Aanval Capitool dreunt na in VS: 'Een van de zwartste dagen'

"Dit was een van de zwartste dagen uit de Amerikaanse geschiedenis", concludeert Mouthaan, die de bestorming van het regeringsgebouw gisteren van dichtbij meemaakte. "Veel Amerikanen zijn echt in shock dat dit in hun land kon plaatsvinden."

52 mensen werden gearresteerd en uiteindelijk vielen er vier doden. Drie van de sterfgevallen waren het gevolg van een 'medisch noodgeval'. Wat daar precies mee wordt bedoeld, is nog onduidelijk. De andere dode is de vrouw die in het Capitool was neergeschoten en later aan haar verwondingen overleed. Zij bleek een Trump-supporter en veteraan uit San Diego.

De beelden van de bestorming spreken boekdelen:

Aan het begin van de avond, rond middernacht Nederlandse tijd, werd de avondklok van kracht die eerder door de burgemeester van Washington DC was aangekondigd. Groepen Trump-aanhangers bleven desondanks in de buurt van het Capitool, waar ze door de nationale garde op afstand werden gehouden. "Je zag nog wel wat fans van de president rondlopen", zegt Mouthaan. "Zij werden niet opgepakt of verwijderd. Rond middernacht Nederlandse tijd nam de politie ook de tribune bij het parlement in bezit waar Joe Biden op 20 januari wordt beedigd."

Veel van de Trump-aanhangers keerden tevreden terug naar huis of hun hotels, zag Mouthaan. Net als Trump betwisten ze de uitslag van de verkiezingen, zonder daar bewijs voor te hebben. "De meeste aanhangers die ik sprak vonden dat het terecht was dat het werk van het Congres werd verstoord", zegt Mouthaan. "Ze horen van Trump en sommige media dat de verkiezingen gestolen zijn."

Ceremonie

In het Congres was de ceremoniële zitting bezig waarin de verkiezingszege van Joe Biden werd vastgesteld, toen de relschoppers het gebouw wisten binnen te dringen. Die zitting werd later op de avond, rond 02.00 uur Nederlandse tijd, gewoon weer hervat. Daarop drongen zowel Republikeinen als Democraten aan. 

Mouthaan: "Dat was opmerkelijk. De Congresleden wilden allemaal uitstralen dat hun werk doorgaat, dat ze zich niet laten verstoren door relschoppers. Het was wel een gek gezicht, want op dezelfde plek lagen dezelfde politici eerder nog angstig onder stoelen."

Van de Republikeinen die hadden aangekondigd bezwaar te zullen maken tegen de uitslag van de verkiezingen, kwam een aantal daarop terug bij de hervatting van de zitting. Een kleine groep bleef erop aandringen dat er in sommige 'swing states' verder onderzoek nodig is. Dat schoot andere senatoren in het verkeerde keelgat. Mouthaan: "Vooral de Republikeinse senator Mitt Romney haalde hard uit."

Opstand

Romney was ook een van de senatoren die Trump, die de verkiezingsuitslag frauduleus blijft noemen, verantwoordelijk hield voor de gewelddadigheden bij het Capitool. "We hebben vandaag een opstand gezien die is aangewakkerd door de president van de Verenigde Staten", sprak Romney.

Ook prominenten als Hillary Clinton, Barack Obama en George W. Bush gaven Trump de schuld. "Deze geweldpleging bij het Capitool, aangewakkerd door een zittende president die blijft liegen over de uitslag van een rechtmatige verkiezing, zal terecht herinnerd worden als een moment van schaamte voor ons land," schreef Obama in een verklaring. 

Veel partijgenoten keerden zich af van Trump en ook 'regende het ontslagen in het Witte Huis', zegt Mouthaan. "Mensen in zijn kabinet zijn zeer verontrust over de rol van de president." Onder meer de stafchef van Melania Trump legde haar functie neer, met goedkeuring van de First Lady.

Afzetten Trump 

Volgens CNN zouden enkele ministers bij elkaar zijn gekomen om in 'aftastende gesprekken' te overleggen over het afzetten van president Trump. Dat zou kunnen onder het 25e amendement in de grondwet, in het geval van een president die niet meer geschikt wordt geacht om zijn ambt uit te voeren. 

Ook verwijderde Twitter enkele berichten van Trump. Later werd het account van de president zelfs voor 12 uur geschorst. Hem hangt volgens het bedrijf een permanente verbanning boven het hoofd als hij bepaalde tweets niet verwijdert.

Amerika is verdeeld over de gebeurtenissen, merkte Mouthaan. "Links ziet een couppoging, met boze, witte Trump-aanhangers die geweld plegen tijdens een zitting van het Congres. Aan de rechterkant hoor je al stemmen dat niet Trump-supporters, maar juist linkse activistengroepen als Antifa verantwoordelijk zijn. Daar is geen bewijs voor, maar zo wordt het omgedraaid. Op rechts zie je ook dat de vrouw die werd doodgeschoten in het Capitool al een soort status van martelaar krijgt."

Rol politie

Kritiek klinkt er op de rol van de politie. Die zouden de Trump-aanhangers te weinig in de weg hebben gelegd. Mouthaan: "Je zag dat agenten op de foto gingen met hen. Ik heb voorheen in meerdere steden gezien dat de politie bevriend is met de aanhang van Trump. Ze zwaaiden ook nu weer met politievlaggen. Maar uiteindelijk stonden ze dit keer tegenover elkaar."

Volgens Mouthaan was er een contrast zichtbaar tussen de aanpak door politie van de Trump-supporters en de veelal zwarte Amerikanen die afgelopen jaar demonstreerden tegen politiegeweld en racisme. Daarbij werd vaak harder ingegrepen. "Je zag nu mensen zelfs in de Senaat in de stoel van de voorzitter gaan zitten. Veel zwarte Amerikanen zullen dat zien en denken: als ik dat was geweest was ik doodgeschoten."

Hoe nu verder? Het is de vraag die zich 'the day after' zal opdringen. Een nieuwe bestorming van het Capitool lijkt uitgesloten. "Er worden duizenden soldaten opgetrommeld die Washington gaan beveiligen", zegt Mouthaan. "Er zullen meerdere arrestaties gaan plaatsvinden. Dat is wat veel Amerikanen nu willen."

Onrustig 

De verwachting en vrees is dat het de komende tijd onrustig zal blijven. Pas op 20 januari zal Joe Biden worden beëdigd. Op de vloer van de Senaat, waar politici eerder door Trump-aanhangers waren verjaagd, vond laat op de avond alsnog de telling van de stemmen van kiesmannen plaats.