Moord op Lisa werpt schaduw over feestweek Abcoude: 'Laat ons niet onberoerd'

Het contrast is groot in Abcoude. Waar aan de ene kant van de dorpskerk nog altijd een zee aan bloemen ligt voor de 17-jarige Lisa die vorige week door een misdrijf om het leven kwam, staat er om de hoek een partytent voor de feestweek. Ook elders in het dorp zijn de voorbereidingen op de feestelijkheden in volle gang.

Hét feest van het jaar is al jaren een begrip in Abcoude en erbuiten. Maar vanwege de actuele gebeurtenissen is het programma aangepast en meer ingetogen. Dorpsbewoners kunnen zich daar goed in vinden.

Henk Hagen (75) loopt langs de kramen die in de middag allemaal nog gesloten zijn. Het is een ambivalent gevoel, zegt hij, dat hier straks gefeest wordt.

"Ik begrijp heel goed dat afgelasten geen optie is. Dan is het vervolgens een uitdaging om de juiste harmonie te vinden. Ik heb het idee dat de organisatie daar goed in is geslaagd. Zij zitten er bovenop en zorgen dat de instroom van buitenaf dit jaar wat minder zal zijn."

Hagen denkt dat het goed is dat het feest doorgaat. "Het leeft nog altijd enorm in het dorp. Donderdag is altijd traditiegetrouw de dag waarop iedereen samenkomt om met elkaar in gesprek te gaan. Ik denk het gesprek kan helpen bij de verwerking."

'Saamhorigheid zal goed doen'

Bij de oliebollenkraam staan twee vrouwen die liever niet bij naam genoemd willen worden. "Even heb ik wel gedacht dat het feest niet door zou gaan. Maar ik denk dat het goed is dat het toch wel doorgaat. De timing is natuurlijk vreselijk, maar ergens is het ook wel een mooi moment om met iedereen te praten."

"Voor de kinderen van Lisa's leeftijd is het heel belangrijk", zegt de ander. "Ik denk dat de saamhorigheid hen goed zal doen. Mooi dat het feest dit jaar meer ingetogen zal zijn, maar ook goed dat het doorgaat, alleen al voor de kinderen."

De Stichting Feestelijkheden Abcoude heeft de laatste dagen goed nagedacht over de invulling van het programma. Zij organiseert ieder jaar met hulp van vele vrijwilligers, verenigingen en instanties de activiteiten rond de Feestweek.

In vijf dagen passeert een keur van spelletjes voor volwassenen en kinderen, zoals Tobbetjesteken, de lampionnentocht, oud-Hollandse spelletjes, de kermis en een muzikaal programma.

"Vanwege de dramatische gebeurtenis in het dorp is de week anders dan voorgaande jaren", zegt Kees van Kats, voorzitter van Stichting Feestelijkheden Abcoude.

"Met alle betrokken partijen (gemeente, politie, horeca) hebben we besloten om het feest niet helemaal te annuleren. Samen met een vriendin van de familie hebben we de inschatting gemaakt dat het goed is om deze feestweek in aangepaste vorm door te laten gaan."

Van Kats erkent dat het verdriet nog altijd groot is. "Er zullen mensen zijn die heel verdrietig zijn. Er zullen ook mensen zijn die minder verdriet hebben. Sommige mensen zullen thuisblijven, anderen willen elkaar ontmoeten met een biertje. Iedereen heeft daar een eigen keuze in."

Vanwege de dood van Lisa is een aantal onderdelen in het programma wel aangepast. Zo zal het jaarlijkse paalklimmen worden overgeslagen.

"Dat is een activiteit waar zo'n duizend man op afkomt. Dat vonden we niet gepast. Het moet ingetogener zijn. We willen de uitbundigheid uit deze week halen. Het grote leed iets verderop laat ons niet onberoerd."

Verder zal er vanavond om 22.00 uur op het hele evenemententerrein één minuut stilte in acht genomen worden en zullen aansluitend de kerkklokken luiden. Ook wordt de kermis kleiner en de muziek aangepast. Zo zal bij Café De Eendracht de muziek op een lager volume worden afgespeeld en stopt dit om 22.00 uur.

Selma Hetharia staat de familie van Lisa bij vanuit organisatie Namens de Familie. "Het doet de familie goed dat er zoveel wordt meegeleefd en meegedacht, ook door de organisatie van de Feestweek Abcoude, die met een aangepast programma komt", zegt zij.

"De gebeurtenissen hebben ons als organisatie van deze week diep geraakt", zegt voorzitter Van Kats. "Wij willen kijken of we dorpsgenoten iets kunnen bieden waar ze met hun verdriet terecht kunnen. Dat er ruimte is om elkaar te ontmoeten."

Rouw samen dragen

En dat die ruimte er is, is enorm belangrijk, zegt voormalig hoogleraar klinische psychologie Jos de Keijzer. Hij prijst de manier waarop de organisatie omgaat met de dood van Lisa.

"Het is een groot contrast, maar je kunt juist deze week ook als een kans zien. Bij collectieve rouw zien we dat je een stukje van die rouw, wat toch vaak een individueel en intern proces is, samen draagt. En dat is in deze zaak belangrijk. Ook al heb je Lisa niet persoonlijk gekend, dan nog komt dat voor dorpsgenoten erg dichtbij."

De Keijzer deed onderzoek naar de rouwverwerking na de ramp met de MH17 en zag ook toen hoe collectieve rouw troostend kan zijn. "In het geval van zo'n heftig incident als moord is er niet alleen veel verdriet, maar ook boosheid en woede. En ook daar moet een uitlaatklep voor zijn. Je ziet dat gezamenlijke rouwverwerking dan erg verbindend kan werken."

Positieve emoties

Volgens De Keijzer is het wel goed om te letten op de groep leeftijdgenoten van Lisa.

"Voor de leeftijd 17-18 is rouw een moeilijk proces. Wij volwassenen weten wat beter hoe we daar mee om moeten gaan. Adolescenten zijn nog zoekende in de manier waarop zij hun emoties uiten. Heb daar aandacht voor. En soms is het ook goed om er juist even helemaal niet aan te denken. Positieve emoties mogen er tijdens zo'n week ook zijn."

Eerder vroegen we jongeren naar hun gevoel van onveiligheid naar aanleiding van de dood van Lisa:

Tot slot denkt De Keijzer dat de activiteiten ook voor de directe nabestaanden van Lisa troostend kunnen zijn.

"Zingeving is een belangrijk aspect van rouwverwerking. Kijk naar wat er allemaal loskomt en wat er afgelopen weekend in de ArenA gebeurde. Dat kan heel troostend zijn. Je lacht met elkaar en je huilt met elkaar. Achterblijvers kunnen zich daarin enorm gesteund voelen. Hoewel iedereen rouwt op zijn eigen manier, denk ik dat deze week heel troostend kan zijn."

Direct na het nieuws van de dood van Lisa reageerden dorpsgenoten ontzet: