Op de vlucht voor terreur in Mozambique: 'Ze onthoofdden mijn zoon'
Afgebrande huizen, aangevallen dorpen en onthoofde kinderen. Het is realiteit voor de inwoners van het noordoosten van Mozambique, die al sinds 2017 slachtoffer zijn van islamitische rebellengroepen. Hulporganisatie Save The Children verzamelde meerdere getuigenissen.
"Die nacht werd ons dorp aangevallen en onze huizen verbrand", vertelt een 28-jarige moeder van vier kinderen. "We probeerden naar het bos te ontsnappen, maar ze namen mijn oudste zoon mee en onthoofdden hem. We konden niets doen omdat we ook gedood zouden worden."
Niet veilig in eigen dorp
Een andere moeder vertelt een soortgelijk verhaal: "Nadat mijn 11-jarige zoon was vermoord, begrepen we dat het niet langer veilig was om in mijn dorp te blijven. We vluchtten naar het huis van mijn vader in een ander dorp, maar een paar dagen later begonnen de aanvallen daar ook. Ik, mijn vader en de kinderen brachten vijf dagen door met het eten van groene bananen en het drinken van bananenboomwater totdat we vervoer kregen dat ons hier bracht."
Het zijn slechts voorbeelden van de gruwelijkheden die zich afspelen in het Afrikaanse land. In de provincie Cabo Delgado woedt sinds 2017 een golf van terreur. Bijna 670.000 mensen in Mozambique sloegen op de vlucht. Zeker 2600 mensen zijn om het leven gekomen.
Banden met IS
Wie zijn de terroristen die hier verantwoordelijk voor zijn? Volgens correspondent Saskia Houttuin kan je niet spreken van één groep. "Locals hebben het over de islamitische terreurgroep Al-Shabaab, (letterlijke betekenis 'de jeugd', red.). Maar waarschijnlijk zijn er meerdere groepen actief. Eén van die groepen zegt trouw te hebben gezworen aan IS. Het is niet duidelijk of dat alleen symbolisch is of dat er ook wapens en strijders worden geleverd."
De meeste inwoners van provincie Cabo Delgado zijn moslim. De terreurgroepen maken gebruik van de grote armoede en werkloosheid in de regio door onder meer jongeren in dienst te nemen.
"Cabo Delgado is één van de meest achtergestelde regio's in het land. De lokale bevolking profiteert niet van de rijkdom van de gaswinning en de robijn-industrie in Mozambique. Ook extremistische moskeeën en imams zouden een rol hebben gespeeld, maar vooral de armoede verklaart hoe het zo mis heeft kunnen lopen", zegt Houttuin.
Geen leider
Volgens Houttuin is er nog veel onduidelijk over de situatie. "Er is niet echt een leider of een frontman, zoals je wel ziet bij de meeste andere terreurbewegingen. Ze hebben geen manifest waarin duidelijk staat wat hun doel is. Dat maakt het moeilijk om grip te krijgen op de situatie."
"Vanuit binnen- en buitenland wordt geprobeerd het geweld de kop in te drukken. De VS gaat troepen sturen om Mozambikaanse soldaten te trainen. Portugal doet hetzelfde en vraagt ook de EU om bij te springen." Mozambique was tot 1975 een kolonie van Portugal.
Eind 2020 kwamen er ook al schokkende verhalen naar buiten. Meer dan vijftig mensen werden toen onthoofd op een voetbalveld nadat ze op de vlucht waren geslagen. Hun lichamen werden in stukken gehakt.
Volgens Chance Briggs, directeur van Save the Children, is humanitaire hulp hard nodig. "Terwijl de wereld opgeslokt werd door de coronapandemie, werd de laatste twaalf maanden het conflict in Cabo Delgado schromelijk over het hoofd gezien."