Sinds Poolse verkiezingen is angst homoseksuele David nog groter
David klinkt strijdbaar. Hij hoopt in Krakow te gaan studeren. "Ik wil hoe dan ook in Polen blijven. Ik hou van mijn land." Het is zomer als correspondent Jeroen Akkermans hem voor de eerste keer spreekt. Zes maanden later is alles anders. "Ik wil weg. Ik heb geen energie meer", zegt David terneergeslagen. Oorzaak is de homorepressie in zijn land. Jeroen vertelt:
We maakten in de aanloop naar de presidentsverkiezingen een reportage in het oosten van Polen. Het ging in de campagne vooral over de wet die 'indoctrinatie van homo-ideologie' verbiedt, waardoor het leven van homo's in de openbaarheid praktisch onmogelijk zou worden.
In de stad Pulawy kwamen we David tegen. Hij weigerde gebukt te gaan onder de antihomostemming. Het moest en zou beter worden, zei hij toen:
Het bleek een ijdele hoop. David is 18 jaar en komt er openlijk voor uit dat hij homo is. In Pulawy betekent dit dat de scholier op zijn tellen moet passen. Het overgrote deel van de bevolking is streng katholiek en in Pulawy stemmen ze overwegend conservatief. Het beleid van de regerende PiS-partij 'voor recht en gerechtigheid' is erop gericht homo's, lesbiennes en trans personen zoveel mogelijk uit het openbare leven te weren. In Pulawy kan de regering rekenen op veel steun.
Geen zicht op verandering
President Andrzej Duda was de kandidaat van de regeringspartij en wakkerde met zijn campagne de heersende antihomostemming aan. In de verkiezingstijd werd de kloof tussen voor- en tegenstanders van de regeringspolitiek zichtbaar dieper. Uiteindelijk wist Duda met miniem verschil de presidentsverkiezingen te winnen, hij werd voor vijf jaar herkozen. Voorlopig is er geen zicht op verandering.
David kijkt met grote teleurstelling terug op het verkiezingsresultaat. "Ik voel me daar echt slecht over. Ik was verdrietig. Sindsdien is de politiek in Polen alleen maar agressiever geworden – van zowel links als rechts. De overwinning van Duda heeft de polarisering verder in de hand gewerkt."
Openlijke haat
De benarde positie van de lhbti-gemeenschap in Pulawy was voor de gemeente Nieuwegein reden om de vriendschapsband formeel op te zeggen. David is niet verbaasd, maar het heeft volgens hem niets uitgehaald. "Ik had gehoopt dat er door de internationale kritiek misschien iets zou veranderen, maar de antihomowet is nog steeds van kracht."
De openlijke haat ten opzichte van lhbti-mensen is volgens hem zelfs toegenomen. "Er worden stickers geplakt in de stad waarop staat dat lhbti-mensen ziek zijn. Er wordt zoveel haat verspreid."
Dreigement op huis gekalkt
David ziet een klimaat van openlijke agressie ontstaan. Sinds kort heeft hij pepperspray op zak. "Er zijn nieuwe rechtsradicale groepen in Pulawy gekomen, of ze zijn sterker geworden. Ik hou ze via Facebook in de gaten. Ik weet wie ze zijn." Zij weten ook wie David is en zijn achter het adres gekomen waar hij samen met zijn ouders woont.
Drie weken geleden is op de muur van zijn ouderlijk huis de tekst 'Good Night, Left Side' ('Welterusten, Links') gesprayed. David probeert het dreigement te relativeren. "Ik heb het meteen schoongemaakt. Ze kunnen verder niet zo heel veel tegen me doen. Bovendien heb ik vrienden die mij zullen helpen als ik word aangevallen." Maar het gemak is uit zijn jonge bestaan.
De coronapandemie maakt het er niet beter op. David volgt thuisonderwijs, maar dat wordt gegeven door leraren die hij niet kent. Hij vindt het maar niks, slecht contact met de leraren en geen contact met zijn klasgenoten. De pandemie hakt erin. "Ik ben er 'on-socialer' van geworden".
'Kan niet slechter zijn'
Maar het gedwongen verblijf thuis heeft wel gezorgd voor beter contact met zijn broers. "Vooral mijn jongere broer is veel opener naar mij toe geworden. We praten nu veel meer met elkaar en dat doet me goed."
David zit nu in de eindexamenklas. Waar hij voorheen hoopte in Polen te blijven, is hij langzamerhand van gedachten veranderd. Hij wil naar het buitenland. David is nog nooit ver van huis geweest, maar dat weerhoudt hem niet van een buitenlands avontuur. "Elk land in West-Europa is toleranter. Het kan daar niet slechter zijn dan in Polen."
Hopen op Nederland
Hij heeft zijn hoop gevestigd op Nederland. "Een vriendelijk land lijkt me. Daar zijn lhbti-mensen beschermd. Ik wil voor mezelf iets uit het leven persen na jaren van terugslag. Ik moet aan mijn toekomst denken." David wil psychologie studeren en 'ooit' de politiek in. Maar eerst hoopt hij in Nederland zijn strijdlust te hervinden.