Adam gaf zijn olympische droom op voor iets veel groters: 'Deze kinderen krijgen nooit een schouderklopje'

Tien minuten voor de les huppelen twee jongetjes van rond de 8 jaar het kleine gymzaaltje binnen. "Hoe gaat het jongen?", vraagt Adam aan de eerste die hem gelijk een handje komt geven. "Dat is even geleden. Hoe gaat het op school?" Het jochie mompelt dat het goed gaat en rent gelijk verder om een medeleerling te helpen met het verslepen van de grijze worstelmatten naar het midden van de zaal. Als ze daarmee klaar zijn stappen ze de mat op en grijpen fanatiek naar elkaars benen.

Het kleine sportzaaltje ligt te midden van een aantal grote betonnen galerijflats in de Utrechtse wijk Overvecht. Drie avonden in de week huurt Adam de ruimte af om worstel- en kickbokslessen te geven aan gehandicapten en kansarme kinderen uit de wijk. Hij hoest af en toe terwijl hij er enthousiast over vertelt. "Sorry, dat is nog een nasleep van de longontsteking."

Adam is versmolten met het worstelen, dat zie je gelijk. Beide oorschelpen zijn misvormd – bobbelig - een soort opgezwollen lijkt het wel. "Bloemkooloren", wijst hij. Tijdens contactsporten zoals worstelen kunnen er door een klap of wrijving bloedingen en beschadigingen in het kraakbeen van het oor ontstaan. "Ik ben met worstelen verbonden, via mijn hart en mijn lichaam."

'Topsport is egoïstisch'

Als 14-jarige jongen begint Adam met de sport. Sindsdien heeft hij het worstelen niet meer losgelaten en hij denkt ook niet dat dit ooit zal gebeuren. "Het past bij me." Adam blijkt talent te hebben. Op zijn zestiende vertrekt hij voor een aantal maanden naar Rusland op trainingskamp van de Nederlandse selectie. 

In de opvolgende jaren zijn er perioden dat hij veertien keer per week traint en iedere maand één of meerdere wedstrijden heeft. Feestdagen, verjaarden en bruiloften moeten wijken. "Eigenlijk ben je heel egoïstisch als topsporter, alles draait om jou. Dat moet ook wel. Ik wilde de beste worden, dat was mijn droom." De afgelopen vier jaar had hij maar één doel: kwalificatie voor de Olympische Spelen.

"Worstelen betekent alles voor mij, het is een levensstijl. Als mens worstelen we ons ook letterlijk door het leven, met alle ups en downs. Worstelen leert je de aspecten om hiermee om te gaan: discipline, niet opgeven en het maximale uit jezelf willen halen."

Geduld als kracht

Maar bovenal leerde het worstelen Adam om geduldig te zijn. Of nog beter gezegd: om geduld als kracht te gebruiken. "Vroeger was ik heel gehaast, maar het worstelen leerde me dat mijn tijd vanzelf komt. Is het nu niet? Dan is het morgen. En anders zal het overmorgen zijn."

Dit is ook een van de wijze levenslessen die hij de jeugd in zijn wijk meegeeft. "De jongeren hier zien de dikke auto's om zich heen rijden en willen dat ook. Snel geld verdienen lijkt in eerste instantie vaak de makkelijkste en beste optie. Maar uiteindelijk heb je er meer aan om je diploma te halen. Dan komt de rest vanzelf."

De worstelmentaliteit die Adam zo graag op de jeugd overbrengt, hielp hem de afgelopen maanden zelf ook door een moeilijke periode heen. Over een aantal weken had hij op de Olympische Spelen in Parijs moeten staan. Maar die jongensdroom spatte na jaren hard trainen plotseling uiteen, toen Adam halverwege de kwalificatieronde een fikse longontsteking opliep. Hij kon niet anders dan kiezen voor zijn gezondheid en herstel, waardoor hij in mei het laatste kwalificatietoernooi in Turkije miste. "Ik kon het niet plaatsen. Ik kwam van zo ver en was zo dichtbij."

'Ik denk niet dat ik ga'

"Er wordt te weinig gesproken over het zwarte gat waar topsporters na hun carrière in vallen. Ik durfde de eerste weken tegen niemand te vertellen dat ik gestopt was."

