Javamens-schedel keert terug naar Indonesië: 'Herstel van koloniale wonden'
Nederland geeft de Dubois-collectie terug aan Indonesië. Het gaat om 28.000 fossielen die in de 19de eeuw in Indonesië zijn opgegraven door dwangarbeiders onder leiding van de Nederlandse wetenschapper Eugène Dubois.
Minister Gouke Moes van Cultuur (BBB) heeft in het Leidse natuurmuseum Naturalis een intentieverklaring overhandigd aan zijn Indonesische collega Fadli Zon.
Homo erectus
De fossielen zijn grotendeels afkomstig van de Indonesische eilanden Sumatra en Java. De belangrijkste stukken zijn een schedelkapje, een kies en een dijbeen van de Homo erectus, een rechtop lopende mensachtige die wordt gezien als schakel tussen aap en mens. De vondst van de resten van de 'Javamens' leidde tot een doorbraak in de evolutiewetenschap.
Moes heeft besloten de collectie terug te geven na een advies van de onafhankelijke Commissie Koloniale Collecties. "Het gedegen advies heeft nieuwe juridische inzichten opgeleverd, waardoor teruggave een juiste keuze is", zegt Naturalis-directeur Marcel Beukeboom, waar de collectie was opgeslagen.
"We kijken ernaar uit om onze onderzoekssamenwerking met Indonesische wetenschappers onverminderd voort te zetten."
Naturalis werkt al langer samen met Indonesische wetenschappers in het onderzoek naar de fossielen. Daarmee willen ze de evolutie van de mens duidelijker in beeld krijgen.
De commissie schreef in het oordeel dat de fossielen nooit eigendom zijn geworden van Nederland. Ook is de mensen die gedwongen moesten graven naar fossielen onrecht aangedaan door hun dwangarbeid en de fossielen waren van spiritueel en economisch belang voor de inwoners in de 19de eeuw.
De Indonesische minister van Cultuur, Fadli Zon, noemt de teruggave van de Dubois-collectie een 'stap naar het helen van historische wonden'. Hij bedankte de Nederlandse overheid voor het teruggeven van de verzameling en noemt het 'het herstel van een verstoorde keten van cultureel erfgoed'.
De Dubois-collectie krijgt hoogstwaarschijnlijk een plaats in het nationale museum van Jakarta, zegt Zon. "Daar zal de collectie elke dag toegankelijk zijn voor publiek."
