Eigenaar kermisattractie waar meisje (14) uit werd geslingerd: 'Had niet kunnen en mogen gebeuren'

Het incident vond op 28 april plaats met de Energizer, een carrousel die inzittenden tot op 20 meter hoogte brengt en in snel tempo rondjes draait en over de kop gaat.  Eigenaar Niek Moonen benadrukt dat het allerbelangrijkste is dat het goed gaat met het meisje. Zij is het slachtoffer van een incident 'dat nooit had mogen gebeuren'. Vele duizenden mensen heeft Moonen voor het ongeluk al in de Energizer zien stappen en er misschien misselijk, maar wel veilig zien uitstappen.

De schok was dan ook groot toen het op die bewuste dag wél misging. "Mijn zoon zag het gebeuren, ik niet. Ik hoorde wel de klap. En dan weet je gelijk dat het mis is." Het 14-jarige meisje uit Hilversum viel van zo'n acht meter hoogte uit de draaiende attractie. Ze kwam met een klap op de grond terecht. De hulpverlening was er snel bij en ze werd met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht.

'Had nog erger kunnen zijn'

De eerste gedachte bij Moonen was 'hoe gaat het met het meisje?'. Hij probeerde erachter te komen, maar vanwege de privacy van het minderjarige meisje, kon niemand het vertellen die eerste uren. "Dat gaf behoorlijk wat onzekerheid. Een agent fluisterde me later op het kermisterrein in dat ze binnen 24 uur ontslagen is uit het ziekenhuis." Ze kwam er met een gebroken arm nog relatief goed van af. "Ja, het had nog een stuk erger af kunnen lopen."

Hoe het nu fysiek en mentaal met haar gaat, is onbekend. "We willen graag contact met haar", geeft Moonen aan. "Maar we begrepen dat de familie daar geen behoefte heeft. We hopen dat het goed met haar gaat." Ook RTL Nieuws heeft de familie niet kunnen bereiken voor een reactie. 

Zwarte bladzijde

Voor de kermisexploitant is het een zwarte bladzijde. "We zijn er goed ziek van. Mijn zoon heeft er nog veel last van", zegt hij. "Als er nu iets uit de attractie valt op de grond, een telefoon of een sleutelbos, dan zit hij tegen het plafond van het kassahokje. Het is een trauma."

De attractie van de kermisfamilie uit het Gelderse Eefde staat nu in Tilburg. "Het is fijn dat we kunnen draaien, want het is ons leven", vertelt Moonen. De eerste weken na het ongeluk was hij vergrendeld vanwege het onderzoek. Er moesten herkeuringen plaatsvinden om te kijken of de Energizer veilig genoeg was. Uiteindelijk ging de attractie op 21 juni na maanden weer open, op de kermis in Dordrecht.

Moonen kreeg te horen wat vermoedelijk de oorzaak van het ongeluk zou zijn. De attractie heeft zo'n 165 sensoren die via een computersysteem aangeven als iemand te lang of te fors is om veilig in de beugel te zitten, legt hij uit. Als dat niet zo is, dan gaat de attractie niet van start. De exploitant zegt dat dit computersysteem aan had moeten slaan, maar dat dat niet gebeurde. De beugel van het meisje schoot open en ze viel uit de attractie, zo zou blijken uit de eerste bevindingen. "Waarom het computersysteem haperde, is voor ons nog een groot raadsel."

Onderzoek loopt nog

Moonen wil het onderzoek graag inzien, zodat zijn vragen mogelijk beantwoord kunnen worden. De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), die verantwoordelijk is voor de veiligheid op kermissen, kan niets over het onderzoek zeggen 'omdat het nog loopt'. Op vragen van RTL Nieuws antwoordt de instantie alleen dat de attractie na een herkeuring weer in gebruik is genomen: "Een aangewezen keuringsinstelling (AKI) heeft deze grondige keuring uitgevoerd en heeft een certificaat van goedkeuring afgegeven. Dit is door ons gecontroleerd", schrijft de NVWA in een mail.

Atze Lubach van de kermisvakbond BOVAK, die op de hoogte wordt gehouden, zegt dat in dit geval de checks extra zorgvuldig en uitgebreid zijn gedaan. "Ze nemen hierbij geen enkel risico", zegt hij.

De Energizer

De familie Moonen staat al generaties op de kermis. De exploitant staat erom bekend graag unieke attracties naar Nederland te halen. De Energizer is de enige in zijn soort die draait in ons land. De bewuste attractie is 23 jaar geleden in Italië gebouwd en tweedehands aangeschaft. Daarna is hij grondig nagekeken en waar nodig opgeknapt. In 2022 draaide de familie Moonen er voor het eerst mee op Hyde Park Winter Wonderland in Londen.

De attractie wordt jaarlijks uitgebreid gekeurd, zoals Europese regels voorschrijven. Ook moet er dagelijks een checklist afgevinkt worden waarbij allerlei dingen worden gecontroleerd. Volgens Atze Lubach van de kermisvakbond BOVAK is Moonen daar altijd heel nauwkeurig in. "Veiligheid staat ook bij hem op één." Hij geeft aan dat dit soort dingen zeer weinig gebeuren en dat de impact op de kermisfamilies groot is. "Zij hebben vaak ook een gezin, dus ze leven erg mee, zeker als er een kind iets overkomt."

Exploitant Moonen en Lubach van de kermisbond geven aan dat Nederland een van de strengste controlesystemen heeft voor kermissen ter wereld. Dan gaat het om checks, keuringen en een logboek dat moet worden bijgehouden. "En wij hebben dat altijd heel zorgvuldig gedaan", verzekert Moonen. "Wij hebben nog nooit zoiets meegemaakt dus zitten met veel vragen. Het had niet mogen en kunnen gebeuren. Het is vreselijk voor het meisje en de nachtmerrie voor elke kermisexploitant."

Een garantie dat het niet nog eens kan voorkomen heb je nooit, zegt Moonen. "We doen er alles, echt alles aan om het zo veilig mogelijk te doen." Maar hij geeft aan dat ze met computers te maken hebben, daar kan wat fout mee gaan. In het verleden was het vooral mensenwerk. "Misschien heb ik dat nog wel liever", zegt hij.

Beugels dubbel gecheckt

Sinds ze weer open zijn, worden de beugels wel dubbel gecheckt. "Eerder duwden we de beugel alleen dicht, nu trekken we er ook nog aan zodat je zeker weet dat-ie goed vastzit." Lubach van de kermisbond vult daarbij aan dat er bij de Energizer ook een extra gordel tussen de benen is toegevoegd. "Die zorgt ervoor dat de beugel niet open kan schieten. Een extra veiligheidsmaatregel." Volgens Moonen vragen bezoekers soms van te voren of het wel veilig is. "Maar dat deden ze voor het ongeluk ook al."

Wanneer het onderzoek van de NVWA helemaal klaar is, is niet bekend. Er loopt ook een strafrechtelijk onderzoek, waarbij gekeken wordt of er iemand verantwoordelijk kan worden gehouden. Dat gebeurt standaard na zo'n ongeluk. Het functioneel parket geeft aan hier niets over te kunnen zeggen omdat het onderzoek van de NVWA nog gaande is. "De NVWA maakt na het onderzoek proces verbaal op en dat bestuderen wij. Daarna kijken we of er een verdenking is", zegt een woordvoerder.