Dit is waarom Japan zo traag is met vaccineren

Hoewel het aantal besmettingen intussen afneemt, is nog steeds in een aantal delen van Japan de noodtoestand van kracht. Die geldt tot in ieder geval 7 maart. Toch hebben de Japanners niet bepaald haast gemaakt met het opzetten van hun vaccinstrategie. Daarvoor zijn een paar redenen.

Goedkeuring vaccin

De eerste is dat de goedkeuring van een vaccin traag verliep. Zondag werd het eerste goedgekeurd; dat van Pfizer. Het Japanse ministerie van Volksgezondheid stond erop dat de veiligheid ervan werd bevestigd, zelfs als dat zou betekenen dat het proces vertraging zou oplopen. Daarom zijn er eerst nog een aantal binnenlandse klinische onderzoeken verricht.

''Japan heeft zelf niet van die grote farmaceutische bedrijven die vaccins ontwikkelen'', vertelt Japankenner Radboud Molijn. "En het land is vaak een beetje wantrouwend naar alles dat van buitenaf komt. Als Pfizer een Japans bedrijf was geweest, was dat allemaal waarschijnlijk wel anders gegaan.''

Angst voor bijwerkingen

Daarnaast heerst onder Japanners scepsis over vaccins in het algemeen. In 1993 werd het BMR-vaccin tegen de bof, mazelen en rodehond verbannen nadat mensen last hadden gekregen van gezondheidsklachten.

In 2011 was in het land ophef over twee vaccins voor meningitis en longontsteking toen vier kinderen overleden nadat ze een prik hadden gekregen. En in 2013 stopte het Japanse ministerie van Volksgezondheid met het promoten van vaccins tegen het papillomavirus (HPV) omdat er twijfel heerste over de mogelijke bijwerkingen. Het HPV-vaccin wordt wereldwijd wel als veilig erkend.  

Laag sterftecijfer

Wat volgens Molijn ook een rol zou kunnen spelen, is het feit dat er relatief weinig Japanners zijn overleden aan het coronavirus: ongeveer 7.000. ''Voor een land waar ruim 126 miljoen mensen wonen, valt dat eigenlijk wel mee'', zegt Molijn. Ter vergelijking: in Nederland staat het officiële sterftecijfer momenteel op bijna 15.000, op een bevolking van 17 miljoen mensen.

Alles bij elkaar maakt dat het vaccineren in Japan niet heel populair. Het is dus maar de vraag of Japanners zich graag willen laten prikken nu het eindelijk kan. Volgens een studie van medisch tijdschrift The Lancet van afgelopen september behoort Japan tot een van de landen met de laagste vaccinatiebereidheid.

Verkeerde injectienaalden

En er is nu nóg een tegenvaller in het vaccinatieproces: er is een tekort aan speciale injectienaalden. Daardoor zouden mogelijk miljoenen doses verloren kunnen gaan. Uit één flesje kunnen zes doses worden gehaald. Maar met de spuiten die Japan tot zijn beschikking heeft, zijn dat er slechts vijf. In totaal heeft het land 144 miljoen doses besteld.