Criticus van de president

Hij was de held van Hotel Rwanda, nu zit hij vast op verdenking van terrorisme

Door Thomas van Linge··Aangepast:
Hij was de held van Hotel Rwanda, nu zit hij vast op verdenking van terrorisme
RTL

Paul Rusesabagina gaf tijdens de genocide in Rwanda onderdak aan honderden Tutsi in het hotel waar hij de manager was. In 2004 kwam er een film uit over zijn heldendaad, 'Hotel Rwanda'. Maar 26 jaar later zit Rusesabagina achter de tralies. Hij wordt verdacht van het verlenen van steun aan rebellengroepen.

Twee weken geleden werd Paul Rusesabagina zonder het te beseffen opgepakt op het vliegveld van Dubai. In een interview vanuit zijn cel met de New York Times vertelt Rusesabagina hoe hij onder valse voorwendselen in een privé vliegtuig stapte.

Rusesabagina, woonachtig in België, had de indruk dat hij naar een evenement in Burundi zou gaan. Tot zijn grote schrik besefte hij bij het landen dat hij in zijn thuisland Rwanda was aangekomen, waar hij wordt gezocht. Eenmaal in Rwanda werd Rusesabagina gearresteerd en voorgeleid. De aanklachten zijn zwaar: terrorisme, aanzetten tot moord, en het verlenen van steun aan rebellen.

Held van Hotel Rwanda

Paul Rusesabagina is wereldwijd bekend voor zijn daden tijdens de Rwandese genocide van 1994. Ten tijde van de massaslachtingen was hij de manager van het prominente Hotel des Mille Collines in de hoofdstad Kigali. In zijn hotel gaf Rusesabagina, zelf een Hutu, onderdak aan 1200 Tutsi die de moordende Hutu ontvluchtte. Doordat het hotel bescherming genoot waren ze hier veilig.

Hotel des Mille Collines in Kigali, waar 1200 Tutsi hun toevlucht zochten
Hotel des Mille Collines in Kigali, waar 1200 Tutsi hun toevlucht zochten

Na de genocide werd Rusesabagina internationaal geroemd. Van president George Bush kreeg hij de Medal of Freedom. Sterren als George Clooney, Oprah Winfrey en Angelina Jolie behoorde tot zijn vrienden. In 2004 kwam er een film uit gebaseerd op zijn heldendaad; Hotel Rwanda. De film werd genomineerd voor een Oscar.

Paul Rusesabagina kreeg in 2005 van de Amerikaanse president George W. Bush de Medal of Freedom.© EPA
Paul Rusesabagina kreeg in 2005 van de Amerikaanse president George W. Bush de Medal of Freedom.

Niet geliefd bij de Rwandese regering

Maar volgens Afrikacorrespondent Saskia Houttuin beschouwt niet iedereen Rusesabagina als held. "Volgens de huidige Rwandese regering en Rwandezen die daarachter staan ontkent Russabagina de rol van extremistische Hutu’s tijdens de genocide. Daarnaast zou hij gasten die zich schuilhielden in Hotel des Mille Collines geld hebben afgetroggeld."

Rwandese genocide

In 1994 was het kleine Afrikaanse land Rwanda in een burgeroorlog tussen de twee bevolkingsgroepen van het land, de Hutu en de Tutsi. De Tutsi waren de minderheid in Rwanda en werden onderdrukt door de Hutu die het land bestuurde. Onder leiding van Paul Kagame begonnen Tutsi rebellen een gewapende strijd om hun volk te bevrijden.

De oorlog bereikte een hoogtepunt toen de Hutu president van Rwanda met zijn vliegtuig neerstortte en overleed. De Hutu gaven de Tutsi de schuld en begonnen een massaslachting van alle Tutsi in het land. In honderd dagen tijd werden een miljoen Tutsi afgeslacht door hun Hutu buren, de meeste werden doodgehakt met kapmessen.

De genocide kwam tot een eind toen de rebellen de hoofdstad wisten te veroveren. De Hutu regering en hun aanhang werden het land uit verdreven en rebellenleider Kagame nam de macht over. Hij is tot vandaag de dag de president van Rwanda.

Elk tegengeluid wordt genadeloos de kop ingedrukt

Dat Rusesabagina niet geliefd is bij de regering van Paul Kagame is geen verrassing. Na de genocide verhuisde Rusesabagina naar België, waar hij zich uiteindelijk aansloot bij de Rwandese oppositie. Het Rwandese regime beschuldigd leden van de oppositie, waaronder Rusesabagina, van het aanzetten tot geweld en het steunen van rebellen.

Houttuin: "De oppositiepartij waar Rusesabagina deel van uitmaakt, zou banden hebben met gewapende groeperingen die zich net over de grens in Congo schuilhouden. Zij zouden het regime van president Kagame omver willen helpen. Dat kan. Maar aan de andere kant weten we dat de Rwandese overheid elk tegengeluid genadeloos de kop indrukt. Door de jaren heen zijn al meerdere opposanten van de president op mysterieuze wijze verdwenen of vermoord. Het zijn Russische toestanden, niet voor niets spreekt men van 'de lange arm van Kagame'"

Voorlopig niet op vrije voeten

Dat er een politiek motief achter de aanklacht zit is voor velen wel duidelijk. Daarom zijn er ook zorgen dat Rusesabagina geen eerlijk proces zal krijgen. Human Rights Watch en Amnesty International hebben zijn arrestatie veroordeeld. Mensenrechtenadvocaat Amal Clooney heeft laten weten de rechtszaak met argusogen te volgen.

Voor Rusesabagina ziet het er in ieder geval niet goed uit. Afgelopen donderdag moest hij voor de rechter verschijnen en kreeg hij te horen dat hij zijn proces niet in vrijheid mag afwachten. Het lijkt er op dat de held van Hotel Rwanda voorlopig niet op vrije voeten is.

Trailer van Hotel Rwanda

Lees meer over
Paul RusesabaginaGenocideRwanda