Coronatests werken ook bij omikron: 'Maar doe hem kort voor vertrek'

De Amerikaanse epidemioloog Michael Mina probeerde het bericht al snel te verduidelijken. "Alle tests zullen meer moeite hebben met het vinden van de omikronvariant op de eerste dag na infectie, maar ze zullen het virus wel vinden op dag twee, drie, vier, vijf en zes, et cetera."

Maar waarom hebben de tests moeite met het vinden van omikron na de besmetting? Het antwoord in het kort: de incubatietijd bij omikron is enkele dagen korter dan bij delta. Dat komt omdat de hoeveelheid virus in je lichaam zich bij omikron sneller vermenigvuldigt, zeggen experts. En veel virus in je lichaam, betekent een positieve test. Bij omikron ga je daardoor al in enkele uren van een negatieve test naar een positieve test.  

Wanneer testen voor oud en nieuw?

Onderaan de streep zullen alle tests ook een besmetting met de omikronvariant herkennen, maar je moet de test misschien iets anders gebruiken dan bij de deltavariant. En dat is interessant. Want wanneer test je jezelf voor een feestje bij oud en nieuw?

Bert Niesters is viroloog bij de Rijksuniversiteit Groningen. Hij zegt dat 'als je klachten hebt, je er vanuit moet gaan dat je positief bent'. En dus gaat het eigenlijk om de dag vóórdat je klachten krijgt.

In ochtend negatief, in avond knalpositief

"Bij omikron ben je binnen twee dagen al ziek, dat was bij delta vijf dagen", zegt Niesters. Die tussenfase gaat dus een stuk sneller. Niesters: "Een test kan bij omikron in de ochtend dus nog negatief zijn, maar in de avond knalpositief."

Het advies van Niesters: "Je moet dus eigenlijk zo kort mogelijk voordat je ergens naartoe gaat een test doen. Heb je een feestje bij de jaarwisseling? Hoe korter je van tevoren test, hoe beter."

Proces gaat sneller

Het is een analyse waar viroloog Mariet Feltkamp van het LUMC in Leiden zich wel in kan vinden. "Bij omikron gaat het ongelooflijk snel. Dat betekent dat het proces van besmettelijk worden binnen een paar uur kan gaan." Kort van tevoren testen dus. "Als je met een groepje oudjaar gaat vieren, test dan om 18.00 uur 's avonds."

Nog even een laatste check bij het RIVM. Wat zeggen zij van deze nieuwe kennis? In een onderzoek dat op 16 december verscheen staat: "De werking van alle zelftesten is vergelijkbaar en wordt niet beïnvloed door de omikronvariant." Geldt dat nog steeds?

Sneltest is momentopname

Ja, dat geldt nog steeds, bevestigt RIVM-virologe Chantal Reusken. Maar zij ziet ook in het laboratorium dat de omikronvariant 'zich sneller vermenigvuldigt'. Reusken stelt dat het altijd al een goed idee was om kort voor een bezoek een sneltest te doen. Reusken: "Dat komt omdat een sneltest een momentopname is."

Door omikron is het volgens Reusken nog belangrijker geworden om die test kort van tevoren te doen. "De kans dat je in de ochtend negatief test en in de avond positief is bij omikron groter dan bij delta."

 

In de video hieronder leggen we je stap voor stap uit hoe je een zelftest op de juiste manier doet.