'Gestoord', zei Trump – maar wat houdt de atoomdeal met Iran eigenlijk in?

1. Wat is de Iran-deal?

Iran probeerde al heel lang uranium te maken voor kernraketten. In ruil voor het stoppen met verrijken van uranium tot 2025, nucleaire inspecties én het sluiten van nucleaire installaties kreeg Iran van het Westen drie jaar geleden toegang tot onder andere de geldmarkt. Iran sloot de deal met de VS, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, China en Rusland.

2. Waarom wil Trump er niet langer aan meedoen?

Het intrekken van de deal was een verkiezingsbelofte van Trump: volgens hem is het 'de slechtste deal die de VS ooit sloot'. Dat komt volgens hem doordat Iran wel middellange-afstandsraketten mag ontwikkelen en ook uranium mag verrijken voor 'vreedzame doeleinden'. Daarnaast is Israël, dat bang is het doelwit te zijn van een eventuele Iraanse nucleaire aanval, fel tegen het akkoord. De belofte dat Iran geen uranium verrijkt tot 2025 vindt Trump te zwak: volgens hem zou het land nooit meer nucleaire ambities mogen hebben.

3. Welke gevolgen kunnen we verwachten nu de stekker eruit gaat?

Nu de VS zich terugtrekt uit het akkoord, hoeft Iran zich niet langer aan de gemaakte afspraken te houden. Trump heeft volgens de Franse president Macron gezegd dat dan ook alle oude economische strafmaatregelen tegen Iran weer ingevoerd worden, én dat er extra maatregelen komen. Het zou ook kunnen leiden tot een mogelijk (militair) conflict tussen de VS en Iran. Trump is bezorgd omdat Iran zich mengt in de gewapende strijd in onder andere Syrië en Irak, en strijdende partijen in andere landen steunt.

4. Heeft Trump medestanders?

In het Witte Huis wordt Trump omringd door 'haviken' die fel tegenstander zijn van de deal, zoals de nationale veiligheidsadviseur John Bolton en minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo. Ook Israël en andere tegenstanders van Iran in het Midden-Oosten, zoals Saoedi-Arabië, zijn fel tegen de deal omdat die Iran te veel ruimte zou geven.

5. Wat vindt Nederland ervan?

Nederland schaart zich achter de Europese landen die het akkoord tekenden: beter een deal dan geen deal. De Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Merkel probeerden al eerder op Trump in te praten om het akkoord niet op te zeggen. Nederland is het daar volmondig mee eens.

6. Hoe reageert Iran?

Iran verzocht de VS herhaaldelijk om in het akkoord te blijven. De Iraanse president Hassan Rouhani dreigde met 'scherpe tegenmaatregelen' als de VS zich terug zou trekken, en zei dat Iran 'geen enkel middel schuwt'.

7. Wat wil Trump ermee bereiken?

Met de deal kreeg Iran toegang tot de westerse markt. Zo kon het bijvoorbeeld Boeing-vliegtuigen kopen en kreeg het toegang tot westerse banken. Trump kan de deal gebruiken als stok om Iran mee te slaan en zo het land tot nieuwe concessies dwingen.

Eind aan akkoord: Iran minder friet, wij minder handel

Hoe zal het stopzetten van de nucleaire deal met Iran er in de praktijk uitzien?

Meer op rtlnieuws.nl:
Trump trekt stekker uit nucleair akkoord met Iran