Botswana staat voor een raadsel: honderden olifanten zijn dood, maar niemand weet waarom

Honderden olifanten in Botswana zijn de afgelopen weken om onduidelijke redenen om het leven gekomen. Natuurbeheerders staan voor een raadsel.
De eerste dode olifanten werden in maart gevonden in de Okavangodelta, een natuurgebied in het noordwesten van Botswana. Inmiddels gaat het om zeker 350 dode olifanten, voornamelijk rondom waterbronnen, meldt The Guardian.
Snel overleden
"Als je naar de karkassen kijkt, zie je dat sommige dieren direct op hun gezicht zijn gevallen. Dat wijst er op dat ze snel zijn overleden", zegt de Britse natuurconservator Niall McCann tegenover de krant. "Maar andere zijn vermoedelijk langzamer gestorven. Het is erg moeilijk om te bepalen wat de gifstof is."
Zowel mannetjes als vrouwtjes zijn overleden, en ook de leeftijd lijkt niet van invloed. Wat verder opvalt volgens de onderzoekers: andere dieren lijken niet ziek te worden door het eten van de karkassen en verreweg de meeste olifanten hebben hun slagtanden nog. De Botswaanse overheid denkt daarom niet dat stropers de oorzaak zijn.
Botswana is verder het enige land in de regio dat worstelt met het mysterie, ook al ligt buurland Namibië niet ver van het getroffen gebied.
Miltvuur
Dat er zoveel olifanten overlijden, is volgens de deskundigen een unieke situatie. Toch stierven in oktober vorig jaar ook al meer dan honderd olifanten in Botswana. Een deel van de dieren kwam toen om nadat ze miltvuur hadden opgelopen, een bacterie die ook wel antrax wordt genoemd.
Dit keer is dat zeker niet het geval, zegt de Botswaanse overheid op basis van eerste laboratoriumonderzoek in Zuid-Afrika.
Kritiek, ook op de jacht
Wat de doodsoorzaak dan wel is, kan niemand met zekerheid zeggen. Een nieuwe olifantenziekte, vergiftigd water en ook het coronavirus worden genoemd, maar bewijs daarvoor is er niet.

Hoe dan ook staat het land onder druk om snel duidelijkheid te krijgen. Diverse natuurorganisaties vinden dat de Botswaanse overheid te weinig doet en transparanter moet zijn over het onderzoek. De verantwoordelijk minister geeft aan dat de coronacrisis en de bijbehorende reisrestricties de aanpak een stuk lastiger hebben gemaakt.
Botswana kreeg eerder al felle kritiek op zijn jachtbeleid. De huidige president gaf eind vorig jaar voor het eerst in vijf jaar weer toestemming om jachtvergunningen uit te geven. Dat is volgens hem nodig om de relatie tussen mens en olifant weer in balans te krijgen. Daarmee geeft hij gehoor aan boeren die vinden dat de olifanten hun gewassen vernielen.
Rampzalig
Botswana is het land met de meeste Afrikaanse olifanten. Het gaat om zo’n 130.000 dieren, een derde van de hele Afrikaanse populatie. In de Okavangodelta leven zeker 15.000 olifanten.
Daarmee is het een belangrijkste inkomstenbron. Ruim 10 procent van al het geld wordt verdiend met ecotoerisme. De Britse bioloog Niall McCann spreekt inmiddels van een rampzalig natuurbeleid. "Het zegt veel over een land als het er niet in slaagt om zijn meest waardevolle bezit te beschermen", zegt hij.