Vrouw in nood? Dan komt in deze gemeente direct een crisisteam bij elkaar
Een duidelijke en effectieve aanpak van femicide. Dat was voor de Rijswijkse burgemeester Huri Sahin het doel nadat in korte tijd meerdere vrouwen in haar gemeente waren vermoord door hun partner. Sahin hoopt daarmee femicide in haar gemeente te voorkomen, maar doet nu ook een oproep aan de landelijke politiek: "Breng het onderwerp bij één bewindspersoon onder, het liefst een minister."
Vandaag overhandigt Sahin een plan van aanpak namens haar gemeente aan koningin Máxima en de vrouw van de Finse president, die samen met haar man op staatsbezoek is in Nederland. Rijswijk heeft geld en mankracht vrijgemaakt voor de aanpak van femicide, maar in iedere gemeente is de aanpak van femicide momenteel anders geregeld.
Een mail van een Rijswijkse vrouw zette Sahin aan het denken, de vrouw uitte haar angst. Sahin ging met de vrouw in gesprek, 'in plaats van haar door te sturen naar een zoveelste loket'. Hierna ging ze aan de slag met iets wat de Mensgerichte Crisisaanpak is gaan heten. Het is de aanpak die Rijswijk heeft opgestart om femicide te bestrijden.
'Gaat door de hele stad'
"Als burgemeester wil je dat iedere vrouw zich veilig voelt in je gemeente", zegt Sahin. "Niet alleen een vrouw wordt weggerukt uit het leven, het gaat ook om de kinderen, de familie, de sportclubs, de werkgever: het gaat door de hele stad heen."
Sahin werd nationaal bekend toen ze een oproep deed aan alle vrouwen in haar gemeente die zich onveilig voelden. "Mail mij", zei ze. Nog altijd krijgt ze mails van vrouwen die zich zorgen maken over hun eigen veiligheid of die van een naaste. In onderstaande video leest ze een compilatie van die mails voor:
In het plan wordt onderscheid gemaakt tussen drie verschillende fases, legt ze uit. Er wordt gekeken naar wat er aan de hand is, wat de behoefte van de vrouw is. De tweede stap is het bepalen van wat er gaat gebeuren. In de derde en laatste stap wordt besloten wie dit gaat doen en wanneer.
Het kernteam in Rijswijk bestaat onder meer uit vertegenwoordigers van de politie, gemeente, het crisisinterventieteam en het Openbaar Ministerie. Meldingen komen binnen bij partners zoals woningcorporaties, Veilig Thuis of de GGD waar een eerste risicoinschatting gebeurt.
Ondersteuning bieden
In het plan van aanpak van de gemeente staat vervolgens per situatie aangegeven hoe te handelen. Daarnaast zijn er twee coördinatoren die dienen als aanspreekpunt voor het slachtoffer en voor alle betrokken instanties. Zij organiseren wanneer nodig de zogenoemde crisistafel waarbij de situatie met het slachtoffer én de instanties wordt besproken.
Daarnaast zijn ze er ook om ondersteuning te bieden wanneer er bijvoorbeeld nog geen aangifte is gedaan. "Zij gaan dan mee en ondersteunen het slachtoffer", zegt Sahin. Maar ook bijvoorbeeld een hotel te regelen als het niet veilig is voor de vrouw om thuis te blijven wonen. Die coördinatoren blijven haar steunen en volgen tot de situatie weer 'enigszins normaal' is.
Met het Rijswijkse plan van aanpak is de hoop van de burgemeester dat er ook een nationale aanpak komt. Haar gemeente heeft geld en mankracht vrijgemaakt voor de aanpak van femicide, maar in iedere gemeente is alles tot nu toe anders geregeld.
Sahin geldt als kartrekker in de aanpak van femicide. Eerder dit jaar was ze nog één van de initiatiefnemers voor een manifest dat vlak voor de verkiezingen door ruim 171 burgemeesters werd ondertekend en onder meer werd overhandigd aan Frans Timmermans, toenmalig fractieleider van GroenLinks-PvdA en Dilan Yeşilgöz (VVD).
Femicide ligt momenteel bij drie ministeries
"Sinds een paar jaar is er in Den Haag veel aandacht voor de aanpak van femicide", zegt politiek verslaggever Floor Bremer. "Dat komt met name door een aantal zeer actieve Kamerleden die zelf met voorstellen komen en druk zetten op de bewindspersonen. Het probleem op dit moment is dat het een onderwerp is dat geparkeerd is bij drie verschillende ministeries."
"Concreet zijn de volgende zaken vanuit Den Haag in gang gezet. Er is het plan Stop Femicide. Dat is gericht op het voorkomen van femicide onder andere door een betere herkenning van de signalen door professionals", legt Bremer uit. "Deze 'rode vlaggen' worden nu vaak over het hoofd gezien. Ook moet dit plan de samenwerking verbeteren tussen overheid, hulpverlening en politie."
Om het juridisch strenger aan te pakken ligt er een voorstel van Songül Mutluer (GroenLinks-PvdA). "Daarin staat onder andere dat psychisch geweld en niet-fatale verwurging expliciet strafbaar moeten worden en dat de strafmaat voor stalking moet worden verhoogd. Om de samenwerking beter te maken tussen politie, OM en hulporganisaties moet er een centraal registratiesysteem komen."
Tijdens de bespreking in de Kamer van de initiatiefnota van GroenLinks-PvdA heeft een meerderheid van de Kamer het kabinet opgeroepen om de regie van al deze stappen neer te leggen bij één duidelijke coördinator.