"Ik denk niet dat ik ga", was het enige wat Adam uiteindelijk tegen zijn moeder kon uitbrengen. De woorden Olympische Spelen waren te pijnlijk om in de mond te nemen. "Het enige wat ik dacht was: wat blijft er nog van me over als ik stop met worstelen? Het bepaalde niet alleen iedere minuut van mijn leven, het was ook wie ik ben. Dit alles viel in één klap weg."

Zoals altijd wist zijn moeder - de drijvende kracht achter zijn sportcarrière - precies wat ze tegen hem moest zeggen. "Je laat niks achter Adam", zei ze. "Je pakt alles wat je geleerd hebt op en geeft het door aan de volgende generatie."

Adam besluit zijn vrijgekomen tijd en energie te richten op zijn andere – nog grotere – droom: de missie van zijn overleden broertje Abdeljabbar voortzetten, via de sportschool die hij in 2017 al oprichtte.

Doodziek maar dolgelukkig

"Mijn broertje leerde me dat je met weinig heel gelukkig kunt zijn. En ik maar azen op die gouden medaille", zegt Adam lachend en gekscherend tegen zichzelf. In 2017 overleed zijn twee jaar jongere broertje. Abdel – zoals Adam hem zelf noemt – was meervoudig gehandicapt, doordat hij met een hersenafwijking geboren werd. Hij zat in een rolstoel, kon niet lopen en praten en was spastisch. Maar ondanks dat zijn broertje doodziek was, lachte hij altijd. "De jaren met hem waren de mooiste jaren uit mijn leven", vertelt hij met vochtige ogen. "Er is geen grotere eer op deze wereld dan dat ik zijn broer heb mogen zijn."

"We deden alles met Abdel", blikt hij terug. "Ik mag het misschien niet zeggen", vertelt hij glimlachend door zijn tranen heen, 'maar we hebben hem zelfs een keer achterop de scooter gezet. Hij vond het allemaal prachtig'.

"Soms breek ik nog steeds wanneer ik over hem vertel", verontschuldigt hij zich met hese stem.

De gouden driehoek

"Het voelde allemaal zo zinloos na zijn overlijden." Samen met zijn moeder, was Abdeljabbar Adams grootste motivatiebron. "Wij waren de gouden driehoek zei ik altijd. Als ze allebei bij mijn wedstrijden waren, voelde ik me onverslaanbaar." Voor het eerst in zijn leven trainde Adam drie maanden niet. "Ik zat in een huis vol verdriet, dus er was weinig troost."

Ook Abdeljabbar was geen opgever. Toen hij geboren werd, gaven de artsen hem zeven dagen te leven. Hij werd uiteindelijk 17. Abdeljabbar was ambassadeur van gehandicapten in de wijk en zorgde er onder andere voor dat de speeltuinen rolstoeltoegankelijk werden gemaakt. "Hij was echt een jongen van de buurt en gaf iedereen een goed gevoel. Nadat hij er niet meer was, voelde ik heel sterk dat ik hem trots wilde maken."

"Abdel was ook dol op sport, ik worstelde vaak met hem. Hij schreeuwde en lachte erop los als ik hem op de grond werkte en hij probeerde los te komen. Dat plezier wilden we anderen ook geven." Samen met zijn moeder richt Adam Stichting Overfit op, waarmee ze onder andere sportlessen voor gehandicapten en kansarme kinderen uit de wijk Overvecht realiseren.

Kinderen van alle leeftijden

Het groepje van twaalf kinderen – dat zich inmiddels verzameld heeft op de houten gymzaalbankjes - valt stil. Het is rustig vandaag, omdat de vakantie eraan komt. "Vorige maand zaten we hier nog met zo'n dertig kinderen", zegt Adam fluisterend. Youssef, een jongen van 13 jaar, staat op en neemt het woord. Nu ze klaar zijn met de opwarming, legt hij een worsteltechniek uit. Hij pakt het voorste been van zijn tegenstander vast, tilt het op en dan, terwijl hij behendig met zijn voeten de andere voet van de mat veegt, duwt hij zijn tegenstander uit balans.

