Gezond, jong en baarmoederhalskanker: 'Ik zal nooit weten hoe het voelt om zwanger te zijn'

Emma Heesters deelde deze week op Instagram onderstaande video waarop te zien is dat ze is begonnen met het traject om haar eicellen in te vriezen. 'Mijn eieren invriezen voordat ik aan mijn kankerbehandeling begin', schrijft ze hierbij. 

Op de beelden is te zien hoe ze injecties in haar buik plaatst. Ook lopen de emoties hoog op bij de zangeres. Haar vriend, Wesley Hoedt, komt ook voorbij op de beelden. Onder de video wordt ze overspoeld met steunbetuigingen. 

Jaarlijks krijgen zo'n 2200 vrouwen in Nederland te horen dat ze baarmoederkanker hebben. Baarmoederhalskanker komt wat minder vaak voor, zo'n 900 vrouwen krijgen de diagnose. Meestal gaat het om vrouwen tussen de 30 en 59 jaar, maar het kan ook op jongere leeftijd voorkomen, zoals bij Charlotte Berman en Emma Heesters.

Dezelfde diagnose

Bij Charlotte brengt het nieuws over de kankerdiagnose van Heesters veel herinneringen naar boven. Het is nog maar anderhalf jaar geleden dat zij dezelfde diagnose kreeg en haar leven opeens op zijn kop kwam te staan.

Charlotte ervaart de emotionele beelden van Emma als enorm confronterend. "Nu ik niet meer midden in het behandeltraject zit, dat bestond uit chemoradiatie en brachytherapie (red. bestraling van binnenuit), merk ik dat dit herinneringen oproept aan gevoelens die ik toen niet toeliet", vertelt Charlotte.

Ze is een gezonde jonge vrouw die samen met haar vriend mooie toekomstplannen heeft, als het noodlot toeslaat en ze van de ene op de andere dag in een nachtmerrie belandt. Ze hadden net anderhalf jaar daarvoor hun huis verkocht en hun vaste banen opgezegd om te gaan reizen. 

"Hoe vaak hoor je dat mensen hun pensioen niet halen en dat later te laat komt. Daarom wilden wij alvast gaan genieten, ook voordat we aan kinderen zouden beginnen."

Tijdens de reizen die ze samen maken, verzamelen ze souvenirs om die later in de kinderkamer van hun toekomstige kinderen neer te kunnen zetten, niet wetende dat die toekomst hun misschien niet gegeven is. Als Charlotte te maken krijgt met onverklaarbare bloedingen wordt ze in het ziekenhuis onderzocht. 

"Niemand die bij een jonge meid van 26 dacht aan kanker." Pas als andere oorzaken uitgesloten worden, wordt er een uitstrijkje gemaakt. "Ik werd gebeld dat ze de uitslag van het uitstrijkje wilden bespreken. Ik bleek een PAP3b te hebben." Dit betekent dat er een redelijk grote kans op een voorstadium van baarmoederhalskanker is.

Tumor zo groot als een vuist

Er wordt weefsel uit de baarmoederhals afgenomen, en Charlotte blijkt baarmoederhalskanker te hebben. Om de ernst van de situatie in te schatten, krijgt zij een PET-scan. Deze scan laat zien dat ze een tumor in haar baarmoederhals heeft ter grootte van een vuist. Daarnaast worden er uitzaaiingen gevonden in de lymfeklieren in haar bekkengebied. Op de vraag hoe lang ze zonder behandeling nog te leven heeft, antwoordt de arts: "Enkele maanden." 

Vrijwel direct wordt er gestart met chemobehandelingen, uitwendige bestralingen en brachytherapie.

Ze wordt gedwongen keuzes te maken over haar toekomst, terwijl ze op dat moment niet weet hoe die eruit zal gaan zien. De artsen trekken al snel de conclusie dat Charlotte na haar chemobehandelingen zelf nooit een kind zal kunnen dragen en dat ze door het behandeltraject in een vervroegde overgang komt, waardoor ze onvruchtbaar wordt. 

Alles om te leven

Er wordt haar een spoed-ivf-behandeling aangeboden. Ze krijgt het advies om haar eicellen te laten invriezen, zoals dat bij Emma Heesters het geval is. "Terwijl ik nog onder de PET-scan lag, moest ik al beginnen met het prikken van hormonen om mijn eicellen te laten groeien. Mentaal was er totaal geen ruimte om na te denken. Het was een gestoorde rollercoaster. Ik wist niet hoe ik de dag moest doorkomen, laat staan dat ik keuzes wist te maken voor mijn toekomst. Als je een behandelplan krijgt, pak je dat aan omdat je door moet. Je pakt alles aan om te kunnen blijven leven."

Voor prikken is Charlotte altijd bang geweest, maar vanwege haar kankerdiagnose en de ivf-behandeling kan ze er niet meer omheen. Haar vriend helpt haar ermee. 

"Hij zette de spuiten voor de eitjes voor onze toekomstige kinderen. Kinderen krijgen had ik graag op een wat natuurlijkere manier gedaan." 

