Zeven ouderen voor rechter om verstrekken zelfdodingsmiddel X

Volgens het OM zijn de zeven – twee voormalige bestuursleden van de coöperatie en vijf leden – 'allemaal op een of andere wijze betrokken geweest bij zogeheten huiskamergesprekken'. Op die bijeenkomsten zouden mensen zijn samengekomen om te praten over zelfdoding.

Deelname aan criminele organisatie

Dat is niet strafbaar, schrijft het OM in een persbericht, maar 'uit het strafrechtelijk onderzoek is de verdenking ontstaan dat het niet bij algemene informatieverstrekking is gebleven'. "Volgens het OM maakten de verdachten het met elkaar mogelijk dat rondom deze bijeenkomsten ook het 'middel X' werd verstrekt." Ze zouden daar allemaal op hun eigen manier aan hebben bijgedragen.

Twee van hen hebben het middel volgens het OM ook daadwerkelijk verstrekt. Zij worden daarom ook vervolgd voor het helpen bij zelfdoding en/of het verschaffen van een middel daartoe.

Persvoorlichter Tineke Zwart van het Openbaar Ministerie Oost-Nederland zegt in 2018 te hebben gewaarschuwd dat het middel niet gezamenlijk mag worden ingekocht. In 2021 zouden er signalen zijn geweest dat tien mensen nog steeds georganiseerd samenkwamen met betrekking tot het middel.

Bijzondere zaak 

Volgens de Volkskrant werden deze mensen afgeluisterd, aangehouden en verhoord. Zeven van hen staan vandaag voor de rechter, de drie anderen worden niet langer vervolgd.

Advocaat Tim Vis, die met zijn partner twee van de verdachten bijstaat, noemt het een 'bijzondere zaak', ook door de leeftijd van de verdachten. "Het is bijzondere materie die maatschappelijk relevant is." 

Een van de verdachten die wordt bijgestaan door het kantoor van Vis is de voormalige voorzitter van de Coöperatie Laatste Wil, Jos van Wijk. Hij zei kort na zijn arrestatie bij Op1 dat hij altijd binnen de wet heeft gehandeld en dat hij zich 'wild' was geschrokken door de aanhouding. Vis zegt in de Volkskrant 'het volste vertrouwen' te hebben in een goede afloop van de zaak. 

De Coöperatie Laatste Wil ziet de rechtszaak als een 'unieke kans' om ervoor te zorgen 'dat wij in Nederland baas over ons eigen sterven worden'. "Miljoenen Nederlanders willen namelijk zelf beschikken over hun leven én dood. Hoe meer mensen zich hierover uitspreken, hoe beter onze kansen worden om ook de politiek hiervan te overtuigen en echte verandering te bewerkstelligen. Ook deze rechtszaak helpt daarbij", schrijft de coöperatie op haar website. 

Steunactie

Voor de rechtszaak zijn acht zittingsdagen gepland. Vandaag wordt begonnen met de openingsstatements van alle partijen. Daarin wordt hen door de rechtbank gevraagd uit te leggen waar de zaak volgens hen over gaat.

Medestanders van de zeven verdachten verzamelen om 8.15 uur bij station Arnhem Centraal, waar vandaan ze naar de rechtbank lopen. 

Volgens de Steungroep Dappere Burgers, die de actie organiseert, handelden de verdachten uit 'idealistische motieven' en moeten mensen zelf kunnen beslissen 'over een humane zelfdoding en de mogelijkheid om daarbij de gewenste hulp te zoeken'. Aangekomen bij de rechtbank zullen ze een 'sit-in' houden om de verdachten te steunen.

Eerdere zaken rond zelfdodingsmiddelen

De zeven zijn niet de eersten die worden vervolgd omdat ze te maken zouden hebben gehad met de verstrekking van een zelfdodingsmiddel. Het Openbaar Ministerie vervolgt een 74-jarige man die het middel X via internet zou hebben verkocht. 

Eerder werd Alex S. veroordeeld tot 3,5 jaar cel, waarvan 1,5 jaar voorwaardelijk, voor het verkopen van een dergelijk middel. Hijzelf en het Openbaar Ministerie hebben in die zaak hoger beroep aangetekend. 

In het Brabantse Halsteren liep een rechtszaak over een mogelijke moord met een zelfdodingsmiddel. Verdachte Yvon K. zou daarmee haar partner, supermarkteigenaar Chris Grinwis, hebben vermoord. In die zaak werd geen uitspraak gedaan, omdat K. een paar dagen voor de uitspraak een eind maakte aan haar leven.