoontje werd door het rotavirus: "Drie dagen heeft hij in coma gelegen. Verschrikkelijk." Bekijk de RTL Nieuws-reportage hieronder.

NVK-voorzitter Károly Illy is er allang van overtuigd dat Nederland het rotavirus standaard moet gaan aanbieden. "We pleiten er al jaren voor. Het is geen rocket science: in landen om ons heen zie je dat het veel effect heeft."

Versneld besluit

De Gezondheidsraad buigt zich komend jaar nog eens over de vraag of alle jonge kinderen tegen rota gevaccineerd moeten worden, maar Illy zou graag zien dat dat proces versneld wordt. "Het plan lag er al om het gewoon in het Rijksvaccinatieprogramma op te nemen. Het is simpel: een druppelvaccin die via de mond wordt toegediend. Dat kan op het consultatiebureau tegelijkertijd gebeuren als baby's de andere vaccins krijgen."

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zegt in een reactie tegen RTL Nieuws het advies van de Gezondheidsraad af te willen wachten. "Daarna volgt een uitvoeringstoets van het RIVM en daarna besluit staatssecretaris Blokhuis over wel of niet invoeren."

Het deskundig advies van de Gezondheidsraad is van groot belang, zegt een woordvoerder. "Er komt nu geen versnelling. We vragen heel veel van de Gezondheidsraad. Zeker ook in coronatijd. En elk onderwerp is belangrijk voor de volksgezondheid. Ze moeten ook de mogelijkheid hebben om hier gedegen naar te kijken."