Waarom de kreet 'Allahoe akbar' in Rotterdam tot de verdenking terrorisme leidt
De verdachte van de steekpartij bij de Erasmusbrug in Rotterdam riep 'Allahoe akbar' tijdens zijn aanval, waarbij een 32-jarige Rotterdammer omkwam. Het Openbaar Ministerie verdenkt de 22-jarige Amersfoorter op basis daarvan de aanval mogelijk 'met terroristisch oogmerk' te hebben uitgevoerd. Terrorisme-onderzoeker Jelle van Buuren legt uit wat de link is tussen 'Allahoe akbar' en terrorisme.
Van oorsprong is het begrip 'Allahoe akbar' niet beladen, zegt Van Buuren. Het betekent namelijk niet meer dan 'God is groot'. Het begrip is al eeuwen gangbaar in de islamitische wereld in een puur religieuze context.
De context doet ertoe
Maar de laatste pakweg 20 jaar hoort de wereld het begrip ook soms in een heel andere context: religieus gemotiveerde terroristen roepen het namelijk geregeld bij aanslagen. Denk bijvoorbeeld aan de aanslag op de redactie van het Franse tijdschrift Charlie Hebdo of de bloedige mesaanval in het Duitse Solingen eind augustus.
"Het hangt dus totaal af van de context waarin iemand deze kreet roept", zegt Van Buuren. "Het kan onder bepaalde omstandigheden een religieuze strijdkreet zijn, maar het kan in andere gevallen een onschuldige religieuze uiting zijn."
In deze video legt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie uit waarom het de steekpartij onderzoekt als moord met terroristisch oogmerk:
Hoe de kreet bedoeld is, is niet altijd gemakkelijk vast te stellen volgens Van Buuren. Ook in Rotterdam is dat niet duidelijk. Ook al hoorden ooggetuigen de man de kreet roepen, en instak op verschillende mensen.
Die verwarring is er ook over de verdachte van deze steekpartij. Getuigen hoorden hem 'Allahoe akbar' roepen, maar er zijn ook getuigen die stellen dat het om een verwarde man gaat.
Terreur, een psychose, of allebei?
"Het zou ook zo kunnen zijn dat deze persoon meer gedreven is door een psychose, of door het gebruik van middelen, dan door religieuze ideologie en haat. We zien dat heel vaak - en heel vaak is het ook een combinatie van die dingen", zegt Van Buuren. "Het is een moeilijke puzzel. Daar moeten gedragsdeskundigen onderzoek naar doen. En daar moet een rechter uiteindelijk een oordeel over vellen. Het één sluit het ander niet uit: een psychose kan ook samengaan met een terreurdaad."
De terrorisme-expert zegt het dan ook goed te begrijpen dat het OM een terroristisch oogmerk in de verdenking heeft opgenomen: "Dat lijkt me heel logisch in dit geval. De verdachte roept een begrip dat we hebben leren kennen als jihadistische strijdkreet en valt mensen aan. Dan mag het OM op zijn minst die connectie maken. Het is wel goed dat ze er meteen bij zeggen: het is een motief dat we onderzoeken, maar we houden ook rekening met andere motieven."
Een van de mensen die ingrepen en de man in bedwang kregen, is Reniël. Hij deed zijn verhaal:
De verdachte zit in volledige beperkingen, wat betekent dat hij geen enkel contact met de buitenwereld mag hebben, maar wel met zijn advocaat. Zijn advocaat laat aan RTL Nieuws weten niet op de verdenkingen te willen reageren. De verdachte wordt maandag voorgeleid aan de rechter-commissaris.
De verdachte is een bekende van de politie: "Ga er daarbij maar vanuit dat het geen lichte vergrijpen waren", zegt een politiewoordvoerder over zijn criminele verleden.
"Veel mensen waren getuige van dit heftige incident. Voor hen is opvang geregeld." Het OM zei dat de man eerder vastzat om 'geweldsdelicten'.
