Netflix-documentaire over Project X Haren: Hans Schutte kijkt terug op ‘surrealistische’ avond
Wat begon als een onschuldige uitnodiging voor een verjaardagsfeest, groeide uit tot een evenement met duizenden bezoekers. Project X Haren zette het Groningse dorp in 2012 volledig op z'n kop. Vanaf vandaag kijk je op Netflix de documentaire Trainwreck: The Real Project X. Verslaggever Hans Schutte haalt met RTL Nieuws herinneringen op aan die dag.
Even terug in de tijd. In september 2012 verstuurt Merthe Weusthuis een uitnodiging voor haar 16de verjaardag via Facebook. Maar in plaats van deze uitnodiging op privé te zetten, staat deze op openbaar. Geïnspireerd op de Hollywoodfilm Project X gaat de uitnodiging al snel viraal. Meer dan tienduizend mensen melden zich aan voor het feestje.
Uiteindelijk komen duizenden mensen ook écht naar het Groningse dorp toe. En hoewel veel mensen komen voor een feestje, keert een deel zich later op de avond tegen de aanwezige politie.
Reden voor Netflix om een aflevering aan de gebeurtenis te wijden in hun documentaireserie Trainwreck. Daarin vertelt Merthe voor het eerst zelf over de gebeurtenissen rond haar verjaardag. De trailer zie je hieronder.
Vanwege de aandacht voor het feest, trekt RTL Nieuws-verslaggever Hans Schutte die dag naar Groningen. Hij kan zich de dag nog goed herinneren.
"Er was wat buzz ontstaan rondom dat verjaardagsfeest. Veel mensen hadden zich via Facebook aangemeld, maar niemand wist hoeveel mensen er nu precies naar Haren zouden komen. Ik weet nog dat ik er heen ging met het idee: dat zal wel met een sisser aflopen."
Invasie
De autoriteiten richten uit voorzorg een voetbalveld in met voorzieningen zoals toiletten, voor het geval een grote groep mensen zich meldt bij het Groningse dorp. Het idee is om de menigte daarheen te verplaatsen. Maar lange tijd blijft het rustig in Haren.
Schutte: "Ik had die dag een cameraman en een satellietwagen mee. Die parkeerden we op de kruising van de Stationsweg en de Jachtlaan. Lange tijd bleef het doodstil. In niets leek het erop dat een paar uur later alles anders zou zijn."
Rond 18.00 uur stromen volgens Schutte hordes jongeren vanaf het station naar het dorp. Lang blijft de sfeer nog goed. Maar als het donker wordt en er al een hoop alcohol is gevloeid, wordt het grimmig. De ME voert charges uit en een groep keert zich tegen de politie.
Bierflesjes om de oren
"Tot na de uitzending van 19.30 uur bleef het redelijk rustig, maar daarna ontstond er een veldslag tussen de ME enerzijds en de relschoppers anderzijds. Een deel van die relschoppers trok door tuinen en plunderde de plaatselijke Albert Heijn. Ook werden auto's in brand gestoken. Bewoners waren totaal in shock. Net als de cameraman overigens. Die stond als aan de grond genageld. Ik heb hem echt moeten aansporen om beelden te maken."
Het valt Schutte op dat er ook veel kinderen tussen de aanwezigen staan.
"Wanneer het echt heftig werd, trokken wij ons terug in de satellietwagen. Op een gegeven moment klopte daar een vrouw aan die ook met haar kind wilde schuilen. Dat kind hoort hier helemaal niet te zijn, dacht ik toen."
Bekijk hieronder de bijdrage van Hans Schutte tijdens de ongeregeldheden in Haren:
Volgens Schutte is de situatie vanaf dat moment te vergelijken met de krakersrellen van de jaren 80.
"Ik heb mensen aan hun polsen naar arrestantenbusjes gesleept zien worden. Het was een surrealistische ervaring. Een die ik niet vaak in mijn loopbaan heb meegemaakt. De rellen op het Museumplein bij een huldiging van Ajax komen misschien nog het dichtst in de buurt. Wij trokken ons soms terug achter de ME omdat de bierflesjes je om de oren vlogen. Overigens heb ik mij nooit onveilig gevoeld."
Na afloop van de gebeurtenissen was het vooral de vraag hoe dit zo uit de hand heeft kunnen lopen. De schade in het Groningse dorp bleek enorm. Hadden de autoriteiten de situatie onderschat?
Schutte: "Dat denk ik niet. Misschien dat je zulke ongeregeldheden in de grote steden nog kunt verwachten. Maar Haren is een keurig villadorp. Daar verwacht je dit gewoon niet."
