Shows Dolfinarium vol met overtredingen: 'Walrus schudt op commando zijn vet'

In het Dolfinarium zijn zeedieren te zien zoals dolfijnen, walrussen, zeeleeuwen en verschillende haaien en vissen. Het park heeft acht voorstellingen waarbij het publiek de dieren van dichtbij kan zien. In sommige gevallen kunnen dieren ook worden geaaid. 

Volgens de RVO, dat vergunningen afgeeft voor dierentuinen en controleert of aan die vergunning wordt gehouden, gaan meerdere onderdelen van de shows in tegen natuurlijk gedrag van de dieren. "Of er wordt wel op commando natuurlijk gedrag vertoond, maar de educatieve uitleg mist daarbij." Ook zijn de handelingen in veel gevallen 'niet nodig voor de verzorging van de dieren'.

'Walrus schudt zodat vet blubbert'

Er wordt een gedetailleerde lijst met een twintigtal voorbeelden van overtredingen gegeven: dolfijnen die een verzorger met de neus door het water duwen, dolfijnen die op de kant springen, zeeleeuwen die zwaaien met hun vinnen of een walrus die op commando iemand nat spuit. Een greep uit de situaties die niet volgens de voorschriften verlopen, zegt de RVO.

"Walrus schudt op commando zodat vet blubbert", staat bijvoorbeeld beschreven in het document. De RVO noemt dit onder meer 'onnatuurlijk gedrag waaraan geen educatieve boodschap verbonden is'. "Het zet de dieren op een clowneske wijze neer."

Een ander voorbeeld gaat over dolfijnen die hun neus in de nek van een trainer zetten. "Dit creëert het beeld dat dolfijnen knuffel- en of huisdieren zijn", zegt de RVO. Deze handeling zou het publiek niets leren over het natuurlijke gedrag van de dieren, en deze handeling is volgens het document 'niet noodzakelijk voor de verzorging van het dier'.

Educatieve boodschap mist

Maar het Dolfinarium wordt door de RVO ook gewezen op handelingen die niet helemaal op de juiste manier worden uitgevoerd. Zo steken dolfijnen in de shows op commando hun staart boven het water uit. "Dit gedrag is alleen toegestaan als het bijdraagt aan het verduidelijken van de educatieve boodschap. Deze educatieve boodschap mist."

Daarnaast zijn er volgens de instantie gevallen waarbij niet goed aan het publiek wordt uitgelegd waarom een bepaald trucje dat op commando wordt gedaan, nodig is voor de verzorging van het dier. Bijvoorbeeld een walrus die omrolt.

Wat doet de RVO?

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is een uitvoeringsorganisatie die onder meer de Wet dieren uitvoert in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. De instantie geeft vergunningen af aan dierentuinen en controleert of de parken zich aan de vergunning houden.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voert in opdracht van de RVO inspecties uit bij dierentuinen. De RVO neemt uiteindelijk een besluit over boetes of sluitingen, mocht een park zich niet aan de wet houden.

Het park, dat een paar jaar geleden al afspraken met het ministerie maakte over het verbeteren van het dierenwelzijn, moet voor 11 april de shows aanpassen. Als daarna nog overtredingen worden vastgesteld, moet een boete van 2000 euro worden betaald per gemaakte fout, met een maximum van 10.000 euro. Mocht het park zich dan nog niet aan de wet houden, dan kunnen 'verdergaande maatregelen worden opgelegd' zoals het gedeeltelijk sluiten van het park voor publiek.

Beelden van dierenrechtenorganisatie

De overtredingen zijn onder meer vastgesteld op basis van beelden die zijn gemaakt door Stichting Bite Back. Die dierenrechtenorganisatie deed afgelopen zomer een handhavingsverzoek bij de RVO en voert al langer campagne tegen het Dolfinarium. Afgelopen oktober blokkeerden tientallen activisten de ingang van het park.

"Winstbejag gaat hier voor dierenwelzijn", zegt Raymond Olivers van Bite Back. "Het staat zwart op wit in de wet dat wat hier gebeurt niet mag. Het Dolfinarium blijft de randen opzoeken van wat wel en niet kan. De beelden tonen aan dat ze keer op keer afspraken met de overheid niet nakomen. We vinden het belangrijk om dat te laten zien."

De beelden zijn een jaar geleden door Bite Back gemaakt, maar volgens Olivers nog steeds actueel. "Veel van deze trucjes zijn ook op recentere beelden op sociale media te vinden." De stichting doelt hiermee op filmpjes gemaakt door bezoekers. "Daar zie je exact dezelfde handelingen." De beelden zie je hieronder:

Alex Tiebot, directeur van het Dolfinarium, zegt in een schriftelijke reactie zich niet te kunnen vinden in het oordeel van de RVO. De conclusies zouden 'haaks staan' op de bevindingen van de NVWA tijdens een inspectie in mei vorig jaar. "Waarbij expliciet is vastgesteld dat er geen sprake was van onnatuurlijk gedrag of ongewenste gedragingen tijdens de voorstellingen en educatieve programma's", zegt Tiebot.

"De RVO heeft nu, op basis van door derden aangeleverde videobeelden, een andere interpretatie gegeven aan bepaalde aspecten van onze presentaties", staat in de reactie. "Deze beelden tonen fragmenten uit onze voorstellingen, maar missen de volledige educatieve context waarin dit plaatsvindt."

De NVWA voert inspecties uit in opdracht van de RVO. Die instantie wil desgevraagd niet verder op de zaak ingaan.

Langer onder vuur

Het dierenpark in Harderwijk ligt al langer onder vuur. Dierenactivisten willen dat het park stopt met het houden van dieren, omdat ze vinden dat die in slechte omstandigheden leven.

Ook was er vorige zomer kritiek van toenmalig minister Adema op omstreden fotomomenten van bezoekers met dolfijnen. Eerder stopten meerdere bedrijven met kortingscodes of gratis kaartjes voor het park vanwege zorgen over het dierenwelzijn.

Het Dolfinarium zegt in reactie tegen RTL Nieuws bezwaar te gaan maken bij de RVO en wijst erop dat het 'de afgelopen jaren veel veranderingen heeft doorgevoerd' op basis van afspraken met het ministerie. "Als er sprake is van een veranderde kijk op de implementatie van bestaande regels, gaan we daarover graag in gesprek. Maar een dwangsom opleggen is niet de manier."