Zwanger van een tumor

In het laatste filmpje dat Emma Heesters deelt op Instagram, zie je overduidelijk hoe ze van de ene emotie in de andere schiet. "Dat had ik ook, ik was boos, kwetsbaar en huilde veel. Mijn emoties gingen alle kanten op. En ik had het gevoel dat ik toch een soort van zwanger was. Best heftig om te bedenken dat ik nooit dichter dan dat bij een zwangerschap zal komen. Ik zal nooit weten hoe het is om een kind te dragen of borstvoeding te geven." Charlotte slikt tijdens het gesprek dat we met haar hebben haar tranen even weg. 

"Ik was zwanger ja, van een tumor. Een normaal koppel kijkt samen naar het echobeeld van hun kindje, wij keken naar de echo om te kijken of mijn eicellen rijp waren voor een punctie en zagen een tumor. Ik moet hier niet te veel bij stilstaan."

Charlotte is bezig met haar herstel, maar kampt nog elke dag met de gevolgen van de behandelingen. Elke drie maanden moet ze terug naar het ziekenhuis voor controle. Mentaal heeft ze nog heel veel te verwerken.

"Kanker is vanaf nu altijd een onderdeel van mijn leven. Mijn eicellen zijn ingevroren, maar de oogst was schaars en ik heb geen gezonde baarmoeder meer waarin ze kunnen groeien. Dus eicellen laten invriezen geeft geen garantie. De toekomst moet uitwijzen of er van ons samen ooit een kindje zal komen. Ik hoop dat de kanker wegblijft en ik gezond blijf en dat wij samen een manier vinden om verder te gaan. Voor nu hoop ik dat het leven ons weer snel toelacht. Dat is mijn wens."

Informatie over eicellen en het invriezen ervan

Bij de geboorte heeft een vrouw gemiddeld ongeveer één tot twee miljoen eicellen in haar eierstokken. Van geboorte tot puberteit neemt de voorraad eicellen in haar eierstokken al af tot enkele honderdduizenden. Ook gedurende de vruchtbare jaren blijft het aantal afnemen.

De vruchtbaarheid van een vrouw is het grootst als ze in haar twintiger jaren is. Boven de dertig wordt het langzamerhand minder en na haar 37ste neemt de vruchtbaarheid snel af. Dat betekent dat de vervulling van een kinderwens in het gedrang kan komen. Steeds vaker kiezen vrouwen voor social freezing: eicellen invriezen.

Dit gebeurt volgens Wouter ter Horst, woordvoerder van het LUMC, om twee redenen:

• Vanwege een medische indicatie, door ziektes zoals gynaecologische kanker, waar baarmoederhalskanker, vaginale kanker en eierstokkanker onder vallen. Bij een medische indicatie wordt het hele proces door de zorgverzekeraar vergoed.
• Daarnaast zijn er vrouwen die nog geen stabiele relatie hebben of die er om andere redenen nog niet aan toe zijn om aan kinderen te beginnen. Zij kiezen ervoor om hun eicellen te laten invriezen om op een later tijdstip zwanger te worden, zonder de druk te voelen van een afnemende vruchtbaarheid. 

De kosten hiervan, die zo tussen de 2000 en 3000 euro liggen, worden volgens Ter Horst maar voor een klein deel vergoed. Bij het LUMC wordt dit nog niet zo lang gedaan, vandaar dat er een wachtlijst is. Gemiddeld worden er twee vrouwen per week geholpen. "Ruimte voor meer is er op dit moment niet. De wachttijd kan oplopen tot een jaar. Daarom adviseren wij vrouwen die haast hebben uit te wijken naar elders", aldus Ter Horst.

'Dat doe je niet even'

Volgens Ter Horst moet er niet te simpel gedacht worden over het laten invriezen van de eitjes. "Ja, voor sommigen is het niet heel belastend. Maar wat we vaak terugkrijgen is dat het fysiek zwaar kan zijn en emotioneel belastend. De arts gaat altijd in overleg om tot een weloverwogen conclusie te komen. Bij een medische indicatie moet ook altijd gekeken worden of het überhaupt mogelijk is, soms kunnen de kankercellen aangejaagd worden door de hormonen. Dan zal de arts het afraden." Niet iedereen die te maken heeft met gynaecologische kanker krijgt de keuze om zijn eicellen te laten invriezen, dat hangt af van meerdere factoren. Voor meer informatie kun je hier terecht.

De succespercentages van social freezing verschillen, zo is te lezen op de website van Freya, een vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. De leeftijd van de vrouw op het moment van invriezen, speelt een grote rol. Daarnaast is de kwaliteit van de eicellen belangrijk. Over het algemeen geldt dat hoe jonger de vrouw is wanneer ze haar eicellen invriest, hoe groter de kans is op een succesvolle zwangerschap in de toekomst, schrijft Freya. "Meestal zijn meerdere behandelingen nodig om voldoende eicellen te krijgen. De kans op succes is niet zeker." 

In het geval van Charlotte, moet er nu zelfs een draagmoeder aan te pas komen.

Gynaecologische kanker kan een heel eenzaam proces zijn. Speciaal daarvoor is de Stichting Olijf in het leven geroepen. Deze stichting brengt lotgenoten samen. Charlotte heeft daar ook veel steun aan gehad.