Arabische landen boycotten Franse producten na Macrons islam-maatregelen

Vorige week was het nog maar een oproep op social media: #BoycottFrenchProducts. Tal van bedrijven in Arabische landen en Turkije geven daar inmiddels gehoor aan en halen Franse producten als L'Oreal, Tefal en La Vache Qui Rit uit de schappen.

'We zien nog wel wie de sterkste is'

In Jordanië, Koeweit en Qatar is de reactie voorlopig het hardst: daar hebben de regeringen een totaalverbod op Franse producten afgekondigd. "De Fransen moeten onze religie respecteren," zegt de directeur van een winkelcentrum in Jordanië tegen Reuters. "Zij uiten zich met cartoons en wij uiten ons economisch. We zien nog wel wie de sterkste is".

De boycot is een reactie op uitspraken en nieuw beleid van de Franse president Macron. Die kondigde afgelopen week een strengere aanpak van radicale moslims in zijn land aan. Dit nadat een moslimextremist van 18 jaar de keel had doorgesneden van Samuel Paty, een docent maatschappijleer die in de klas spotprenten van de profeet Mohammed had laten zien.

'Islam in crisis'

"De islam is vandaag de dag overal ter wereld in crisis," zei Macron. De Franse president sprak zijn steun uit voor cartoonisten. Ook lanceerde Macron maatregelen, zoals het tegengaan van buitenlandse financiering van moskeeën.

Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de oproepen tot boycot nergens op gebaseerd zijn en dat ze uit de koker komen van een radicale minderheid.

Dat ligt wat genuanceerder, zegt Midden-Oostencorrespondent Olaf Koens. "Macron heeft het over slechte integratie, hij wil de scheiding tussen kerk en staat nog strakker trekken en het recht op godslastering in stand houden. Dat is misschien wel tegen het zere been van moslims wereldwijd, maar toch vooral in Frankrijk. Moslims in het Midden-Oosten hebben er niet zo veel mee te maken".

'Sentiment wordt gebruikt en ingezet'

"Maar waar het hier om gaat," zegt Koens, "is dat Macron heeft gezegd dat de islam als religie in crisis verkeert. Als je kijkt naar de moderniteit is daar misschien wel iets voor te zeggen, maar volgens mij is dit wel hetgeen dat pijn doet. Ik denk overigens dat men hier wel wat gewend is, maar af en toe komen dit soort sentimenten op in de Arabische wereld. De ene keer is het Denemarken, de andere keer is het Nederland vanwege Geert Wilders, nu is het Frankrijk."

"Of het tegen het zere been is? Het wordt wel gebruikt en ingezet. Er is wel een sentiment dat er op Arabieren wordt neergekeken. Als je als Arabier in Europa komt, heb je het gevoel dat je niet welkom bent. Er bestaat een vorm van islamofobie en men vindt dat Macrons uitspraken dat aanwakkert."

Ook Erdogan tegen Macron

De tegenreactie op Macrons islambeleid komt ook uit Turkije. Daar riep president Erdogan vandaag zijn volk op om nooit meer Franse goederen te kopen.

Eerder zette Erdogan al vraagtekens bij Macrons mentale gezondheid: "Macron heeft psychische hulp nodig. Wat kan je anders zeggen tegen een staatshoofd dat niet gelooft in de vrijheid van godsdienst, die zo gedraagt tegen al die miljoenen mensen met verschillende godsdiensten in zijn eigen land?"

Frankrijk heeft inmiddels zijn ambassadeur uit Turkije teruggeroepen. Macron krijgt vandaag ook de steun van premier Rutte. Die noemt Erdogans uitspraken 'onacceptabel'.

Turkije zelf geboycot

Dat Erdogan zich nu aansluit bij de boycot, vindt correspondent Koens toch wel interessant. "Erdogan werd laatst zelf nog geboycot door Arabische landen. Die hebben zich tegen Turkije gekeerd en zijn allerlei Turkse producten gaan boycotten: yoghurt, melk, machines. De Turken hebben net zo’n boycot uit de Golfstaten achter de rug en nu sluiten ze zich erbij aan".

Waarom Erdogan boycot

Volgens Koens heeft Erdogans gedrag twee redenen. "Allereerst is er in Turkije elke week wel iemand anders de gebeten hond. Er is altijd iemand de vijand. Er heeft altijd iemand schuld. De afgelopen tijd was het Griekenland, toen was het heel even Armenië, dan is het weer Amerika, dan is het Nederland voor een weekje en nu is het weer Frankrijk. Erdogan bedient gewoon een achterban in Turkije. De Turkse politici hebben een vijand nodig die ze kunnen aanwijzen als er dingen verkeerd gaan".

Nog veel belangrijker: Koens ziet dat president Erdogan zich probeert op te werpen als de belangrijkste leider in de moslimwereld. "Erdogan wil het morele leiderschap krijgen, maar dat heeft hij niet: dat ligt grotendeels in Saoedi-Arabië of misschien in Egypte. Toch probeert Erdogan dat heel erg, juist met dit soort uitspraken. Als mensen in pakweg Irak of Gaza naar het nieuws kijken, denken ze: ja, die Erdogan komt wel voor ons op. Die verdedigt ons tenminste".