Wat te doen als je wordt afgeperst, en nog 3 vragen over het Pornhub-lek

Het datalek bij een van de grootste pornosites ter wereld is een gevoelige. "Er heerst nog heel erg een taboe in de maatschappij op seks en porno", zei Robbert Hoving, directeur-bestuurder van hulplijn Helpwanted, gisteren tegen RTL Nieuws over het lek. "Mensen kunnen er echt van in paniek raken".

Want wat kunnen criminelen met al die gegevens? En wat moet je doen als je ineens door criminelen wordt benaderd die menen te weten 'wat je allemaal hebt bekeken'.

1. Welke gevaren dreigen er door dit lek voor gebruikers?

Het Pornhub-lek kon weleens grotere gevolgen hebben dan nu wordt gedacht, zegt Henk van Ee, voorzitter van stichting Cyberbrein. "Wat je eigenlijk bij ieder datalek ziet gebeuren, is dat ook andere criminelen op het nieuws meeliften en gebruik maken van de angst onder gebruikers. "

"Het is ontzettend makkelijk om een phishingmail-campagne op te zetten met een lijst van e-mailadressen. Daar is door cybercriminelen wel aan te komen. En daarmee kunnen dus ook criminelen die niets met dit lek van doen hebben, gebruikers afpersen. Het is een koud kunstje om met gecombineerde data uit eerdere lekken een zeer overtuigende mail op te stellen waardoor een gebruiker die al wat angstig was, denkt: fuck, het is zover."

2. Op welke manier kun je met de gelekte gegevens worden afgeperst?

"Het grootste gevaar is dat de gegevens worden doorverkocht aan andere criminelen, of uiteindelijk op straat komen te liggen", zegt techjournalist Daniël Verlaan van RTL Nieuws. "Dan kun je worden afgeperst op basis van je kijk- en zoekgeschiedenis."

Sommigen zullen zich niets van de afpersing aantrekken omdat ze zich niet schamen, zegt Verlaan, maar bij vele anderen zal dat toch echt anders liggen. "Bijvoorbeeld mensen met publieke functies of specifieke seksuele voorkeuren waarvan ze niet willen dat hun familie, vrienden, collega's of de buitenwereld dat weten."

3. Wat moet je doen als je wordt afgeperst?

"Je kunt natuurlijk transparant zijn naar jouw omgeving toe", zegt Van Ee. "Dat maakt je minder chantabel. Maar veel mensen vinden dat lastig en dan kan ik mij voorstellen dat de paniek groot is. Het voelt dan als kiezen uit twee kwaden. Of je gaat die schaamte voorbij, of je voelt je gedwongen om in te gaan op de eisen van de criminelen. Ik zou dat afraden, maar dan moet je wel sterk staan."

Gebruik liever een vals mailadres en betaal met bitcoin

Het is slim om in dit soort gevallen een mailadres te maken dat je alleen voor deze site gebruikt, zegt Daniël Verlaan. "En als je helemaal veilig wilt zijn, betaal liever met crypto voor dit soort diensten dan met je creditcard. Het komt namelijk weleens voor dat mensen een fake e-mail gebruiken om zich te registeren, maar dan betalen met hun creditcard en vervolgens toch nog op die manier worden exposed."

Word je dan toch afgeperst, dan is het nooit slim om te betalen, zegt Verlaan. "Je ziet vaak dat criminelen die afpersen met dit soort gegevens de data uiteindelijk helemaal niet lekken of verspreiden. Dat wordt puur gebruikt als afpersingstruc. Dus mijn advies zou zijn, hoe gevoelig je zoekgeschiedenis ook is: niet betalen en doe aangifte bij de politie."

4. Kun je strafbaar zijn voor zoeken op Pornhub, in binnen- of buitenland?

"Of je ook strafbaar bent als uitlekt op welke content je gezocht hebt, durf ik niet te zeggen", zegt Van Ee. "Maar ik kan mij zeker voorstellen dat in landen met een minder vrije seksuele moraal, of landen waar bijvoorbeeld homoseksualiteit niet geaccepteerd wordt, het heel vervelend is als uitkomt dat jij hebt gezocht op lhbti-content. Het is uiteraard veel meer aan het platform zelf, Pornhub in dit geval, om strafbare content te weren zodat daar niet op gezocht kan worden."

Daniël Verlaan zat gisteravond bij RTL Tonight om te praten over het lek bij de pornisite: