Trump onverwachts in zwaar weer door boek van ex-adviseur Bolton

Wat moeten we weten over John Bolton?

"Hij was anderhalf jaar Trumps nationale veiligheidsadviseur. Een extreem belangrijke functie: hij coördineerde de informatie die de president krijgt over militaire inzet, inlichtingendiensten en relaties met andere landen. Bolton vertrok deze zomer omdat hij het oneens was met Trumps beleid. Hij geldt als een zeer conservatieve expert in buitenlandse zaken. Een echte havik die meer militair optreden wilde zien en Trump te afwachtend vond."

En wat zegt hij nu over Trump?

"Bolton heeft een boek geschreven, The Room where it Happens ('De kamer waar het allemaal gebeurt'). Daarin schrijft hij dat bezwaar maakte tegen het feit dat Trump bijna 400 miljoen dollar aan militaire steun aan Oekraïne achterhield. De president zei toen tegen hem dat het geld pas vrijgegeven zou worden als de regering van Oekraïne bekend zou maken dat er een strafrechtelijk onderzoek was gestart naar Joe Biden, de voormalige Democratische vicepresident."

Maar dat verhaal dat Trump een ander land onder druk zette om Biden te beschadigen, dat is toch niet nieuw?

"Inderdaad hebben heel veel getuigen al verklaard dat het hun impressie was dat er zo'n 'voor wat hoort wat'-situatie gaande was. Maar tot nu toe waren er alleen indirecte getuigen: ze hadden van iemand anders gehoord dat de president die eis stelde. Bolton is de eerste die zegt dat hij het van de president zelf hoorde. En dat maakt verschil. Want de advocaten van de president kunnen het dan niet meer afdoen als geroddel."

Maar is het zo erg dat Trump dat deed?

"Dat is de vraag in het impeachment-proces. Democraten vinden dat Trump zijn ambt heeft ingezet voor persoonlijke doelen, namelijk zijn eigen herverkiezing, en dat hoort een president niet te doen. Die hoort aan het landsbelang te denken. Sommige Republikeinen zeggen dat Trumps gedrag misschien een beetje lomp was, maar zeker niet ernstig genoeg om hem uit zijn ambt te zetten in een verkiezingsjaar."

En hoe moet dit nu verder?

"Democraten willen dat John Bolton in de Senaat komt getuigen, onder ede. En hij wil wel. Maar het Witte Huis probeert dat uit alle macht tegen te houden, en leunt op de Republikeinse senatoren om de zaak af te ronden zonder getuigen te horen. Er zijn drie Republikeinen die gezegd hebben dat ze van Bolton willen horen. Als er nog één overstag gaat, kunnen de regels van deze impeachment worden aangepast zodat Bolton kan verschijnen."

Kan dit voor Trump desastreus aflopen?

"De kans dat hij afgezet wordt, blijft heel klein. Daarvoor is een twee derde meerderheid in de Senaat nodig, terwijl die in handen is van Republikeinen. Maar mocht Bolton getuigen en Trump erbij lappen, dan kan er nog meer naar boven komen. En in elk geval zal dat de president beschadigen terwijl hij al volop campagne voert voor zijn herverkiezing."

'Naar en onwaar boek'

"Als ik naar hem had geluisterd, was de Zesde Wereldoorlog nu al aan de gang geweest", twittert president Trump vandaag over John Bolton. 

Trump zegt dat hij Bolton tegen het advies van anderen in had aangenomen, nadat de oud-diplomaat had 'gesmeekt' om een baan. "En na zijn vertrek schrijft hij direct een naar en onwaar boek."