Nu is het de beurt aan de leerlingen. De jongens en meisjes tussen de vier en veertien jaar, rennen de mat op. Hieroverheen ligt inmiddels een plastic zijl met een grote cirkel erop. Binnen deze cirkel worden de worstelpartijtjes gehouden, met als doel de tegenstandeer met beide schouders op de grond te werken. "Ze leren hiermee ook gelijk zichzelf te verdedigen."

"Doordat ik kinderen als Youssef opleid als hulpdocent en ze hiermee verantwoordelijkheid geef, geef ik ze ook een doel, wat ze zo hard nodig hebben om op het rechte pad te blijven. Je hoeft maar één keer bij een verkeerd groepje uit te komen om dat donkere steegje te worden ingetrokken."

Sommige kinderen horen thuis gesprekken van ouders die niet meer weten hoe ze de boodschappen moeten betalen, vertelt Adam. "Geloof me, zo'n jongen gaat gekke stemmen in zijn hoofd krijgen. Vaak is het niet eens met slechte intentie, alleen de keuze die ze maken om papa en mama te helpen is verkeerd. Doe je dat met slechte of goede dingen? Voor de goeie dingen zoals een diploma halen en werk zoeken, is meer geduld nodig. Dat probeer ik ze mee te geven."

Schouderklopje

Zelf heeft Adam het gevoel van 1-0 achterstaan ook ervaren. "Ik merkte dat mensen van buitenaf soms weinig vertrouwen in me hadden, waardoor ik extra hard moest werken." Hij kreeg bijvoorbeeld geen financiële steun van de sportbond, terwijl andere sporters dat wel kregen. "Waarom? Ik ben Marokkaans hè", lacht hij. Dan serieus: "Ik lach het weg, maar eigenlijk is het dieptriest. Gelukkig stonden mijn ouders altijd achter me, maar dat geluk heeft niet ieder kind. Sommigen krijgen nooit een schouderklopje thuis, dat geef ik ze dan."

Fitnessen, kickboksen, worstelen, rolstoelboksen: ook met de gehandicapten probeert Adam zoveel mogelijk te doen, net zoals hij vroeger met zijn broertje deed. "Het is de kunst om op zoek te gaan naar een link. Kubo - een gehandicapte jongen die ik train - praat haast niet, maar tegen mij wel. Zelfs zijn moeder vindt het bijzonder dat hij het iedere dag over Adam en boksen heeft."

"Ik stop er zoveel liefde en aandacht in, omdat het me dichtbij Abdel brengt. De vreugde, blijdschap en passie van hem zie ik terug in andere gehandicapten en kinderen."

Warme huiskamer

Nu Adam zijn handen vrij heeft van zijn eigen topsportcarrière, wil hij nog meer aan de buurt bieden via zijn stichting. Samen met zijn moeder hoopt hij de komende jaren een sportieve dagbesteding op te richten in de wijk. "Juist nu alles duurder wordt en mensen gefrustreerd raken, merk ik dat onze hulp harder nodig is dan ooit. Er komen ouders bij me die zeggen dat ze hun zoon of dochter van worstelen komen halen, omdat ze het niet meer kunnen betalen."

Het moet een ontmoetingsplek worden waar samen wordt bewogen en gekookt, zodat wijkbewoners ook de juiste keuzes leren maken rondom gezonde voeding. Op dit moment zijn Adam en zijn moeder met de gemeente in gesprek om te kijken of ze een geschikte ruimte kunnen krijgen om hun plan uit te voeren. Als dat niet lukt, hopen ze particulier iets te vinden. "We willen een warme huiskamer creëren waar iedereen zich welkom voelt. Ik weet zeker dat de wijk dan nóg een beetje mooier wordt."

'Museum is beter dan goud'

Dat de buurtbewoners waarderen wat hij doet, bleek wel toen Adam afgelopen januari totaal onverwacht benaderd werd door het Volksbuurtmuseum in Utrecht. Dankzij veelvuldige nominaties, hangen zijn foto en verhaal al een aantal maanden op de donkerblauwe muren daar.

"Het voelt echt als een hele grote eer. Er zijn veel olympische kampioenen, maar niet iedereen kan zeggen dat hij in het museum hangt", grapt hij. "Dit is beter dan een medaille op de Spelen. Wat ik hiermee en met onze stichting creëer is voor altijd."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar diegene bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.